İzahlı lüğət

MƏRMƏR (ID - 28849)

is. [lat.] 1. Heykəltəraşlıqda və memarlıqda işlənən müxtəlif rəngli kristallik dağ süxuru - kirəc daş. Ağ mərmər. Qara mərmər.
Sif. mənasında. Mərmərdən düzəldilmiş, üzərinə mərmər çəkilmiş. Mərmər heykəl. Mərmər...

MƏRMƏRİK (ID - 28850)

is. bot. Yabanı gilənar. [Məhərrəm əmi:] Qoşuldu bəzi avaralara, gah Cövüzlükdə gizlənpaç oynadı, gah Mırığın güneylərindən mərmərik dərməyə getdi. Ə.Vəliyev.

MƏRMİ (ID - 28851)

is. [ər.] Top kimi silahların gülləsi. Birdən top mərmisipartladı, qara torpağı göyə sovurdu. M.Hüseyn. Göyü xəncər kimi mərmilər yarır. M.Rahim. Düşmənin mərmiləri sovurur göyə qarı. Ə.Cəmil.

MƏROVCA (ID - 28852)

is. bot. Yarpaqları topaşəkilli yeməli yabanı ot bitkisi. Ballı, bacısı oğlu ilə birlikdə kəndin üst tərəfindəki güneylərə gedər, .. mərovca yığardı. Ə.Vəliyev. Yusifin ..
mal otardığı yaz vaxtı kolların dibindən mərovca,...

MƏRSİN (ID - 28853)

is. bot. Gözəl iyli yarpaqları olan həmişəyaşıl ağac. Qara mərsin.

MƏRSİYƏ (ID - 28854)

is. [ər.] Ölmüş bir adamın yaxşı sifətlərini vəsf edən və əsasən yas yerlərində oxunan şeir növü. Gər kəmalın var isə; Qumru kimi mərsiyə yaz. S.Ə.Şirvani. Bildir bizim kətdə o taydan [gəlmiş] bir molla mərsiyə oxuyurdu....

MƏRSİYƏXAN (ID - 28855)

is. [ər. mərsiyə və fars. ...xan] köhn. Mərsiyə oxuyan adam. Mərsiyəxan Kərbəla vaqiəsindən danışmağa, yalanlarla camaatı aldatmağa çalışırdı.
Sarabski. Uzun qış gecəsi, sizdən naxoş, plovu yemişdik, ocaq, samovar, mərsiyəxan...

MƏRSİYƏXANLIQ (ID - 28856)

is. köhn. Mərsiyəxanlıq işi, peşəsi. Axund Fərzəlinin peşəsi mərsiyəxanlıqdır. C.Məmmədquluzadə. [Fərəc:] Nə üçün keçib Arazın o tayında mərsiyəxanlıq etməyim? Qantəmir.

MƏRTƏBƏ (ID - 28857)

is. [ər.] 1. Evin üst-üstə tikilmiş qatlarının hər biri; qat. Evin üst mərtəbəsi. 5-ci mərtəbə.
Bir səviyyədə, üfüqi vəziyyətdə yerləşmiş şeylər sırası.
məc. Rütbə, mənsəb, vəzifə, məqam, dərəcə. Mərtəbəyə...

MƏRTƏBƏARASI (ID - 28858)

sif. Mərtəbələrin arasında olan, iki mərtəbənin arasında yerləşən.

MƏRTƏBƏCİK (ID - 28859)

bax etajer(ka). Gülyanaq protokola qol çəkib .. evin sağ küncündəki mərtəbəciyin üstünə qoydu. Ə.Vəliyev.

MƏRTƏBƏLİ (ID - 28860)

sif Rəqəmlərdən sonra gələrək evin, binanın və s.-nin neçə mərtəbədən ibarət olmasını bildirir. Bakıda 15-20 mərtəbəli binalar tikilir. - 4-5 mərtəbəli evlər uçulub dağılmışdır. M.İbrahimov.

MƏRTƏBƏ-MƏRTƏBƏ (ID - 28861)

zərf Bir mərtəbədən o biri mərtəbəyə, mərtəbədənmərtəbəyə. Mərtəbə-mərtəbə yuxarı qalxmaq. - Onun gövdəsinə sarılmış borular və mərtəbə-mərtəbə hərlənən dar dəmir pilləkənlər arasındakı kranlar diqqəti cəlb...

MƏRTƏBƏYARIM (ID - 28862)

sif Altında zirzəmisi olan; zirzəminin üstündə tikilmiş (ev, bina). Mərtəbəyarım bina.

