|
Mürəkkəb cümlələr
Bölüşdürmə əlaqəsi. Hissə 1.
|
Test ID - 48500
Müəllif: Admin
(Əlavə edilib: 09.05.2011)
“ ya ”, “ ya da ” bağlayıcılarının köməyi ilə hansı məna əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlələr yaranır:
CAVAB DÜZDÜR! Testin cavabını DÜZ tapdınız. Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın. CAVAB SƏHVDİR Paylaşın - Hamı bilsin
Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə
1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
|
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı
"Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.
Hansı sxemə görə demək olar ki, müəllifin sözləri vasitəsiz nitqdən əvvəl işlənmişdir?
V,-m,-V
M:"V".
V,-m ?
V,-m!
V
Hansı əlaqə növü bütün tabeli mürəkkəb cümlələrdə olur?
Ardıcıllıq
Səbəb- nəticə
Qarşılaşdırma
Zaman
Heç biri
“Kənddə axşamüstü at kişnərtisi, mal-qara səsi ətrafa yayılır, hər evin qapısında samovar tüstülənirdi” cümləsinin tərkib hissəsi arasında hansı məna əlaqəsi var?
ardıcıllıq
zaman
aydınlaşdırma
səbəb-nəticə
qarşılaşdırma
Cümlələrdən biri zaman əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlə deyil:
Mən kəndə çatanda külək davam edir və küçələrdən sel axırdı
Evdəki uşaqlardan biri dərsini yazır, biri kitab oxuyur, biri şəkil çəkirdi
Elektrik naqilləri qırıldı, işıq söndü
Qarmon çalınır, nəğmə oxunur, rəqs edilir
“ Körpələr gözümdən aralanmır, Məsumə yadımdan çıxmırdı ” tabesiz mürəkkəb cümləsinin tərkib hissələri arasında hansı məna əlaqəsi var?
Qarşılaşdırma
Səbəb – nəticə
Ardıcıllıq
Zaman
“ Ya sən şəhərə köçməlisən, ya da biz kəndə gəlməliyik ” tabesiz mürəkkəb cümləsinin tərkib hissələri arasındakı məna əlaqəsini göstərin:
Səbəb – nəticə
Zaman
Qarşılaşdırma
Bölüşdürmə
Cümlələrdən biri səbəb – nəticə əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlə deyil:
Bayırda yağan qar ağarır, xoş mənzərə yaradırdı
Qəflətən güclü külək başladı, yetişmiş meyvələr yerə səpələndi
Birdən motor susdu, çarxlar dayandı
Lampalar söndü, kino verilişi başlandı
“ Oğlan o zaman kəndə çatdı ki, iş işdən keçmişdi ” tabeli mürəkkəb cümləsinin növünü göstərin:
Kəmiyyət
Zaman
Təyin
Yer
Biri tabesiz mürəkkəb cümlənin tərkib hissələri arasında işlənən məna əlaqələrinə aid deyil:
Aydınlaşdırma
İştirak
Səbəb – nəticə
Qarşılaşdırma
Məqsəd və səbəb budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlələri bir – birindən fərqləndirən əlamətlərdən biri səhvdir:
Səbəb budaq cümləsinin xəbəri əksərən felin xəbər şəklində, məqsəd budaq cümləsinin xəbəri isə əmr və ya arzu şəklində olur
Səbəb budaq cümləsi feli sifət tərkibi və qoşma, məqsəd budaq cümləsi isə məsdər tərkibi və qoşma şəklində sadələşir
Səbəb budaq cümləsinin ifadə etdiyi iş baş cümlədəki işdən əvvələ, məqsəd budaq cümləsinin ifadə etdiyi iş baş cümlədəki işdən sonraya aid olur
Səbəb budaq cümləsi baş cümlədən sonra, məqsəd budaq cümləsi isə baş cümlədən əvvəl işlənir
“ Ancaq indi yadıma düşdü ki, Cəfər dünən axşam kino göstərəcəkdi ” mürəkkəb cümləsində budaq cümlənin növünü müəyyənləşdirin:
Mübtəda
Tamamlıq
Məqsəd
Qarşılıqlı – güzəşt
Vasitəli tamamlıq budaq cümlələrinin sualları:
Kimə? kimdən? nədən?
Nə? nəyi? kimi?
Kimin? nəyin? haranın?
Nədir? necədir? nə cürdür?
