İzahlı lüğət
HARAMZADƏLİK (ID - 16021)is. Fırıldaqçılıq, kələkbazlıq, hiyləbazlıq, biclik. ..Dəstədə bir müsəlman görmürəm ki, ondan bir haramzadəlik və xəyanət baş verməmiş ola. C.Məmmədquluzadə.
|
HARAY (ID - 16022)1. nida. Dad, aman, vay, dad-fəryad, dad-fəğan. Haray, kim nə dilim var, nə dil anlayanım. Qövsi. Haray, ey şerimin tunc qanadları; Fikrimin, hissimin ceyran atları. M.Müşfiq.
is. Qışqırıq, hay-küy, cığır-bağır, bağırtı səsi;... |
HARAYA (ID - 16023)sual əvəz. Hansı yerə? hansı tərəfə? hayana? Haraya gedirsən? Haraya baxırsan? - Haraya belə, Ələmdar? - deyə Bənövşə çəkinə-çəkinə soruşdu. S.Rəhimov.
|
HARAYÇI (ID - 16024)is. Haraya gələn, köməyə gələn, özünü haraya çatdıran, yaxud dalaşanları gəlib ayıran adam. [Cabbar bəy:[ Zalım oğlu istəyirmiş barmağını salıb biçarə arvadın gözünü töksün, harayçı qoymayıb... N.Vəzirov. Bir azdan...
|
HARAY-HƏŞİR (ID - 16025)vis. Hay-küy, səs-küy. Bir tərəfdə haray-həşirlə daş, qum daşınır, o biri tərəfdə qumla əhəng qarışdırılıb palçıq edilirdi. S.Rəhimov. □ Haray-həşir salmaq - qışqırmaq, dad-fəryad qoparmaq, hayküy salmaq, qiyamət qoparmaq,...
|
HARAYLAMA (ID - 16026)“Haraylamaq” dan f.is.
|
HARAYLAMAQ (ID - 16027)f 1. Qışqıraraq çağırmaq, səsləyib çağırmaq. Ana vətən harayladı; Dar günündə övladını. N.Rəfibəyli.
2. məc. Hava ilə oxumaq. Bir az keçmədi ki, Cümşüd bəy damağını sazlayıb çıxdı dama, başladı haraylamağa.... |
HARAYLAŞMA (ID - 16028)“Haraylaşmaq” dan f.is.
|
HARAYLAŞMAQ (ID - 16029)qarş. Bir-birini bərkdən çağırmaq, qışqıraraq səsləmək. Çobanlar haraylaşırdılar. Uşaqlar qaçışır və haraylaşırlar.
|
HARIN (ID - 16030)sif 1. Yaxşı bəslənməkdən, yaxşı baxılmaqdan kökəlmiş, qızğınlaşmış, azğınlaşmış; tünd. Harın dayça. - [Xanlar:] Nə qədər xam və harın at olsa, [anam] cilovunu dəstələyib belinə atılasıdır. Qantəmir. Xanın doqquz...
|
HARINLAMA (ID - 16031)“Harınlamaq” dan f.is.
|
HARINLAMAQ (ID - 16032)f 1. Yaxşı bəslənməkdən, yaxşı qulluq edilməkdən kökəlmək, qızışmaq, harınlaşmaq. At bütün qışı tövlədə xama bağlanıb, yeyib harınlamışdı. “M.N.lətif.”
2. məc. Qudurmaq, azğınlaşmaq, vəhşiləşmək, harınlaşmaq.... |
HARINLAŞMA (ID - 16033)“Harınlaşmaq” dan f.is.
|
HARINLAŞMAQ (ID - 16034)b a x harınlamaq.
|
HARINLIQ (ID - 16035)is. 1. Harın, harınlaşmış heyvanın halı.
2. məc. Qudurğanlıq, azğınlıq, zorbazorluq. Vəzirov göstərir ki, bəylərin tüfeyli, müftəxor təbiəti özbaşınalıq, harınlıq, əxlaqsızlıq doğurur. C.Cəfərov. |
HARMATAN (ID - 16036)is. Afrikada quru və qızmar külək.
|
HARMONİYA (ID - 16037)[yun.] 1. mus. Musiqi nəzəriyyəsinin, akkordların düzülüşünü, musiqinin ümumi inkişafında onların qarşılıqlı əlaqəsini şərh edən bölməsi. // Bir neçə həmahəng tonların bir vaxtda səslənməsi. Əllini keçsə də yaşım;...