MƏRUF (ID - 28863)

sif [ər.] klas. 1. Məlum, hər kəsin bildiyi, bilinən. Elm afəti-can olduğu məşhuri-cahandır; Mərufi-zamandır. M.Ə.Sabir.
2. Şöhrətli, tanınmış, məşhur. [Sitarənin] mərhum atası Bakının məruf və tanınmış bir dövlətlisi...

MƏRUZ (ID - 28864)

sif [ər.] 1. Bir şeyə düçar olan, ona qarşı müqavimət edə bilməyən, bir şeyə qarşı qoruyucusu olmayan. Təhqirlərə məruz. Hücuma məruz. Xəstəliyə məruz.
2. Əsasən “qalmaq” , bəzən də “olmaq” feillərilə - tutulmaq,...

MƏRUZƏ (ID - 28865)

is. [ər.] Bir mövzu haqqında irəlicədən hazırlanıb söylənilən nitq. Hesabat məruzəsi. Məruzə ətrafında çıxışlar. Elmi məruzə. - Ənisə, titrəyən əllərilə qarşısındakı kağızları qarışdıraraq, məruzəsinin müqəddiməsini...

MƏRUZƏÇİ (ID - 28866)

is. Məruzə edən şəxs. Məruzəçini dinləmək. Məruzəçiyə sual vermək.

MƏRVANİ (ID - 28867)

is. [ər.] Əməvilər sülaləsinin bir qolu.

MƏRYƏMBÖCƏYİ, MƏRYƏMQURDU (ID - 28868)

is. zool. Rütubət yerlərdə yaşayan xərçəngəoxşar kiçik qurd (böcək).

MƏRYƏMNOXUDU (ID - 28869)

is. bot. Azərbaycanın meşələrində bitən ot-bitki.

MƏRYƏMOTU (ID - 28870)

is. bot. Tərkibində ətirli yağ olan ot-bitki. Məryəmotu və ya süyürvə bitkisinin çiçəyi ikidodaqlı tacdan ibarətdir. M.Qasımov.

MƏRZ (ID - 28871)

is. [fars.] Tarla, bağ, bostan və s. sahəsini bir-birindən ayıran xətt; sərhəd. Bostan mərzi. - İki bağın mərzində bulunan bir qarağacın kölgəsində iki ailə istirahət edib əylənirdi. S.Hüseyn. Aslan maşından düşüb ot-alaf...

MƏRZƏ (ID - 28872)

is. bot. Ətirli bir tərəvəz bitkisi.

MƏRZLƏMƏ (ID - 28873)

“Mərzləmək” dən f.is.

MƏRZLƏMƏK (ID - 28874)

f Mərz çəkmək, mərz qoymaq, mərzlə ayırmaq. Tarlaları mərzləmək.

MƏS (ID - 28875)

bax məst2. [Midhəd] qapıda çəkmələrinin üstündən məs geydi.. Çəmənzəminli. [Səriyyə:] Ayaqlarında .. məs, əynində qolları çiyninə qədər nazik və qısa don var idi. İ.Əfəndiyev.

MƏSAFƏ (ID - 28876)

is. [ər.] İki yerin, iki nöqtənin arası, aralarındakı uzaqlıq. Məsafəni təyin etmək. İki kənd arasındakı məsafə. - Bazarla çalışdığımız yerin məsafəsi iki kilometrə qədər var idi. S.S.Axundov. Ancaq məsafə uzaq olduğundan...

MƏSAFƏLİ (ID - 28877)

sif Müəyyən məsafəsi olan; aralı.

MƏSAFƏÖLÇƏN (ID - 28878)

is. xüs. Müşahidəçidən müşahidə olunan şeyə qədərki məsafəni bilavasitə ölçmədən müəyyən edən cihaz. Optik məsafəölçən.

MƏSAMƏ (ID - 28879)

is. [ər.] 1. Dərinin üzərində tər vəzilərinin ən xırda deşiyi. Maddənin hissəcikləri arasındakı boşluq, ara.

MƏSAMƏLİ (ID - 28880)

sif. Məsamələri olan, kiçik deşikləri olan. Məsaməli daş.

MƏSAMƏLİLİK (ID - 28881)

is. Məsaməli şeyin hal və xassəsi, məsaməli olma. Süxurların məsaməliliyi.

