|
Mürəkkəb cümlələr
Mürəkkəb cümlələrin növləri. Hissə 1.
|
Test ID - 47716
Müəllif: Admin
(Əlavə edilib: 08.04.2011)
Mürəkkəb cümlələr neçə növə ayrılır?
CAVAB DÜZDÜR! Testin cavabını DÜZ tapdınız. Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın. CAVAB SƏHVDİR Paylaşın - Hamı bilsin
Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə
1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
|
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı
"Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.
“Kənddə axşamüstü at kişnərtisi, mal-qara səsi ətrafa yayılır, hər evin qapısında samovar tüstülənirdi” cümləsinin tərkib hissəsi arasında hansı məna əlaqəsi var?
ardıcıllıq
zaman
aydınlaşdırma
səbəb-nəticə
qarşılaşdırma
Mürəkkəb cümlə haqqında deyilənlərdən hansı yanlışdır?
İki və daha artıq sadə cümlənin birləşməsindən ibarət olan cümlələrə mürəkkəb cümlə deyilir
Mürəkkəb cümlələr iki növə ayrılır
Mürəkkəb cümləni əmələ gətirən sadə cümlələr bir – birilə sintaktik cəhətdən iki cür bağlanır
İki sözün birləşməsi ilə yaranan yeni mənalı sözlər mürəkkəb cümlə adlanır
“ Əynimiz görmədi bir isti paltar, Qızındıq eşqimiz, həvəsimizlə ” tabesiz mürəkkəb cümləsinin tərkib hissələri arasındakı məna əlaqəsini göstərin:
Səbəb – nəticə
Birləşdirmə
Qarşılaşdırma
Ardıcıllıq
“ Şahmarın ürəyi döyündü, əlləri əsdi, qəlbi çırpındı ” tabesiz mürəkkəb cümləsinin tərkib hissələri arasındakı məna əlaqəsini göstərin:
Qarşılaşdırma
Səbəb – nəticə
Aydınlaşdırma
Zaman
“ Körpələr gözümdən aralanmır, Məsumə yadımdan çıxmırdı ” tabesiz mürəkkəb cümləsinin tərkib hissələri arasında hansı məna əlaqəsi var?
Qarşılaşdırma
Səbəb – nəticə
Ardıcıllıq
Zaman
Bölüşdürmə əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlələr yaranır:
Amma, ancaq bağlayıcılarının köməyi ilə
İstər, istərsə də bağlayıcılarının köməyi ilə
Lakin bağlayıcısının köməyi ilə
Yəni bağlayıcısının köməyi ilə
“ Haraya göndərərlər, orada da işləyərəm ” tabeli mürəkkəb cümlənin növünü göstərin:
Səbəb
Yer
Məqsəd
Şərt
Kəmiyyət budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlələrdən hansı səhvdir?
Arxa nə qədər möhkəm olsa, qohumlar özlərini o qədər arxayın sanar, asudə yaşayarlar
Öz evindir, nə qədər istəyirsən o qədər qal
Belə bir mənzərəni görmək Nəriman üçün nə qədər ağır olsa da, nəzərini çəkə bilmirdi
Sən nə qədər demişdin, mən də bir o qədər aldım
Məqsəd budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlələr hansı suala cavab verir?
Niyə? Nəyə görə? nə səbəbə?
Niyə? nə üçün? nə məqsədlə?
Nə qədər?
Necə? nə cür?
Xəbər budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlə hansıdır?
