İzahlı lüğət

ƏYRİ-BÜYRÜ (ID - 13640)

bax əyri-üyrü. Əyribüyrü ağac. - Yunan əlifbası girdələşə bilməyib, əyri-büyrü xətlər ilə yazılırdı. F.Ağazadə.

ƏYRİCƏ (ID - 13641)

sif Az əyri, bir qədər əyri, yaxud çox əyri. Qabağımıza əyricə bir yol çıxdı. Əyricə ağac. // Qövs şəklində, yay kimi. Əyricə qaşı var, ucu əyməli; Kətan köynək geyib, köksü düyməli. “Əsli və Kərəm”.

ƏYRİCİZGİLİ (ID - 13642)

sif Cizgiləri əyri (çəp) olan. Əyricizgili dəftər.

ƏYRİÇİYİN (ID - 13643)

sif Çiyni əyri olan. Əyriçiyin adam.

ƏYRİDİMDİK (ID - 13644)

sif Dimdiyi əyri olan. Əyridimdik quş. - Bu, iri toyuq boyda, uzun, əyridimdik anac bir çil gülənşah idi. M.Rzaquluzadə.

ƏYRİ-DOLANBAC (ID - 13645)

sif Əyri-üyrü, dolanbaclı, düz xətt üzrə olmayan. Əyri-dolanbac dalan. - Darısqal, əyri-dolanbac küçələri .. bu qəsəbəni qədim şəhərlərə oxşadırdı. Ə.Əbülhəsən.

ƏYRİ-ƏSKİK (ID - 13646)

b a x əgər-əskik.

ƏYRİXƏTLİ (ID - 13647)

sif riyaz. Əyri xətlərlə düzələn. Əyrixətli səth. Əyrixətli fiqur. Əyrixətli üçbucaq.

ƏYRİQIÇ (ID - 13648)

sif. Qıçları əyri olan. Əyriqıç adam.

ƏYRİQILÇA (ID - 13649)

bax əyriqıç.

ƏYRİLİ (ID - 13650)

sif. Əyrisi, əyri yeri, ya yerləri olan. Belə əyrili çubuqdan səbət toxumaq olmaz. Əyrili yol.

ƏYRİLİK (ID - 13651)

is. 1. Əyri şeyin halı. Tirin əyriliyi. Məfitilin əyriliyi.
2. məc. Hiylə, biclik; düz, namuslu yolla getməmə (düzlük əksi). Bir xəyanət görünməyib bizdən; Əyrilik sadir olmayıb düzdən. S.Ə.Şirvani. Zira ki, yalan və əyrilik...

ƏYRİLMƏ (ID - 13652)

“Əyrilmək” dən f.is.

ƏYRİLMƏK (ID - 13653)

məch. Əyri hala düşmək, əyilmək.

ƏYRİM1 (ID - 13654)

1. is. Döngə, dönüş.
sif. Əyrisi, döngəsi olan. Əyrim yol.
□□ Əyrim laləvər bot. - birillik iriyarpaqlı bitki. Əyrim laləvər birillik bitkilərdəndir. Gövdələri 40 sm-ə qədər hündürlüyündədir, girdə-tinlidir,...

ƏYRİM2 (ID - 13655)

sif. məh. Sısqa. Əyrim adam.

ƏYRİMÇƏ (ID - 13656)

is. məh. Üzük. Səksən oxu əyrimçədən keçirdim; Heç kamımda arzumanım qalmadı. “Koroğlu”. Əyrimçədən keçər beli qızların. “Qurbani”.

ƏYRİM-ÜYRÜ (ID - 13657)

bax əyri-uyrü.

ƏYRİM-ÜYRÜM (ID - 13658)

bax əyri-üyrü. Əyrimüyrüm küçə. Kəndin arası ilə əyrim-üyrüm gedən bağ yoluna çıxdıq. - Elə bil əkin yerlərinə əyrim-üyrüm qara zolaqlar çəkmişdilər. İ.Şıxlı.

ƏYRİ-OGRU (ID - 13659)

top. Oğru, dələduz adamlar. Mirzə Qulam xan da yazda-yayda .. valilərinə tabe olmayan əyri-oğruya qulaqburması verib, mal-dövlətini yoxlayıb çıxıb gedərdi. M.Əliyev.

