İzahlı lüğət
DEYİB-DANIŞMAQ (ID - 8646)f Söhbət etmək. Yetişibsən, indən belə yaraşmaz; Yadlar ilə deyib-danışmaq sənə. Q.Zakir. İndiyə kimi Rahimin evi belə şad deyib-danışmaq, oxuyub-gülmək, cavan səsləri eşitməmişdi. S.S.Axundov.
|
DEYİB-GÜLƏN (ID - 8647)f.is. Söhbətcil, şən, ürəyiaçıq (adam). 'Deyib-gülənlərin bəxtiyar səsi; Aygünün qəlbində dinir tar kimi. S.Vurğun. Qızların da arasında; Az deyildi deyib-gülən. M.Dilbazi.
|
DEYİB-GÜLMƏ (ID - 8648)is. Şən bir halda söhbət etmə, şirin söhbət, şənlənmə, sevinmə. İkram .. yoldaşlarının deyib-gülməsində iştirak etmirdi. Ə.Əbülhəsən.
|
DEYİB-GÜLMƏK (ID - 8649)f Şən bir halda söhbət etmək, şirin söhbət etmək; şənlənmək, sevinmək. İnsan deyib-gülməz vətəndən ayrı. S.Rüstəm. Üzlərdə şənlik, deyib-gülmək, çalıb-çağırmaq həvəsi görünür. Mir Cəlal.
|
DEYİCİ (ID - 8650)1. sif. Söyləyən, danışan. Bu sözün deyicisi kimdir?
is. məc. Araqarışdıran, şeytanlıq edən. Adamın min yeyicisi olsun, bir deyicisi olmasın. (Ata. sözü). |
DEYİCİLİK (ID - 8651)is. Şeytanlıq, xəbərçilik.
Deyicilik etmək - şeytanlıq etmək, xəbərçilik etmək, xəbər vermək. [Dəmirov:] Görəsən, məndən kim deyicilik eləyib? Yoxsa bu, rayona gələndən mənim üstümə belə bu qədər düşməzdi. S.Rəhimov.... |
DEYİKLƏMƏ (ID - 8652)“Deyikləmək”dən f.is.
|
DEYİKLƏMƏK (ID - 8653)f Kiçik yaşında ikən qızı oğlana adaxlamaq, nişanlamaq.
|
DEYİKLİ (ID - 8654)is. Uşaqlıqdan adaxlanmış qız, ya oğlan; nişanlı. [Tarverdi:] Bu qız .. mənim deyiklimdir. M.F.Axundzadə. Cəfərin əmisi qızını, uşaqlıqdan deyiklisi olan Xoşqədəmi ona aldılar. Ə.Vəliyev.
|
DEYİKLİLİK (ID - 8655)is. Nişanlı olma.
|
DEYİL (ID - 8656)əd. 1. Özündən qabaq gələn sözə inkarlıq, ya zidlik mənası verir. O, tək deyil. Otaq qaranlıq deyil. - Əziziyəm, nə qandır; Gözdən axan nə qandır; Daş deyil, kəsək deyil; Rəhm eylə, bu ki candır. (Bayatı).
// Eyni mənada... |
DEYİLƏN (ID - 8657)f.sif. Söylənilən, sözlə, ya yazılı surətdə ifadə edilən. Qətibənin özü onun [Səba xanımın] tamahkarlığını bilirdi, deyilən sözlərin heç birisinə inanmırdı. M.S.Ordubadi.
|
DEYİLİŞ (ID - 8658)is. Deyilmə tərzi, tələffüz tərzi; tələffüz. Sözün deyilişi. - Xəlil sözlərin deyilişindən hiss etdi ki, Bəhmən daha samovara baxmır. İ.Məlikzadə.
|
DEYİLMƏ (ID - 8659)“Deyilmək”dən f.is. Qafar .. arvadına güldən ağır söz deyilməsinə dözməyəcəkdi. Ə.Əbülhəsən.
|
DEYİLMƏK (ID - 8660)1. “Demək”dən məch. Bu barədə heç bir söz deyilməmişdir. Xalq arasında belə deyilir. - Ərlə arvad ünvanına qoşa sağlıqlar; Deyildikcə fikrə getdi, qəm yeyə-yeyə. S.Vurğun.
