Azərbaycan dili
|
Azərbaycan dili - IX sinif

Mürəkkəb cümlələr

Qarşılıq-güzəşt budaq cümləsi. Hissə 1.

Test ID - 53331
Müəllif: Admin (Əlavə edilib: 06.01.2012)

Qarşılıq – güzəşt budaq cümləsini seçin:

Ata nə edirdisə, uşaq da təkara edirdi
Gecə yarıdan keçmişdi, hamı yatırdı
Gecə yarıdan keçsə də, heç kəs yatmamışdı
Hara getdisə, heç kəsin xəbəri olmadı

CAVAB DÜZDÜR!

Testin cavabını DÜZ tapdınız. Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın.

CAVAB SƏHVDİR

Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə 1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
Testin cavabını göstər
Testdə səhv var?

Testin izahını yazın

Zəhmət olmasa testin izahını maksimum detaylı yazın.
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı "Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.

Cümlələrdən biri aydınlaşdırma əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlə deyil:

Ağız deyəni qulaq eşitmirdi: iyirmi – otuz adam üz – üzə, çiyin – çiyinə oynayırdı
Ot öz kökünün üstündə bitir: adam ya ağılda, ya da vücudda öz nəslinə çəkməlidir
Səlim başını tərpətdi, yəni o razı idi
Ağacdakı quşlar səs saldı, uşaq diksindi

Cümlələrdən biri zaman əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlə deyil:

Mən kəndə çatanda külək davam edir və küçələrdən sel axırdı
Evdəki uşaqlardan biri dərsini yazır, biri kitab oxuyur, biri şəkil çəkirdi
Elektrik naqilləri qırıldı, işıq söndü
Qarmon çalınır, nəğmə oxunur, rəqs edilir

Yer budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlələr haqqında aşağıdakılardan biri düzgündür:

Yer budaq cümləsi baş cümlədən sonra gəlir
Yer budaq cümləsində baş cümlədə yönlük, yerlik və çıxışlıq hallarda oraya, orada, oradan sözləri olmadıqda, onları bərpa etmək mümkündür
Baş cümlənin xəbəri odur, budur, oradadır, buradadır sözləri ilə ifadə olunur
Yer budaq cümləsi baş cümlədən həm sonra, həm də əvvəl işlənə bilir

Səbəb budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümləni göstərin:

Coşğunu bir həftəlik gəzintiyə göndərdilər, ona görə ki, o dərs əlaçısıdır
Biz zəhməti ona görə sevirik ki, əsl insan kimi yaşayaq
Kəndlilər palçığa saman qatırdılar ki, qışda evin divarlarını yağış yumasın
Vüqar ona görə belə tez getdi ki, qatara vaxtında çatsın

Tabeli mürəkkəb cümlə hansıdır?

Şəhərdə işlərini tez qurtarsaydın, hava qaralmamış kəndə yola düşərdik
Rəşid işdən saat 7 – də gəlməli idi, ancaq gəlmədi
Oqtay dərslərini oxudu, yoldaşları ilə gəzməyə getdi
O, əl – üzünü yuyub, saçlarını daradı

Vasitəli tamamlıq budaq cümlələrinin sualları:

Kimə? kimdən? nədən?
Nə? nəyi? kimi?
Kimin? nəyin? haranın?
Nədir? necədir? nə cürdür?

Kəmiyyət budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlələr:

Kəmiyyət budaq cümləsi baş cümlədəki hərəkətin və ya əlamətin səbəbini bildirir
Kəmiyyət budaq cümləsi baş cümlədəki hərəkətin məqsədini bildirir
Kəmiyyət budaq cümləsi baş cümlədəki hərəkətin şərtini bildirir
Kəmiyyət budaq cümləsi baş cümlədəki hərəkətin və ya əlamətin miqdarını bildirir

“ Yazın yuxusu nə qədər şirindirsə, oyaqlığı da o qədər ləzzətlidir ” cümləsinin növünü müəyyən edin:

Kəmiyyət budaq cümləsi
Yer budaq cümləsi
Zaman budaq cümləsi
Məqsəd budaq cümləsi

Qarşılaşdırma budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlələr baş cümləyə hansı bağlayıcı sözlərlə bağlanır?

Nə qədər bağlayıcı sözü, -sa, sə şəkilçisi və da,də, belə ədatları ilə
Əgər, hərgah, madam ki, indi ki, bir halda ki bağlayıcıları və -sa, sə şəkilçisi ilə
Ki, çünki, ona görə ki, ondan ötrü ki bağlayıcıları ilə
Nə qədər, hər nə qədər bağlayıcıları ilə

"Uşaq məktəbə gecikmişdi, çünki avtobus yolda xarab olmuşdu" tabeli mürəkkəb cümləsinin qrammatik təhlili haqqında verilənlərdən biri səhvdir:

I tərəf baş, II tərəf budaq cümlədir
Səbəb budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlədir
Budaq cümlə baş cümləyə çünki bağlayıcısı ilə bağlanmışdır
Hər iki tərəf nəqli, sadə, müəyyən şəxsli, müxtəsər cümlədir

Biri durğu işarəsi deyil:

- defis
-- tire
: iki nöqtə
; nöqtəli vergül
! nida işarəsi

Zaman əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlənin əsas göstəriciləri hansı tabesizlik bağlayıcılarıdır?

inkarlıq - birləşdirmə - qarşılaşdırma
yalnız inkarlıq
birləşdirmə - aydınlaşdırma
inkarlıq - iştirak - birləşdirmə
iştirak - aydınlaşdırma

Vurğusu ilk hecaya düşən sözlər cərgəsini göstərin:

mahir, Türkiyə, şərait
kafedra, London, məsələn
bəlkə, direktor, Avropa
avtobus, estetika, qışlaq
səhər, gömgöy, gəlmişik
İnformatika hazırlığı ()
İnformatika hazırlığı
Tam məlumat...
Ofis proqramları kursu ()
Ofis proqramları kursu
Tam məlumat...
Fransız dili kursu ()
Fransız dili kursu
Tam məlumat...
......
Insert Error: Table './shagird_myusers/spam_checker' is marked as crashed and last (automatic?) repair failed