ƏYRİPƏNCƏ (ID - 13660)

bax əyriayaq. Əyripəncə ayı.

ƏYRİSİNƏ (ID - 13661)

zərfi Əyri olaraq, çəpinə. Əyrisinə gedir. Sənə nə oldu, nə üçün düz yolda əyrisinə yeriyirsən?

ƏYRİSİZ (ID - 13662)

sif. Əyri yeri olmayan, düz olan. Əyrisiz ağac olmaz, olsa da düz olmaz. (Məsəl).

ƏYRİTMƏ (ID - 13663)

“Əyritmək” dən f.is.

ƏYRİTMƏK (ID - 13664)

bax əyiltmək.

ƏYRİ-ÜYRÜ (ID - 13665)

sif. 1. Çox yerindən əyilmiş, düz yeri olmayan. Əyri-üyrü ağac. Əyriüyrü məftil. - Müqim bəyin boynu qısa, qılçaları gödək, əyri-üyrü, qarnı qarpız kimi qalxıq, başı da aran yerinin düyələyi kimiyupyumru idi. S.Rəhimov....

ƏYYAM (ID - 13666)

is. [ər. “yovm” söz. cəmi] Günlər, çağ, zaman, dövr. Keçən əyyam. Bu əyyamda (bu dövrdə). Biz gözəl əyyamda yaşayırıq. - Əyyami-baharü güldür, oğlum! Qoyma məni qəmdə, güldür, oğlum! M.Ə.Sabir. Bu hal necə ki haman...

ƏYYAR (ID - 13667)

sif. və is. [ər.] Hiyləbaz, kələkbaz, çoxbilmiş, fırıldaqçı, dolandırıcı. Qara pəhləvan yaman güclü, həm də yaman əyyar idi. “Koroğlu”. Əyyar Ibrahim Şiraza gələndən sonra Fərəc ixtisara düşən bir müəllim vəziyyətində...

ƏYYARLIQ (ID - 13668)

is. Oğruluq, fırıldaqçılıq, dolandırıcılıq. Bu qəzvinli Şeydadır ki, gündüz sərraflıq elər, gecə əyyarlıq. M.F.Axundzadə.

ƏYYAŞ (ID - 13669)

is. [ər.] Vaxtını eyş-işrətlə, sərxoşluqla keçirən adam, içki düşkünü.
.. Əyyaşların yurdu sayılan “Metropol “ otelində bu gecə fövqəladəlik vardı. M.S.Ordubadi. ..Ara-sıra rast gəldiyi gecə əyyaşlarının hay-küyü...

ƏYYAŞLIQ (ID - 13670)

is. Vaxtını içki içməklə, eyşişrətlə keçirmə, içki düşkünlüyü. Əyyaşlıq böyük bədbəxtlikdir. - Əyyaşlığın sonu yorğunluq və səfalət, səfalətin sonu heçlik və fəlakətdir. A.Şaiq.

ƏZA1 (ID - 13671)

is. [ər.] Yas, matəm. [Alim:] Onlar [tərəkəmələr] bir növ avam .. tayfadırlar, əza məclisi və mərsiyəxan-zad tanımazlar, amma, əlhəmdülillah, yenə müsəlmandırlar.
Qantəmir. □ Əza saxlamaq - yas tutmaq, matəm saxlamaq....

ƏZA2 (ID - 13672)

is. [ər.] klas. Əziyyət, zəhmət, məşəqqət, cəfa. Mən dəliyəmmi özümü məktəbə, dərsə sövq edəm; Dərsin əzası bir belə, xalqın ədası bir belə. M.Ə.Sabir. Ay baba, salma qalmaqal, cövrü cəfadan əl götür! Dəng eləmə...

ƏZA3 (ID - 13673)

is. [ər. “üzv” söz. cəmi] 1. Bədən üzvləri (Azərbaycan dilində bəzən “üzv” mənasında işlənir). Quzunun parçalardı əzasın; Sındırıb kəlləsin, qabırğasın. S.Ə.Şirvani. [Şahbaz bəy:] Şəmsi, mənim bədənimdə...

