İzahlı lüğət

İLDƏN-İLƏ (ID - 18640)

zərfi Hər il keçdikcə, getdikcə. Vətənimizin qüdrəti ildən-ilə artır.

İLDIRIM (ID - 18641)

is. Havada yığılmış atmosfer elektrikinin çox vaxt əyri-üyrü zolaq şəklində ani parıltısı. Ildırım çaxmaq. Ildırım vurmaq. - [Almaz:] Bax gör, ildırım necə vurur! C.Cabbarlı. Eyni anda ildırım. çaxıb sel-su axan çölü gündüz...

İLDIRIMLI (ID - 18642)

sif. 1. Çox vaxt ildırım çaxan. Ətəyində dalğalanan heyvanlar; Ildırımlı dağlar, çöllər bizimdir! A.Şaiq. Çoban Fər
zəlidən əli üzülən, Dəli dağın ildırımlı gecəsini xatırlayan Alagöz hıçqıra-hıçqıra otağın...

İLDIZ (ID - 18643)

b a x ulduz.

İLDÖNÜMÜ (ID - 18644)

is. Hər hansı bir tarixi və b. hadisədən daha bir il keçdiyini göstərən gün. Müharibənin ildönümü. Şairin ölümünün ildönümünə həsr olunmuş gecə.

İLƏ (ID - 18645)

(ixtisarı ...la, ...lə) qoş. Qoşulduğu sözlə bəzən (samitlə qurtaranda) bitişik, bəzən də (saitlə qurtaranda) ayrı yazılıb aşağıdakı mənalarda işlənir:
a) vasitə mənası bildirir. Qarovulçu, kvadrat şəkilli bir taxta...

İLƏLƏBƏD (ID - 18646)

zərf [ər.] 1. Həmişə, daima, nəhayətsiz, sonsuz olaraq.

İLƏN (ID - 18648)

“İlə” sözünün qədimi forması. Aşıq gəlir saz ilən; Ordək ilən qaz ilən; Yar məni yola saldı; Evdən ərkinaz ilən. (Bayatı). Çox baxdığına, qəmzə ilən bağrın əzərsən; Hər kimə ki baxmazsan, onunla nəzərin var. Füzuli....

İLƏRİ (ID - 18649)

bax irəli. [Balaqardaş:] Kababdan iləri bir az çörək-pendir.. gətir, qoçaq! N.Vəzirov. Mən də evdən apardığım saxsı çanağı iləri sürdüm. M.S.Ordubadi. Bu dəfə köksünü vermiş iləri. S.Vurğun.

İLGƏK (ID - 18650)

is. 1. Paltarın yaxasında, qolunda, cibinin ağzında və b. yerində düyməni və ya qarmağı keçirmək üçün sapdan, qaytandan düzəldilən balaca yarıq və ya halqa; düymə yeri. Fabrikdə işləyən qızlar hər düyməni, hər ilgəyi diqqətlə...

İLGƏKLƏMƏ (ID - 18651)

“İlgəkləmək” dən f.is.

İLGƏKLƏMƏK (ID - 18652)

f İlgək vurmaq, ilgək açmaq.

İLGƏKLƏNMƏ (ID - 18653)

“İlgəklənmək” dən f.is.

İLGƏKLƏNMƏK (ID - 18654)

f İlgək tikilmək, ilgək vurulmaq, ilgək açılmaq. Köynəyin yaxası ilgəklənib.

İLGƏKLİ (ID - 18655)

sif 1. İlgəyi olan. İlgəkli yaxa.
2. Halqa şəklində düyünlənmiş. İlgəkli ip. - Kapitanın yanındakı qarabuğdayı uşaq qayığın baş tərəfindəki ucu ilgəkli uzun və yoğun kəndiri kəmənd kimi atdı və dairəyə keçirdi....

İLGƏKŞƏKİLLİ (ID - 18656)

sif İlgəyə oxşar, ilgək kimi.

İLGƏKVARİ (ID - 18657)

bax ilgəkşəkilli.

İLGAR (ID - 18658)

is. qəd. Ansızın hücum, basqın, düşmən torpağına süvari hücumu. □ İlğar etmək - ansızın hücum etmək, basqın etmək. ..Cərrah ibni-Əbdüllah iyirmi beş min nəfər ləşkər ilə üzərinizə ilğar edirlər, qafil olmayasınız....

İLGIM (ID - 18659)

is. məh. Quru (susuz) çöllərdə buxarın yerə yayılıb uzaqdan su kimi görünməsi hadisəsi; sərab. Bizim Əmirxan da ilğımlar kimi; Gah gözə görünür, gah qaçır gözdən. S.Vurğun. Mən ilğımın nə olduğunu coğrafiya dərsində...

İLHAQ (ID - 18660)

is. [ər.] Bitişdirmə, birləşdirilmə, qatma, qatılma; əlavə etmə, əlavə edilmə; qoşma, qoşulma. □ İlhaq etmək - birləşdirmək, bitişdirmək, qatmaq. İlhaq edilmək (olunmaq) - birləşdirilmək, qatılmaq. Xəlifə Qızıl Arslanın...

İLHAQÇI (ID - 18661)

is. Zorla bitişdirən, qəsbkar, qəsbkarlıq siyasəti yeridən.