|
HASAR (ID - 16038)is. [ər.] 1. Daşdan, kərpicdən və s.-dən tikilən hasar; barı, sədd. Bağın hasarı. Hasardan aşmaq. - Böyük bir qala var, dörd yanı hasar; Daşında paslanmış əski yazılar. S.Vurğun. Arxa tərəfdən taxta hasarın kiçik qapısı...
|
HASARLAMA (ID - 16039)“Hasarlamaq” dan f.is.
|
HASARLAMAQ (ID - 16040)f Hasar çəkmək, barı çəkmək, barılamaq. Həyəti hasarlamaq.
|
HASARLANMA (ID - 16041)“Hasarlanmaq” dan f.is.
|
HASARLANMAQ (ID - 16042)məch. Hasar çəkilmək, barı çəkilmək, barılanmaq. Məktəbin ətrafı hasarlanmışdı. - [Kiçikbəyim] məhbəs kimi qalın divarlarla hasarlanmış (f.sif.) Tehran sarayını gözlərinin qabağına gətirirdi. Çəmənzəminli.
|
HASARLATMA (ID - 16043)“Hasarlatmaq” dan f.is.
|
HASARLATMAQ (ID - 16044)icb. Hasar çəkdirmək, barı çəkdirmək.
|
HASARLI (ID - 16045)sif Hasarı, barısı, divarı olan; barılı, divarlı. Rübabə Sadıq kişinin alçaq,
daş hasarlı həyətinə girəndə ürəyi döyündü. Mir Cəlal. |
HASİL (ID - 16046)[ər.] 1. sif. kit. Hüsula gələn, vücuda gələn, ortaya çıxan, törəyən. □ Hasil etmək - 1) almaq, əldə etmək. Izin hasil edəndən sonra Əhməd içəri daxil olub, .. əl-əl üstə qoyub, salam məqamında durdu. (Nağıl). [Tağı Xudayar...
|
HASİLAT (ID - 16047)is. [ər. “hasil” söz. cəmi] İstehsal olunan, hasil edilən məhsulların hamısı bir yerdə; məhsulat. Süd hasilatı. Illik hasilat. Kömür hasilatı. - Guya onların qayda və üsulu ilə burada əkinçilik aparılsa, hasilat birə-beş,...
|
HAŞA (ID - 16048)[ər.] 1. nida. Olmasm, Allah eləməsin, Allah göstərməsin, ...uzaq. [Qəmər deyirdi:] Haşa... Min il zindanda çürüsəm də evləndi yoxdur. (Nağıl) [Mirzə Camal:] Axund, yoldan sonra bu qarlı havada hamama buyurulsa, haşa sizdən, sətəlcəm...
|
HAŞALAMA (ID - 16049)“Haşalamaq” dan f.is.
|
HAŞALAMAQ (ID - 16050)f dan. Danmaq, inkar etmək, boynundan atmaq.
|
HAŞİYƏ (ID - 16051)is. [ər.] 1. Parçanın və s.-nin kənarında rəngi, gülü, materialı cəhətdən ondan fərqlənən zolaq. Döşəmənin haşiyəsi. Çarşabın kənarında yaşıl ipəklə tikilmiş haşiyələr var idi. M.S.Ordubadi. Xalçanın naxışlı yol-yol...
|
HAŞİYƏLƏMƏ (ID - 16052)“Haşiyələmək” dən f.is.
|
HAŞİYƏLƏMƏK (ID - 16053)f Kənarlarına haşiyə tikmək, haşiyə ilə çevrələmək, haşiyə çəkmək. Paltarın ətəyini haşiyələmək. // məc. Dövrələmək, çevrələmək, əhatə etmək. Respublika ərazisinin yarısından çoxunu təşkil edən dağlıq sahələr...
|
HAŞİYƏLƏNMƏ (ID - 16054)“Haşiyələnmək” dən f.is.
|
HAŞİYƏLƏNMƏK (ID - 16055)məch. Kənarlarına haşiyə tikilmək, haşiyə çəkilmək, çərçivəyə alınmaq, çərçivəyə salınmaq. Burada Azərbaycan kənd təsərrüfatı qabaqcıllarının gözəl işlənib haşiyələnmiş (f.sif.) portretlərinə də baxdıq. (Qəzetlərdən)....
|
HAŞİYƏLİ (ID - 16056)sif Haşiyəsi olan, kənarları haşiyələnmiş. Haşiyəli süfrə. Haşiyəli döşəmə. - Yunis.. göy haşiyəli dəsmalı ilə alnının tərini sildi. Mir Cəlal. Hənifə balağı haşiyəli tumanı ilə torpaq döşəməni süpürə-süpürə...