2. “Deyilir” formasında - elmi və s. təriflərin... |
DEYİLMİŞ (ID - 8661)f.sif. Söylənmiş, sözlə və ya yazılı surətdə ifadə edilmiş. Deyilmiş söz.
|
DEYİN1 (ID - 8662)dan. bax deyə. [Güləsər] Ağzın isti yerdədi deyin, ərə getmək sənə asan gəlir. İ.Şıxlı.
|
DEYİN2 (ID - 8663)is. məh. Vəsiyyət, son ürək sözü.
|
DEYİNDİRMƏ (ID - 8664)“Deyindirmək”dən f.is.
|
DEYİNDİRMƏK (ID - 8665)icb. Deyinməyə məcbur etmək, deyinməsinə səbəb olmaq.
|
DEYİNƏN (ID - 8666)bax deyingən.
|
DEYİNGƏN (ID - 8667)sif. Çox deyinən, hər şeydən ötrü danışan. 'Deyingən adam. - Arvadın deyingəni kişini tez qocaldar. (Ata. sözü). Nübar .. tündməcaz, dargöz və deyingən bir qarı idi. S.Rəhimov.
|
DEYİNGƏNLİK (ID - 8668)is. Deyinmək xasiyyəti. Deyingənlik pis xasiyyətdir.
|
DEYİNMƏ (ID - 8669)“Deyinmək”dən f.is.
|
DEYİNMƏK (ID - 8670)f Narazılığını bildirərək danışmaq, söylənmək, şikayətlənmək. [Tanya:] İndi yenə də İvanov gələr, başlar deyinməyə ki, laboratoriyada oxuyurlar. C.Cabbarlı. ..Həpirin hirsi soyumadı. O öz-özünə deyinirdi.. Mir Cəlal.
|
DEYİNTİ (ID - 8671)is. Narazılıq, şikayət, deyinmə.
|
DEYİNTİLİ (ID - 8672)sif. Bir şeydən ürəyi sınınış, deyintisi olan, narazı qalmış, narazı.
|
DEYİŞ (ID - 8673)is. Söz döyüşdürmə.
|
DEYİŞDİRMƏ (ID - 8674)“Deyişdirmək”dən f.is.
|
DEYİŞDİRMƏK (ID - 8675)icb. Deyişməyə məcbur etmək, ara vurmaq; dalaşdırmaq.
|
DEYİŞMƏ (ID - 8676)is. 1. Mübahisə, sözləşmə, söyüşmə, höcətləşmə, dalaşma. Bu vaxta qədər sükut ilə iki qardaşın çəkişmə və deyişməsini gözləyən Əlisəfa, nəhayət, dilə gəldi.
Şaiq. Raya [Əminə və qoçunun] arasında deyişmə... |
DEYİŞMƏK (ID - 8677)qarş. 1. Bir-biri ilə mübahisə etmək, bir-biri ilə sözləşmək, höcətləşmək, söyüşmək. Onlar hər necə yarızarafat, yarıciddi deyişsələr də, əl-ələ verdilər, qabqacağı birlikdəyuyub-yığışdırdılar. S.Rəhimov. Atlılar...
|
DEYR (ID - 8678)is. [ər.] köhn. Monastır, kilsə. [Hüseyn xan:] Axırda yetişdik bir deyrə. Ə.Haqverdiyev. ..Xanımın atası Şam tərəflərində mövcud olan bir deyrdə ibadət edən məşhur keşişlərdən idi. M.S.Ordubadi.
|
DEZERTİR (ID - 8679)is. [fr.] Özbaşına olaraq öz qoşun hissəsini qoyub gedən, hərbi mükəlləfiyyətdən boyun qaçıran hərbi qulluqçu; fərari. [Qurban:] Yəqin sən elə, cəbhədə də əmrzad qanmayıbsan, dezertir olmusan! İ.Şıxlı.
// məc. Öz vətəndaşlıq... |
DEZERTİRLİK (ID - 8680)is. Ordudan qaçma, hərbi çağırışdan boyun qaçırma.