Heç onun ixtiyarı yoxdur ki, sənə bir söz desin
Elə ki, Çənlibeldə yurd – yuva saldıq, onda onlar bizə lazım olacaq
Bizim kəndin vəziyyəti elədir ki, orada hər şey qurub – yaratmaq olar
Harada camaat varsa, biz orada qalmalıyıq
Səbəb budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümləni göstərin:
Coşğunu bir həftəlik gəzintiyə göndərdilər, ona görə ki, o dərs əlaçısıdır
Biz zəhməti ona görə sevirik ki, əsl insan kimi yaşayaq
Kəndlilər palçığa saman qatırdılar ki, qışda evin divarlarını yağış yumasın
Vüqar ona görə belə tez getdi ki, qatara vaxtında çatsın
Şərt budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlələr haqqında aşağıdakılardan biri düzgündür:
Şərt budaq cümləsi baş cümləyə nə qədər bağlayıcı sözü, -sa, sə şəkilçisi ilə bağlanır
Şərt budaq cümləsində budaq cümlə əvvəl gəlir
Şərt budaq cümləsi baş cümləyə əgər, hərgah, madam ki, indi ki, bir halda ki bağlayıcıları ilə bağlanır
Şərt budaq cümləsi niyə? nə üçün? nəyə görə? Suallarından birinə cavab
Məqsəd və səbəb budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlələri bir – birindən fərqləndirən əlamətlərdən biri səhvdir:
Səbəb budaq cümləsinin xəbəri əksərən felin xəbər şəklində, məqsəd budaq cümləsinin xəbəri isə əmr və ya arzu şəklində olur
Səbəb budaq cümləsi feli sifət tərkibi və qoşma, məqsəd budaq cümləsi isə məsdər tərkibi və qoşma şəklində sadələşir
Səbəb budaq cümləsinin ifadə etdiyi iş baş cümlədəki işdən əvvələ, məqsəd budaq cümləsinin ifadə etdiyi iş baş cümlədəki işdən sonraya aid olur
Səbəb budaq cümləsi baş cümlədən sonra, məqsəd budaq cümləsi isə baş cümlədən əvvəl işlənir
Biri zərflik budaq cümləsi deyil:
Cəmiyyət hara vurursa, oradan dirilik suyu qaynayır
Bu qız nə qədər gözəldirsə, o qədər sadə və səmimidir
Beş – on dəqiqə keçməmişdi ki, külək güclənməyə başladı
Elə şagirdlər var ki, gözəl şeirlər də yazırlar
Zərflik budaq cümlələrinin növlərindən deyil:
Keyfiyyət budaq cümləsi
Yer budaq cümləsi
Zaman budaq cümləsi
Məqsəd budaq cümləsi
Vasitəli tamamlıq budaq cümləsi olan bəndi qeyd edin:
Gördülər ki, siz gəlirsiniz
Eşitdilər ki, siz gəlirsiniz
İnandıq ki, siz gələcəksiniz
Yazdıq ki, oxuyasınız
“ Sən kəkliyi nə qədər sevsən də, onun xasiyyətini hələ yaxşı bilmirsən ” tabeli mürəkkəb cümlə hansı növə aiddir?
Qarşılaşdırma
Şərt
Məqsəd
Səbəb
“ Bir yerə ki çağırılmadın, ora getmə ” cümləsinin növünü göstərin:
Zaman budaq cümləsi
Yer budaq cümləsi
Səbəb budaq cümləsi
Məqsəd budaq cümləsi
"Xeyirli olmasına baxmayaraq, bu iş onları maraqlandırmadı" cümləsi hansı budaq cümlənin sadələşmiş formasıdır?
tamamlıq budaq cümləsi
zərflik budaq cümləsi
təyin budaq cümləsi
qarşılaşdırma budaq cümləsi
şərt budaq cümləsi
Bunlardan hansı bölüşdürmə əlaqəsinin bağlayıcıları deyil?
gah,gah da,gah da ki
nə,nə ki, nə də ki
ya da ki
yaxud da
Biri mürəkkəb cümlənin qrammatik təhlil qaydaları sırasında verilə bilməz.
Mürəkkəb cümlənin novu: tabeli və tabesiz
Əlaqə vasitələri: intonasiya və bağlayıcı vasitələr
Məna əlaqələri
Cümlədə rolu
Hansı üslubda zaman şəkilçisi -mış(4) çox zaman -ıb(4) şəkilçisi ilə əvəz olunur, bağlayıcılı və feli birləşməli cümlələrdən az, yarımçıq, mürəkkəb və söz cümlələrdən çox istifadə edilir?
bədii üslubda
elmi üslubda
publisistik üslubda
rəsmi-işgüzar üslubda
məişət üslubunda
Biri tabesiz mürəkkəb cümlənin məna əlaqəsinə aid deyil:
Zaman əlaqəsi
Ardıcıllıq əlaqəsi
İştirak əlaqəsi
səbəb-nəticə əlaqəsi
Bölüşdürmə əlaqəsi
Cümlələrdən biri mürəkkəb cümlə deyil?
Günəş öz işığını çoxaldır, ətrafda xoş mənzərə yaranırdı
Mən səni səslədim ki, kömək edəsən
Müəllim sinfə daxil oldu və dərs başladı
Əhməd əlindəki kitabı yoldaşına uzatdı
Mənim ən böyük arzum budur ki, torpaqlarımızı azad görüm
Hansı cümlədə durğu işarəsinin yeri yanlışdır?
Kimə ki məktub gəlirdi, o, hədsiz dərəcədə sevinirdi
O haraya ki, gedir uşağı da özü ilə aparir
Nə zaman demişdiniz, o zaman da gəlmişəm
Bir halda ki gəlmişəm, sözünü de
Üzünə baxmaram, əgər sözümdən çıxsan
"Axşam o, məlumatı diqqətlə oxudu." Cümləsində zərfin məna növlərini göstərin:
Miqdar, yer
Zaman, tərzi-hərəkət
Zaman, yer
Zaman, miqdar
Yer, tərzi-hərəkət
Tarix fənni üzrə hazırlıq (Abituriyent və MİQ hazırlığı)
Tam məlumat...
Tibb bacısı kursu
Tam məlumat...
Kompüter kursları (word, excell, windows)
Tam məlumat...
......