ƏZAB (ID - 13674)

is. [ər.] 1. Əziyyət, üzüntü, işgəncə. Toy-bayramdır bu dünyanın əzabı; Ağlı olan ona gətirər tabı. M.P.Vaqif. [Nuriyyə:] Əvvəl günlər, dünyada hər əzabın bir sonu olduğunu düşünərək özümə təsəlli verirdim. İ.Əfəndiyev....

ƏZAB-ƏZİYYƏT (ID - 13675)

bax əzab 1-ci mənada. [Cümşüd] qocanın min əzab-əziyyətlə dolu həyat yoluna nəzər salır, bu həyatın mənasını aramaq istəyirdi. S.Rəhimov.

ƏZAB-ƏZİYYƏTLİ (ID - 13676)

bax əzablı. Əzabəziyyətli iş. Əzab-əziyyətli yol.

ƏZAB-İŞGƏNCƏ (ID - 13677)

bax əzab 1-ci mənada. Əzab-işgəncə çəkmək. Əzab-işgəncələr görmək. - .. Əhməd bütün əzab-işgəncələrin nə üstündə başlandığını unudub, Tovuzun yanına qayıdacaqdı. M.Süleymanov.

ƏZABLI (ID - 13678)

sif Çox əziyyətli, sıxıntılı, çətin; əzab və əziyyətlə dolu. Əzablı iş. Əzablı isti. Əzablı yol. - Neft səltənəti Bakıda neft tapmaq əzablı bir işə çevrilmişdi. A.Şaiq. Bu bir ay Bilqeyis üçün sıxıntılı və əzablı...

ƏZABLI-İŞGƏNCƏLİ (ID - 13679)

bax əzablı. Əzablı-işgəncəli yol. Əzablı-işgəncəli iş.

ƏZABLILIQ (ID - 13680)

is. Əzablı şeyin hal və keyfiyyəti; əziyyətlilik.

ƏZABSIZ (ID - 13681)

sif Heç bir əzabı, əziyyəti olmayan, əziyyətsiz, asanlıqla əldə edilən, asanlıqla yerinə yetirilən, yüngül, asan. Əzabsız iş. Əzabsız yol.

ƏZABVERİCİ (ID - 13682)

sif Cismani, yaxud ruhi əzab verən, incidən, çox əziyyətli. Əzabverici yara. Əzabverici hiss. - Artıq Məcidin sözləri [Nadir] üçün əzabverici olmayıb, .. mehriban bir ananın nəğməsinə bənzəyirdi. B.Talıblı.

ƏZA-CƏFA (ID - 13683)

is. [ər.] Əzab və əziyyət. [Şah:] Keşiş, gözümün ağı-qarası bir nəfər oğlum var. Mən onun əza-cəfasına razı ola bilmərəm. Ü.Hacıbəyov.

ƏZADAR (ID - 13684)

is. [ər. əza və fars. ...dar] klas. Əza saxlayan, əzalı; yas saxlayan, yaslı.

ƏZADARLIQ (ID - 13685)

is. Əza saxlama, yas saxlama; yaslılıq.

ƏZAN (ID - 13686)

[ər.] bax azan.

ƏZAZİL (ID - 13687)

[ər.] 1. is. Şeytan. Onu əzazil də aldada bilməz. - Əhsəni-təqvimi inkar eylər imansız fəqih; Şol əzazilin ki adın həq deyər, şeytan budur. Nəsimi.
2. sif məc. Zalım, amansız, rəhmsiz, insafsız, qəddar. Əzazil adam. Əzazil...

ƏZAZİLCƏSİNƏ (ID - 13688)

zərf Zalımcasına, insafsızcasına, amansızcasına, qəddarcasına. Əzazilcəsinə incitmək. Əzazilcəsinə əziyyət vermək.

ƏZAZİLLİK (ID - 13689)

is. Zalımlıq, insafsızlıq, amansızlıq, qəddarlıq. Sabiq milyonerin arvadı Nərmin onun əzazilliyini görəndə üsyan edib deyir ki, dövlətlilər amansız və mürüvvətsizdirlər.. M.Hüseyn.

Bu səhifə dəfə baxılıb

......
Insert Error: Table './shagird_myusers/spam_checker' is marked as crashed and last (automatic?) repair failed