İLHAM (ID - 18662)

is. [ər.] 1. Yaradıcılıq zamanı özünü göstərən ruhlanma halı, yaradıcı fikrin yüksəlişi; ruhlanma, təb. Baxdıqca nur əmən bu yeni elə; Sənətin ilhamı açar qolqanad. A.Şaiq. Mən ilhamı bir dost kimi; Imdadıma çağırmışam....

İLHAMÇI (ID - 18663)

is. İlham verən, ruhlandıran, şövqləndirən, ruh və yaradıcılıq qüvvəsi verən şəxs. Odur ilhamçısı şerin, sənətin.. S.Vurğun.

İLHAMLANDIRMA (ID - 18664)

“İlhamlandırmaq” dan f.is.

İLHAMLANDIRMAQ (ID - 18665)

f. İlham vermək, ilham oyatmaq, şövqləndirmək, ruhlandırmaq.

İLHAMLANMA (ID - 18666)

“İlhamlanmaq” dan f.is.

İLHAMLANMAQ (ID - 18667)

f. İlhama gəlmək, vəcdə gəlmək, ruhlanmaq. Gözəl mənzərə şairi ilhamlandırır.

İLHAMLI (ID - 18668)

sif. Coşqun, ehtiraslı, ilhamla dolu. Ilhamlı şair. - S.Vurğunun dərin ilhamlı lirikası, xalq ruhunun əzəmətini ifadə edən tarixi dramları, .. epik poemaları mədəniyyətimizin qızıl fonduna daxil olmuşdur. M.Hüseyn.

İLHAMVERİCİ (ID - 18669)

sif. İlham verən, ruhlandıran, şövqləndirən. Ilhamverici surət. Ilhamverici gözəllik.

İLXI (ID - 18670)

is. At sürüsü. Alı kişi neçə illər idi ki, Həsən xana ilxı otarırdı. “Koroğlu”. Nəbi.. yal-yamacı bürüyən sürülərə, naxırlara, ilxılara .. tamaşa edirdi. S.Rəhimov.

İLXIBAŞI (ID - 18671)

b a x ilxıçı.

İLXIBAŞILIQ (ID - 18672)

bax ilxıçılıq.

İLXIÇI (ID - 18673)

is. İlxı çobanı.

İLXIÇILIQ (ID - 18674)

is. İlxıçının işi, peşəsi. Alı kişi nə qədər ilxıçılıq eləmişdi, belə şey görməmişdi. “Koroğlu”.

İLIQ (ID - 18675)

sif. 1. Azacıq isti, nə soyuq, nə isti, hərarətcə mülayim. Ilıq su. - Bayırda ilıq bir bahar havası tənəffüs edilirdi. S.Hüseyn. Ilıq günəş lopa-lopa buludların arasından üzünü göstərib, havanı qızdırmağa, yeri qurutmağa...

İLIQLANMA (ID - 18676)

“İlıqlanmaq” dan f.is.

İLIQLANMAQ (ID - 18677)

bax ilıqlaşmaq.

İLIQLAŞMA (ID - 18678)

“İlıqlaşmaq” dan f.is.

İLIQLAŞMAQ (ID - 18679)

f. Azca qızmaq, ilıq olmaq, istilənmək, soyuqluğu getmək. Dənizin suyu ilıqlaşıbdır. - Hava necə isti idisə də, su tamam ilıqlaşmışdı. M.Hüseyn.

İLIQLATMA (ID - 18680)

“İlıqlatmaq” dan f.is.

İLIQLATMAQ (ID - 18681)

f Azca qızdırmaq, istilətmək, ilıq hala gətirmək.

İLIQLIQ (ID - 18682)

is. İlıq şeyin halı; hərarətcə mülayimlik, azca istilik. Yağış mövsümü hələ başlamamışdı. Istilər çəkilmişdi, lakin havada xoş bir ilıqlıq var idi. Çəmənzəminli.

İLIQTƏHƏR (ID - 18683)

sif Azacıq isti, ilıq halda olan.

İLINMA (ID - 18684)

“İlınmaq” dan f.is.

İLINMAQ (ID - 18685)

f. dan. 1. İlıqlaşmaq, azacıq qızmaq. İlıq bişmək (yumurta).

İLITMA (ID - 18686)

“İlıtmaq” dan f.is.

İLITMAQ (ID - 18687)

f. dan. Azacıq qızdırmaq, ilıq eləmək. Maya suyu ilıtdı, dolçanı doldurdu. S.Rəhimov.

İLİK (ID - 18688)

is. 1. İnsanın, həmçinin onurğalı heyvanların sümüyü içərisində olan yağaoxşar yumşaq maddə. [Rizvanın] iliklərində buz kimi bir uçunma gəzməyə başladı. S.Rəhimov.
məc. Təşbehlərdə: ağ, zərif, lətif. ..Leylək də...

İLİKLİ (ID - 18689)

sif İçində ilik olan. Ilikli sümük.

İLİKSİZ (ID - 18690)

sif İçində ilik olmayan. Iliksiz sümük.

Bu səhifə dəfə baxılıb

......
Insert Error: Table './shagird_myusers/spam_checker' is marked as crashed and last (automatic?) repair failed