İzahlı lüğət
IQTISADIYYAT (ID - 18599)is. [ər. “iqtisad” dan]
Hər hansı bir ictimai quruluşun, cəmiyyətin istehsal qüvvələrinin inkişafına uyğun olan istehsal münasibətlərinin məcmusu. İqtisadiyyatımızın durmadan tərəqqisi mədəniyyətimizin misilsiz yüksəlməsinə... |
ILIQLATMAQ (ID - 18681)f Azca qızdırmaq, istilətmək, ilıq hala gətirmək.
|
ILIQLIQ (ID - 18682)is. İlıq şeyin halı; hərarətcə mülayimlik, azca istilik. Yağış mövsümü hələ başlamamışdı. Istilər çəkilmişdi, lakin havada xoş bir ilıqlıq var idi. Çəmənzəminli.
|
ILIQTƏHƏR (ID - 18683)sif Azacıq isti, ilıq halda olan.
|
ILINMA (ID - 18684)“İlınmaq” dan f.is.
|
ILINMAQ (ID - 18685)f. dan. 1. İlıqlaşmaq, azacıq qızmaq. İlıq bişmək (yumurta).
|
ILITMA (ID - 18686)“İlıtmaq” dan f.is.
|
ILITMAQ (ID - 18687)f. dan. Azacıq qızdırmaq, ilıq eləmək. Maya suyu ilıtdı, dolçanı doldurdu. S.Rəhimov.
|
ILIK (ID - 18688)is. 1. İnsanın, həmçinin onurğalı heyvanların sümüyü içərisində olan yağaoxşar yumşaq maddə. [Rizvanın] iliklərində buz kimi bir uçunma gəzməyə başladı. S.Rəhimov.
məc. Təşbehlərdə: ağ, zərif, lətif. ..Leylək də... |
ILIKLI (ID - 18689)sif İçində ilik olan. Ilikli sümük.
|
ILIKSIZ (ID - 18690)sif İçində ilik olmayan. Iliksiz sümük.
|
ILIM-ILIM (ID - 18691)ilim-ilim itmək, ilim-ilim getmək - tamamilə yox olmaq, yoxa çıxmaq, izsiz itmək. Göy üzü kilim-kilim; Yar itdi ilim-ilim; Kəsin düşmən dilini; Doğrayın dilim-dilim. (Bayatı). Laçın seydgaha qılanda güzar; Ilim-ilim itər bayquş,...
|
ILINMƏ (ID - 18692)“İlinmək” dən f.is.
|
ILINMƏK (ID - 18693)f. məh. Azca qızmaq, ilıq olmaq. Yazda çayın suyu ilinir.
|
ILIŞDIRILMƏ (ID - 18694)“İlişdirilmək” dən f.is.
|
ILIŞDIRILMƏK (ID - 18695)məch. 1. İlişik hala salınmaq, taxılmaq, keçirilmək, bənd edilmək.
2. məc. Bərk vurulmaq, çəkilmək. |
ILIŞDIRMƏ (ID - 18696)“İlişdirmək” dən f.is.
|
ILIŞDIRMƏK (ID - 18697)f. 1. Bir şeyi başqa bir şeyə keçirib bənd etmək, taxmaq; bir şeyi çəngəl, mıx, düymə və s. bu kimi şeylərlə tutdurmaq. Hacı Aslan çuxasının ətəklərini qurşağına ilişdirib, qoçu dəstəsinin qabağında o tərəf-bu tərəfə...
|
ILIŞIK (ID - 18698)1. sif. Düyün, pırtlaşıq, ilişmiş şeyin halı. Ilişik ip. Ilişik məftil. // İs. mənasında. Bayaqdan yazıq qadın neçə dəfə məftili ilişikdən qurtarıb. Mir Cəlal.
məc. Dolaşıq, qarışıq. Ilişik fikirlər. is. Münasibət,... |
IMDADSIZ (ID - 18773)sif. Köməksiz, yardımsız. Imdadsız qalmaq - köməksiz qalmaq, tək qalmaq, əli heç kəsə çatmamaq.
|
IMDADSIZLIQ (ID - 18774)is. Köməksizlik, çarəsizlik.
|
IMDI (ID - 18775)bax indi. Bu çərxi-fələk tərsinə dövran edir imdi. M.Ə.Sabir. [Sabbah:] Saqın, imdi sizə verməm sevgili Xəyyamı. H.Cavid. ImdIcə bax indicə.
|
IMƏCI (ID - 18776)is. İməcilikdə iştirak edən adam. Həyətdə iri palazlar döşəmiş, iməcilər çağırmışdı. A.Şaiq. □ Iməci olmaq - birinə kömək etmək məqsədi ilə görülən faydalı işdə iştirak etmək. [Ballının] bildirə kimi atası kəndin...
|
IMƏCILIK (ID - 18777)is. Könüllü olaraq və zəhmət haqqı almadan ictimai-faydalı bir işi, tapşırığı kollektiv surətdə, elliklə yerinə yetirmə. Bu iməcilik böyük bir əmək bayramına dönmüşdü. Burada hər millətdən çalışan vardı. B.Talıblı....
|
IMƏK (ID - 18778)iməyə düşmək - iməkləməyə başlamaq. Iməyə düşən uşaq .. yəhərin qaşından tutdu. S.Rəhimov.
|
IMƏKLƏMƏ (ID - 18779)“İməkləmək” dən f.is.
