İzahlı lüğət
AÇIQRƏNGLİ (ID - 201)b a x açıq 7-ci mənada. Açıqrəngli paltar. Açıqrəngli boya. Açıqrəngli mürəkkəb. Açıqrəngli çit.
|
AÇIQ-SAÇIQ (ID - 202)sif və zərf 1. Pərişan, nizamsız, dağınıq.
Açıq, ədəb xaricində, hər şeyi olduğu kimi, öz adı ilə. Açıq-saçıq danışmaq. |
AÇIQÜRƏKLİ (ID - 203)sif Səmimi, öz fikrini ürəyində gizlətməyən, ürəyiaçıq. Açıqürəkli adam.
|
AÇIQÜRƏKLİLİK (ID - 204)mücər. Açıqürəkli adamın xassəsi; səmimiyyət, ürəyiaçıqlıq.
|
AÇILACAQ (ID - 205)is. 1. Ev qapısının içəriyə tərəf açılan yeri. Düyümün və ya bağlı bir şeyin açılma yeri.
məc. Bir məsələnin, müəmmanın həlli, açarı. |
AÇILAN (ID - 206)is. məh. Atəş açan silah, odlu silah (tüfəng, tapança). [Heydər] də neçə gündür ki yoxdur, xəbər gəzir ki, o, açılan axtarır. S.Rəhimov.
...açılan Saylara qoşularaq, tüfəng, tapança növlərini bildirir; məs.: beşaçılan,... |
AÇILIŞ (ID - 207)is. Açılmaq işi, açılma vaxtı; başlanış. İclasın açılışı. Sərginin açılışı.
|
AÇILIŞMA (ID - 208)“Açılışmaq”dan fis.
|
AÇILIŞMAQ (ID - 209)f 1. qarş. Bir-birinə yaxın olmaq, məhrəmləşmək, bir-birinə isinişmək, yaxınlaşmaq. [Əhməd:] Birdən Gülnazı bərk-bərk qucaqlayıb öpdüm, bu əhvalat bizim açılışmağımıza səbəb oldu. T.Ş.Simurq.
Daha utanmamaq, sıxılmamaq,... |
AÇILMA (ID - 210)“Açılmaq”dan fis.
|
AÇILMAQ (ID - 211)f 1. Qapağı, örtüsü və s. götürülmək, düşmək, açıq hala gəlmək. Qutu açıldı. Qazanın qapağı açıldı. Damın üstü açıldı. Şüşənin ağzı açıldı. Qıfıl açıldı. Aradakı maneə götürülmək, yaxud yox olmaq. Qarlar...
|
AÇILMAZ (ID - 212)sif. Açıla bilməyən.
|
AÇIM (ID - 213)is. Açılma zamanı, açılma müddəti (pambığın və s. bitkilərin).
|
AÇIŞ (ID - 214)is. Açma işi, açma tərzi.
|
AÇMA (ID - 215)“Açmaq”dan f.is.
|
AÇMAQ (ID - 216)f. 1. Qapalı bir şeyin qapağını və s.-ni qaldırmaq, götürmək, çıxartmaq. Qazanın ağzını açmaq. Qutunu açmaq. Sandığın qapağını açmaq.
// Örtülü bir şeyin örtüyünü qaldırmaq, götürmək, çılpaq etmək. Döşünü... |
AÇUN (ID - 217)is. qəd. Dünya, aləm, kainat. Yenə ölgün sükuta batdı açun; Qantəmir indi büsbütün məcnun. C.Cabbarlı.
|
AD (ID - 218)is. 1. Doğulduğu zaman adama verilən şəxsi isim. Ad və soyad. Ad qoymaq. Adın nədir? Adını söyləmək. - Sən öləsən, Xanmirzə bəyin adını verən kimi, qoçaqlar o saat qalxdılar. N.Vəzirov.
// Ləqəb, təxəllüs. Şöhrət.... |
ADA (ID - 219)is. coğr. Hər tərəfi su ilə əhatə olunmuş quru; cəzirə. Pirallahı adası. Kuril adaları. Yarımadalar və adalar Avropanın bütün sahəsinin üçdə bir hissəsini tutur.
// Təşbih, bənzətmə mənasında. Ürəyim dəryadır, könlüm... |
ADAB (ID - 220)is. [ər. “ədəb” söz. cəmi] köhn. Əxlaq qaydaları, ədəb qaydaları, cəmiyyətdə ünsiyyət qaydaları. Bilmək adabdır sənə vacib; Rəsmü adabə olgilən talib.S.Ə.Şirvani. [Mister Tomas] ..müsəlman ölkələrinin həyat və məişətini,...
|
ADACIQ (ID - 221)kiç. Kiçik ada, kiçik cəzirə.
|
ADADOVŞANI (ID - 222)is. zool. Əhli şəraitdə saxlanıb artırılan dovşan növü. Adadovşanı çox tez törəyib artan heyvandır.
|
ADAX (ID - 223)is. Ad, nişan, deyik. Adax günü.
|
ADAXLAMA (ID - 224)“Adaxlamaq”dan fis.
|
ADAXLAMAQ (ID - 225)f. Nişanlamaq, ad etmək. Haman ili məni səkkiz yaşlı bir qızla adaxladılar. M.İbrahimov.