// məc. Öz vəzifəsini, dövləti və ya ictimai borcunu yerinə yetirməkdən boyun qaçırma. Sənə bu işi tapşırıblar, qaçırsan, demək, dezertirsən. M.Hüseyn. |
DEZİNFEKSİYA (ID - 8681)[fr. des... və lat. inficere] Zərərli həşəratın müxtəlif üsullarla məhv edilməsi. Anbarlarda olan ziyanvericiləri məhv etmək üçün dezinfeksiya üsulundan istifadə edilir. Dezinfeksiya etmək. Dezinfeksiya kamerası. Kül suyu - ucuz...
|
DEZİNFEKSİYAÇI (ID - 8682)is. Dezinfeksiya işi ilə məşğul olan adam. Dezinfeksiyaçı dəstəsi.
|
DƏ (ID - 8683)b ax da1. Məhkəmə sədri üçün məsələ aydın idi. Buna baxmayaraq, bir neçə şahidi də danışdırdı. S.Hüseyn. Hər şey gözəlləşmədə; Sən də gözəlləş; Bu həyat kimi. M.Müşfiq.
|
DƏB (ID - 8684)is. [ər.] Xalq arasında yayılmış adət, ənənə. Köhnə dəbdə layla demək köhnəlib artıq; Bəs neyləyək? M.Araz. Bilirəm, əziz tutub babaların dəbini. Unutmayıb Babəkin o döyüş məktəbini. R.Rza.
// Moda. [Suğra] güllü-çiçəkli... |
DƏBBƏ1 (ID - 8685)is. [ər.] Bir şey haqqında əldə edilmiş saziş və razılığı pozmaq üçün bəhanə, öz vədindən və sözündən səbəb olmadan imtina etmə.
□ Dəbbə eləmək (çıxarmaq) - b ax dəbbələmək. |
DƏBBƏ2 (ID - 8686)is. köhn. Ağacdan, sümükdən və s.-dən qayrılmış qab. Bal, yağ dəbbəsi.
Dəbbədən bal çıxar. (Ata. sözü). Görmürsən, nə təhər barıt dəbbəsi kimi partlayır? S.Rəhimov. |
DƏBBƏÇİ (ID - 8687)is. Özü razı olduğu və haqqında sazişə gəldiyi şeydən imtina edən, sözündən qaçan adam; cığal.
|
DƏBBƏÇİLİK (ID - 8688)is. Dəbbəçi adamın xasiyyəti.
|
DƏBBƏKAR (ID - 8689)[ər. dəbbə və fars. ...kar] bax dəbbəçi.
|
DƏBBƏLƏMƏ (ID - 8690)“Dəbbələmək”dən f.is.
|
DƏBBƏLƏMƏK (ID - 8691)f. Razı olduğu və haqqında sazişə gəldiyi şeydən imtina etmək, sözündən dönmək, qaçmaq. Söz verdi nigarım məni incitməyə bir də; Tez döndü sözündən, bu açıq dəbbələməkdir. Ə.Vahid.
|
DƏBDƏBƏ (ID - 8692)is. [ər.] Təmtəraq, təntənə, cah-calal, büsat. [Fəxrəddin:] Həyatdakı xəlifələr bu qədər cəlal və dəbdəbəyə malik olduqları halda, xəlifə namını ləkələyə biləcək bu vəziyyətin qarşısını ala bilmirmi? M.S.Ordubadi.
... |
DƏBDƏBƏLİ (ID - 8693)sif 1. Təntənəli, əzəmətli. Yurdumun dəbdəbəli, dalğalı bir bayrağı var. S.Rüstəm.
// Təmtəraqlı, çox zəngin. [Firidun] Öz aləmində Südabənin evini dəbdəbəli bir imarət təsəvvür edirdi. M.İbrahimov. 2. məc. Zahirən... |
DƏBƏ (ID - 8694)is. tib. Qasıq yırtıqlığı xəstəliyi; qrıja.
// Bu cür xəstəliyi olan adam. |
DƏBƏRDİLMƏ (ID - 8695)“Dəbərdilmək”dən f.is.
|
Bu səhifə dəfə baxılıb
İnformatika hazırlığı
Tam məlumat...
İngilis dili danışıq
Tam məlumat...
Riyaziyyat dərsləri - qeydiyyat başladı
Tam məlumat...
......