MƏSARİF (ID - 28882)

is. [ər. “məsrəf” söz. cəmi] Xərc, xərc olunan miqdar; məsrəf. Yol məsarifi. - Hər bir kəndli [bəyin] Tiflisdəki məsarifini bilir.. H.Nəzərli. “Səadət” cəmiyyəti məsarifi öz öhdəsinə almaq istəyirdi. Mir Cəlal.

MƏSCİD (ID - 28883)

is. [ər.] Müsəlmanların ibadət evi; came. Qoca müəzzin əlində bir arşın müştük məscidin önündə durmuşdu. Çəmənzəminli.

MƏSDƏR (ID - 28884)

is. [ər.] qram. Felin zaman, şəxs və kəmiyyət kateqoriyası olmayan qeyrimüəyyən forması.

MƏSƏL (ID - 28885)

[ər.] bax zərbi-məsəl. Çün “uman yerdən küsərlər” bir məsəldir xəlq ara; Küsdüyüm bica deyildir, aşinadən küsmüşəm. M.P.Vaqif. Məsəl var ki, evli evində yatar; Bəs qərib neyləyər, harda axşamlar? R.Rza.

MƏSƏLA (ID - 28886)

[ər.] bax məsələn.

MƏSƏLÇİ (ID - 28887)

is. Danışarkən tez-tez məsəl çəkən, danışanda məsəl çəkməyi sevən adam.

MƏSƏLƏ (ID - 28888)

is. [ər.] 1. Həll olunması, yerinə yetirilməsi lazım olan iş. Təkcə müəllim məsələsi olsaydı,.. Rüstəm kişi qırx kilometryolu keçib rayona getməzdi. M.İbrahimov. [Qız] vacib bir məsələ ardınca gedənlər kimi gedirdi. Mir Cəlal....

MƏSƏLƏN (ID - 28889)

bağl. [ər.] 1. Cümlədə bir şeyin şərhinə dair misallar vermək üçün işlədilir. Əşyanın adını bildirən sözlərə isim deyilir, məsələn: quş, ev, adam və s.
2. Cümlədə müəyyən fikri nəzərə çarpdırdıqda işlədilir....

MƏSƏRRƏT (ID - 28890)

is. [ər.] köhn. Şadlıq, şənlik, sevinc.

MƏSXƏRƏ (ID - 28891)

is. [ər.] 1. İstehza, ələ salma, masqara.
2. Hoqqabaz, oyunbaz, masqarabaz. Səfheyi-” Iqbal” dönüb dəftərə; 0eir yazır onda yetən məsxərə. Ə.Qəmküsar.

MƏSİHİ (ID - 28892)

is. [ər.] klas. 1. Xristian dini, xristianlıq, xaçpərəstlik.
2. Xristian dinində olan adam; xristian, xaçpərəst.

MƏSKƏN (ID - 28893)

is. [ər.] 1. İnsanın yaşadığı yer, yurd; ev və s. [Şamama cadu:] Özüm də bilmirəm haralıyam. Nə yerim var, nə məskənim. Ə.Haqverdiyev. Bir aydır ki, sevgilisinin məskəni olan kəndin qarşısında durur. H.Nəzərli. Məskən salmaq...

MƏSKUN (ID - 28894)

is. [ər.] İnsan yaşayan, sakin olan yer, insanların oturduğu, yaşadığı yer. Məskun etmək - əhali yerləşdirmək, sakin etmək, oturtmaq. Boş yerləri məskun etmək. Məskun olmaq - yerləşmək, sakin olmaq, yaşamaq (əhali).

MƏSLƏHƏT (ID - 28895)

is. [ər.] 1. Necə hərəkət etmək, bir işi necə görmək haqqında təklif, göstəriş, tövsiyə. Həkim məsləhəti. Məsləhət vermək. - [Şah buyurdu ki:] Sizi bir əmrdən ötrü məsləhətə çağırmışam, gərək haman xüsusda bir...

MƏSLƏHƏTÇİ (ID - 28896)

is. Öz ixtisası üzrə məsləhət verən adam. Hüquq məsləhətçisi. Məsləhətçiyə müraciət etmək.

MƏSLƏHƏTXANA (ID - 28897)

is. [ər. məsləhət və fars. ...xanə] Müəyyən məsələ (hüquqi, tibbi və s.) haqqında mütəxəssislərin məsləhətləri ilə əhaliyə kömək göstərən idarə. Hüquq məsləhətxanası. - Qadın və uşaq məsləhətxanalarının sayı...

MƏSLƏHƏTLƏŞMƏ (ID - 28898)

“Məsləhətləşmək” dən f.is.

Bu səhifə dəfə baxılıb

......