|
ADAXLANDIRMA (ID - 226)b a x adaxlanma.
|
ADAXLANDIRMAQ (ID - 227)b a x adaxlanmaq.
|
ADAXLANMA (ID - 228)“Adaxlanmaq”dan fis.
|
ADAXLANMAQ (ID - 229)f. Nişanlanmaq, nişan taxılmaq. Sevmək, adaxlanmaq, toy günləri, gəlin köçləri şirin bir xəyal kimi Məşuqənin gözləri qabağında açılıb vərəqlənir. S.Rəhimov. Bir tərəfdən oynaq qəlbi əsgərlik eşqində idi, o biri tərəfdən...
|
ADAXLI (ID - 230)is. və sif. Nişanlı, deyikli; nişanlanmış, adaxlanmış. [Şəhrəbanı xanım:] Allaha şükür, atan sağ, anan sağ. Gözəl-göyçək adaxlın gözünün qabağında. M.F.Axundzadə. Adaxlı gözlərini tərif edəndə, Səlimnaz arvadın təbi...
|
ADAXLIBAZLIQ (ID - 231)is. dan. 1. Köhnə məişətdə: oğlanın gizli olaraq adaxlısı ilə görüşməsi. Padşahın oğlu bir-iki dəfə adaxlıbazlığa gəldisə, qız elə dediyini dedi:
Əlimə su tökməsən, on il də yaşasan, səmt sorağıma qoymaram. (Nağıl).... |
ADAXLILIQ (ID - 232)is. Adaxlı olma.
|
ADAJİO (ID - 233)is. [ital.] mus. 1. Ağır tempdə çalmaq lazım gəldiyini göstərən musiqi termini. Ağır tempdə ifa edilən, adətən lirik xarakterli musiqi pyesi, yaxud bir musiqi əsərinin bu tempdə ifa edilən hissəsi.
|
ADAQ1 (ID - 234)is. məh. Uşağın ilk addımı, ilk yerişi.
□ Adaq durmaq - ayaq üstə durmaq (uşaq haqqında). Adaq yerimək - təzəcə yeriməyə başlamaq. adaq-adaq zərf dan. Yavaş-yavaş, addımaddım. |
ADAQ2 (ID - 235)b ax adax.
□ Adaq eləmək -b ax adaxlamaq. |
ADAQLAMAQ (ID - 236)b a x adaxlanma.
|
ADAQLANMAQ (ID - 237)b a x adaxlanmaq.
|
ADAQLI (ID - 238)b a x adaxlı. Ol sərvin ayağı bağlı oldu; Azadə ikən, adaqlı oldu. Füzuli.
|
ADAM (ID - 239)is. [ər.] 1. Heyvandan fərqli olaraq danışmaq və düşünmək, ictimai əmək prosesində alət qayırmaq və ondan istifadə etmək qabiliyyətinə malik olan canlı məxluq; insan, bəşər. Sağlam adam. Bilikli adam.
Suyun lal axanı, adamın... |
ADAM-ADAMYANA (ID - 240)b a x adamyana.
|
ADAMAĞILLI (ID - 241)sif. Lazımi şəkildə, əməllibaşlı, yararlı.
|
ADAMALDADAN (ID - 242)sif və is. Yalançı, adamları aldatmaqla məşğul olan.
|
ADAMAOXŞAMAZ (ID - 243)sif Çirkin, biçimsiz, eybəcər, bədləkər.
// Söyüş, təhqir mənasında. Ay adamaoxşamaz, bir üzünə baxsana; Bomboz olub saqqalın, rəngü həna yaxsana. M.Ə.Sabir. |
ADAMAOXŞAMAZLIQ (ID - 244)is. Çirkinlik, eybəcərlik, biçimsizlik, bədləkərlik.
|
ADAMAYOVUŞAN (ID - 245)sif Adamlarla ünsiyyət bağlayan, xoşxasiyyət, istiqanlı, mehriban.
|
ADAMAYOVUŞMAZ (ID - 246)sif Adamdan qaçan, cəmiyyətdən qaçan, ürkək; qaraqabaq, qanısoyuq, mızı.
|
ADAMAYOVUŞMAZLIQ (ID - 247)is. Adamdan qaçmaq, cəmiyyətdən qaçmaq xasiyyəti; qaraqabaqlıq, qanısoyuqluq, mızılıq.
|
ADAMBAŞI(NA) (ID - 248) zərf Hər bir adama, hər bir nəfərə, yaxud hər bir nəfərdən. Adambaşı 5 manat yığdıq. Adambaşı(na) neçə düşür?
|
ADAMBOYU (ID - 249)sif Adam hündürlüyündə olan. Adamboyu qar yağmışdı. Küçələrdə adamboyu ağaclar əkilmişdir.
|
ADAMCASINA (ID - 250)zərf İnsana yaraşan bir surətdə, insancasma, insan kimi, humanistcəsinə. Adamcasına hərəkət etmək. Adamcasına rəftar etmək.
|
Bu səhifə dəfə baxılıb
Rus dili kursu
Tam məlumat...
İngilis dili danışıq
Tam məlumat...
Tarix dərsləri
Tam məlumat...
......