|
IMƏKLƏMƏK (ID - 18780)f Əllər və dizlər üzərində hərəkət etmək. Nə isə, vaxt yetişdi, gərək uşaq iməkləsin, yerisin, gülsün, danışsın, şad olsun.. N.Nərimanov. [Atakişi:] Ay sənə qurban inəklər; Bu balam haçan iməklər. Cabbarlı. Əllərin...
|
IMƏKLƏTMƏ (ID - 18781)“İməklətmək” dən f.is.
|
IMƏKLƏTMƏK (ID - 18782)f Uşağın iməkləməsinə kömək etmək, iməkləməyə öyrətmək.
|
IMHA (ID - 18783)is. [ər.] Məhv etmə, tələf etmə. Bunların içindəki müzürr mikrobların imhası üçün oralar hər gün .. dezinfeksiya olunaraq, son dərəcə pak və təmiz saxlanmaqdadır.. T.Ş.Simurq.
|
IMIC (ID - 18784)is. [iing.] 1. Fikri surət, fikri təsəvvür.
2. Rəmz, simvol. |
IMIR (ID - 18785)is. məh. Şah arı.
|
IMIRÇIMƏ (ID - 18786)“İmirçimək” dən f.is.
|
IMIRÇIMƏK (ID - 18787)f dan. İylənmək, xarab olmağa başlamaq, turşumaq, ağırlaşmaq. Qatıq imirçiyib. Pendir imirçiyib.
|
IMIRÇIMIŞ (ID - 18788)f.sif. dan. Ağırlaşmış, xarab olmuş, turşumuş, iylənmiş. Imirçimiş yağ.
|
IMIŞ (ID - 18789)Qoşulduğu sözü keçmiş zamana bağlayaraq ona rəvayət mənası verən bağlama. Şəhər çox böyük imiş. Onun qisməti belə imiş. - Hər kəs [Zeynala] adi bir idarə məmuru kimi baxır imiş. S.Hüseyn. Məmmədquluzadənin təsvirinə...
|
IMITASIYA (ID - 18790)[lat.] 1. Oxşatma, bənzətmə; bir şeyin saxtasını düzəltmə. Mərmər imitasiyası (mərmərə oxşadılmış şey). Dəri imitasiyası (dəriyə oxşadılmış material).
2. mus. Musiqi motivinin bir interval yuxarı və ya aşağı olaraq... |
IMKAN (ID - 18791)is. [ər.] 1. Hər hansı şərait daxilində bir işin həyata keçirilə bilməsi, mümkünlük, mümkün olma. Nə dildə olsa olsun elm olsun xəlqi-aləmdə; Deyildir bir dilə məxsus, var hər dildə imkanı. S.Ə.Şirvani. ..Kömək etmək imkanı...
|
IMPORT (ID - 18810)[ing. əsli lat.] bax idxalat.
|
INCƏLƏTDIRMƏ (ID - 18904)“İncələtdirmək” dən f.vs.
|
INCƏLƏTMƏ (ID - 18906)“İncələtmək” dən f.is.
|
INCƏLƏTMƏK (ID - 18907)icb. Daha da incə, zərif etmək; naziklətmək.
|
INCƏLIK (ID - 18908)is. 1. Zəriflik, nəfislik, qəşənglik, gözəllik. Dərinin incəliyi. Naxışın incəliyi. - Bu sənətdə işlənilən incəlik; Yalnız qadınlara məxsus nemətdir. A.Şaiq. Səni kim yaratdı böylə alyanaq; Kiçik yarpağında incəliyə bax!...
|
INCƏLMƏ (ID - 18909)“İncəlmək” dən f.is.
|
INCƏLMƏK (ID - 18910)f 1. Arıqlamaq, zəifləmək, üzülmək. Füzuli zülfünə bağlandı, əmma öndə incəldi; Ki, guya zəf onu həm zülfünə bir tari-mu eylər. Füzuli. Jurnal, qəzetə, hərzəvü hədyan oxumaqdan; Incəldi uşağım. M.Ə.Sabir. // Nazikləşmək,...
|
INCƏLTMƏ (ID - 18911)“İncəltmək” dən fis
|
INCƏLTMƏK (ID - 18912)f 1. Daha incə bir hala salmaq.
Arıqlatmaq, zəiflətmək, üzmək, incəlməsinə səbəb olmaq. Az qala ki, sənin həsrətin bizi; Incəldibən üzə, qurban olduğum. M.P.Vaqif. Ay nazənin, dərdin mənim canımı; Az qalıb incəldə, ay... |
INCƏSƏNƏT (ID - 18913)is. Obyektiv varlığın bədii surətlərdə yaradıcı surətdə əks etdirilməsi, bədii yaradıcılıq fəaliyyəti, gözəl sənətlər, nəfis sənətlər. Incəsənət əsərləri. XIX əsr incəsənəti. Incəsənət muzeyi. Incəsənət xadimləri....
|
INCƏVARA (ID - 18914)ara s. məh. Yaxşı ki, xoşbəxtlikdən. Dedim ki, pristava xəbər verəcək, .. incəvara, olmadı. S.Rəhimov. Bu hiyləgər hərif incəvara, köhnə adamları aldada bilirdi.. E.Sultanov.
|
INCI (ID - 18915)is. 1. Bəzi molyuskların balıq-qulaqlarından çıxarılan ağ və ya çəhrayı (nadir hallarda qara) rəngli dənələr şəklində qiymətli sədəf maddəsi; mirvari, dürr. // Həmin maddədən hazırlanan qiymətli qadın bəzəyi (muncuq). Nə...
|
Bu səhifə 7 dəfə baxılıb
....