|
HATƏM (ID - 16057)is. [Şərq əsatirində çox varlı, əfsanəvi bir adamın adından] Əliaçıq, səxavətli, comərd adam haqqında. [Səlim bəy:] Xub, səbəb nədir ki, Mirzəyə gələndə Hatəm olursan, bizə gələndə cibinin ağzını buzov çatısı ilə...
|
HAUPTVAXT (ID - 16058)[alm.] Əsgəri vəzifədə olan şəxsləri həbsdə saxlamaq üçün xüsusi bina.
|
HAVA1 (ID - 16059) is. [ər.] 1. Yer atmosferini əmələ gətirən qazların, başlıca olaraq azotla oksigenin qarışığı. Havanın təzyiqi. Şara hava doldurmaq. Təmiz havada nəfəs almaq. Rütubətli hava.
Yeri əhatə edən boşluq, ənginlik; fəza. Quşlar... |
HAVA2 (ID - 16060) is. mus. Səslərin, müəyyən musiqi vəhdəti əmələ gətirən ardıcıllığı; musiqi ahəngi, melodiya. Oyun havası. El havaları.
Çalardı düdükdəyanıqlı hava. H.K.Sanılı. Mahnının Azərbaycan havaları kimi həzin, ruhoxşayıcı... |
HAVADAR1 (ID - 16061) is. [ər. həva və fars. ...dar] Birinin tərəfini saxlayan, ona tərəf çıxan, onu müdafiə edən; tərəfgir, tərəfkeş, tərəfdar. [Göyüş dayı:] Gəl oğul, gəl Məmməd, havadarım, gəl! Namusum, qeyrətim, etibarım gəl! Z.Xəlil....
|
HAVADAR2 (ID - 16062) sif. [ər. həva və fars. ...dar] köhn. Yaxşı havası olan, havası tez-tez təzələnən, həmişə təmiz olan; sağlam. [Xarrat:] Qayət havadar və ziyadar məskənlər vücuda gətirilmişdir. T.Ş.Simurq.
|
HAVADARLIQ (ID - 16063)is. Tərəfdarlıq, tərəfgirlik, tərəfkeşlik.
|
HAVADƏYİŞƏN (ID - 16064)is. Otağın və s.-nin havasını dəyişib təmizləmək üçün cihaz, qurğu; ventilyator. // Sif. mənasında. Yaşayış binalarındakı qızdırıcı və havadəyişən qurğulara yaxşı qulluq edilməlidir. “Sağlam məişət uğrunda”.
|
HAVAXT (ID - 16065)əvəz. Haçan, nə vaxt, nə zaman. Əhvalat havaxt olmuşdu? Havaxt bizə gələcəksən? Havaxt gedəcəyi məlum deyil. [Nəbi:] Havaxt lazım olsa sizə köməyim; Bir işarə verin, yetim haraya. S.Rüstəm.
|
HAVAXTADƏK, HAVAXTACAN (ID - 16066) əvəz. Hansı vaxta, müddətə, ana qədər; haçanadək, haçanacan. Havaxtadək (havaxtacan) gözləyim? - Havaxtadək olacağıq ikiqat?! Q.Zakir.
|
HAVAXTDAN (ID - 16067)əvəz. Hansı vaxtdan, hansı müddətdən, haçandan. Havaxtdan şəhərdə yaşayırsan? - [Şahpəri:] Xala nədir, adə, mən havaxtdan xala olmuşam? B.Bayramov.
|
HAVAQIZDIRAN, HAVAQIZDIRICI (ID - 16068) is. Havanı qızdırmaq üçün cihaz, qurğu. Yeni markalı havaqızdıran. // Sif. mənasında. Havaqızdıran cihaz.
|
HAVALANDIRMA (ID - 16069)“Havalandırmaq” dan f.is.
|
HAVALANDIRMAQ (ID - 16070)f 1. Coşdurmaq, qızışdırmaq, dəli eləmək.
2. Ruhlandırmaq, cuşa gətirmək, şövqə gətirmək. Qəlbi havalandırır; El mahnısı, şikəstə. M.Seyidzadə. |
Bu səhifə dəfə baxılıb
Tarix fənni üzrə hazırlıq (Abituriyent və MİQ hazırlığı)
Tam məlumat...
BAHAR KAMPANİYASI 50 %
Tam məlumat...
Kompüter kursları (word, excell, windows)
Tam məlumat...
......