“ Yağış elə yağırdı ki, elə bil yuxarıdan su tökülürdü ” cümləsi zərflik budaq cümləsinin hansı növünə aiddir:
Tərzi – hərəkət budaq cümləsi
Yer budaq cümləsi
Səbəb budaq cümləsi
Məqsəd budaq cümləsi
“ Hekayətim uzun olsa da, artıq danışıb başınızı ağrıtmayacağam ” tabeli mürəkkəb cümlənin hansı növdə olduğunu tapın:
Səbəb
Şərt
Qarşılaşdırma
Kəmiyyət
Qarşılıq – güzəşt budaq cümləsini seçin:
Ata nə edirdisə, uşaq da təkara edirdi
Gecə yarıdan keçmişdi, hamı yatırdı
Gecə yarıdan keçsə də, heç kəs yatmamışdı
Hara getdisə, heç kəsin xəbəri olmadı
Biri mürəkkəb cümlənin qrammatik təhlil qaydaları sırasında verilə bilməz.
Mürəkkəb cümlənin novu: tabeli və tabesiz
Əlaqə vasitələri: intonasiya və bağlayıcı vasitələr
Məna əlaqələri
Cümlədə rolu
Hansı tabesiz mürəkkəb cümlənin məna əlaqələrinə aid deyil?
Zaman əlaqəsi
Səbəb-nəticə əlaqəsi
Ardıcıllıq əlaqəsi
Bölüşdürmə əlaqəsi
Paylaşdırma əlaqəsi
O, gülə-gülə: -Necədir, məktəbimiz xoşuna gəldi?- deyə soruşdu. Cümlənin düzgün sxemi hansı sıradadır?
M:"v", -m
M:-V?, -m
M:"v", -m
"v"-m
V-m
Tabesiz mürəkkəb cümləni seçin:
Səkinə lampa işığında oturub qızına corab toxuyur və yavaş-yavaş danışan ərinə qulaq asırdı
Qalxıb ocaq qalamalı, inəkləri sağmalı, nehrə çalxalamalı idi, fəqət heç qalxmaq istəmirdi
Şahnigar ağzını açıb qışqırmaq istədi, amma nəfəsini çəkə bilmədi
İsanın gəldiyini Suad hamıdan qabaq görmüşdü, bir müddət sonra yavaşca onu çağırmağa başladı
Gözüm Yaşardı, lakin özümü sındırmamaq üçün gülümsədim
Zaman, ardıcıllıq, qarşılaşdırma məna əlaqələri hansı cümlənin tərkib hissələri arasında olur?
Söz-cümlələrin
Sadə geniş cümlələrin
Tabesiz mürəkkəb cümlələrin
Həmcins üzvlü sadə cümlələrin
"Qoca qəm çəkir, divardakı xalça çürüyür"-tabesiz mürəkkəb cümləsində hansı məna əlaqəsi var?
Aydınlaşdırma
Səbəb-nəticə
Qarşılaşdırma
Zaman
Ardıcıllıq
“Qızım, Cəmalə, çox narahat olma” cümləsində əlavə nəyə aiddir?
mübtədaya
xəbərə
təyinə
tamamlığa
xitaba
Birinci növ təyini söz birləşməsinin ikinci tərəfi isimlə işləndikdə birinci tərəf hansı cümlə üzvü olur?
təyin
mübtəda
tamamlıq
zərflik
xəbər
Tabeli cümlələrdə budaq cümlənin baş cümləyə bağlanma vasitələrindən biri yanlışdır:
tabelilik bağlayıcıları
şərt şəkilçisi
mənsubiyyət şəkilçisi
intonasiya
bağlayıcı sözlər
Yer budaq cümləsi olan bəndi seçin:
Haranı desələr, oranı da abad edərik
Haranı desələr, ora da abad olar
Bu yerlər min xəyal eylər, təbiət şeirə layiqdir
Haradan gəlmişdisə, ora da getdi
Hər şeyi oradan başlamaq lazımdır
“Bu gənclər vətəni məhəbbətlə sevənlərdir”. Bu cümlədə ismi xəbəri tapın?
vətəni məhəbbətlə sevənlərdir
məhəbbətlə sevənlərdir
vətəni sevənlərdir
sevənlərdir
Tabesiz cümlənin növləri nəyə əsasən fərqlənir?
tabelilik əlaqələrinə
baş üzvlərə
məna əlaqələrinə
ikinci dərəcəli üzvlərə
bağlayıcılara
Üç cümlədən ibarət olan cümlə tabesiz mürəkkəb cümlədir. Niyə?
cümlələrin sayı birdən çoxdur
üç qrammatik əsası var
cümlələr bərabər hüquqludur
tərkibində tabelilik bağlayıcısı işlənməmişdir
bitkinlik intonasiyasına aiddir
Ofis Proqramları üzrə kurslar
Tam məlumat...
İngilis dili danışıq
Tam məlumat...
Fransız dili kursu
Tam məlumat...
......