|
Bölmə I
§5. Azərbaycan dili haqqında ümumi məlumat. Hissə 1.
|
Test ID - 52233
Müəllif: Admin
(Əlavə edilib: 12.11.2011)
XIX əsrdə Azərbaycan dilinin dövlət dili olmaması nə ilə bağlı idi?
CAVAB DÜZDÜR! Testin cavabını DÜZ tapdınız. Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın. CAVAB SƏHVDİR Dostlarınızla paylaşın!
Siz bu gün test göndərməmisiniz. Yeni şərtə görə testlərin cavablarına baxmaq üçün 2 gündən bir
1 ədəd test göndərmək mütləqdir. Bu edərək Siz HƏDİYYƏ KAMPANİYASINDA iştirak edəcəksiniz.
Yəni savadlı testlər göndərmək Sizə hədiyyə qazandıra bilər.
|
Ədəbi dilin hansı norması sözlər və cümlələr arasındakı əlaqənin nitqdə düzgün qurulmasını tələb edir?
Leksik
Fonetik
Qrammatik
Həm qrammatik, həm fonetik
Azərbaycan dili haqqında verilən fikirlərdən biri səhvdir:
Azərbaycan dili Azərbaycanda millətlərarası ünsiyyət vasitəsidir
Morfoloji quruluşuna görə Azərbaycan dili aqqlütinativ ( iltisaqi ) dil tipinə aiddir
Dünyada ən çox Azərbaycan dilində danışan insanların yaşadığı ölkə Azərbaycan Respublikasıdır
Azərbaycan dilinin fonetik sistemi, əsas lüğət fondu, qrammatik quruluşu ilk orta əsrlərdə təşəkkül tapmışdır
Hansı qarşılıq düzgün verilməyib?
neologizm-yeni söz
arxaizm-köhnəlmiş sözdür
etiket-yarlıq
leksikoqrafiya-nitq hissələri
dialektizm bədii əsərdə işlənmiş məhəlli söz
Nitqdə zərb – məsəllərdən, frazeoloji vahidlərdən istifadə edilməsi nə ilə bağlıdır?
Nitqin elmiliyi ilə
Nitqin zənginliyi ilə
Nitqin ardıcıllığı ilə
Nitqin konkretliyi ilə
Frazeoloji vahidlər haqqında aşağıdakılardan biri səhvdir:
Frazeoloji birləşmələr sintaktik baxımdan parçalanır
Frazeoloji birləşmələr bir cümlə üzvü olur
Frazeoloji birləşmələr omonimlik, sinonimlik, antonimlik yarada bilir
"Nənəsinin nəsihəti Arifin bir qulağından girib, o biri qulağından çıxdı" cümləsi frazeoloji birləşməyə bir nümunədir.
Sonu q ilə bitən sözlərə saitlə başlanan şəkilçi əlavə olunarsa q hərfinin dəyişməmə səbəbi nədir?
belə şey olmaz
milli söz olduğuna görə
alınma söz olduğuna görə
bu yalnız şəfəq sözü üçün doğrudur
vurğu həmişə son hecaya düşdüyünə görə
Tarixizm sözlər olan sıranı seçin:
darğa, nazir, abbası
koxa, çuxa, batman
ərən, tanıq, əsən
varmaq, darğa, kolxoz
Leksik normanın pozulduğu cümləni göstərin:
Qulağıma hardansa bir səs toxundu
Hər şey unudulmuşdur
Şagirdlərin ikisi dərsə hazır gəlməmişdilər
Qüdrətin böyükdür, çünki insansan
Düzgün fikri müəyyənləşdir
Dil yalnız əşya və hadisələri adlandırır
Dil ünsiyyət vasitəsi kimi canlılardan yalnız insana məxsusdur
Dil cəmiyyət olmadan da yarana bilər
Dil və şüurun yaranması ayrı-ayrı ictimai proseslərdir
Dil mühitindən asılı olmayaraq, doğulan uşaq sonradan mütləq valideynlərinin dilində danışacaq.
Nitq mədəniyyəti haqqında fikirlərdən biri səhvdir:
Natiqliklə nitq mədəniyyətini eyniləşdirmək olmaz
Hər kəs nitqini tərbiyə edə bilər
Ədəbi dilə yiyələnməyin özü nitq mədəniyyətinə sahib olmağa çalışmaqdır
Hər kəs natiq ola bilər
Cəmiyyətin bütün sahələrini əhatə etməsi ilə aşağıdakılardan biri digərlərindən fərqlənir:
İqtisadiyyat
Dil
Siyasət
Mədəniyyət
1. Öz dövrünü keçmiş nitq vahidləri bu və ya digər üslubda “ ilişib ” qalır
2. Yeni meydana çıxmış nitq vahidləri bir müddət normativləşmir. – göstərilənlər aiddir:
Nitq etiketlərinə
Nitq istisnalarına
Ədəbi dilin normalarına
Natiqlik sənətinə
İsmə artırılan qrammatik şəkilçiləri ardıcıl olaraq göstərin:
cəm-mənsubiyyət-hal-xəbərlik
cəm-hal-mənsubiyyət-xəbərlik
cəm-xəbərlik-hal-mənsubiyyət
mənsubiyyət-cəm-hal-xəbərlik
mənsubiyyət-cəm-hal-xəbərlik
Dil haqqında fikirlərdən biri səhvdir:
Dil sırf bioloji hadisədir
Dil cəmiyyətdə ünsiyyət vasitəsi kimi işlənir
Dil ictimai hadisədir
Dil orqanizmdə ikinci siqnal sisteminin nəticəsidir ki, bu da canlılardan ancaq insana aiddir
“ Onlar tez – tez bizə gələrlərdi ” cümləsində ədəbi dilin hansı norması pozulmuşdur?
Fonetik
Leksik
Həm fonetik, həm leksik
Qrammatik
Dil və nitq haqqında aşağıdakılardan biri səhvdir:
Nitq əsasdır, dil ondan törəmədir
Dil tarixən çox az dəyişikliklərə uğrayır
Ünsiyyət vasitəsi olan dilin ünsiyyət prosesi olan nitqə çevrilməsi çox mürəkkəb bir hadisədir
Nitq dilə nisbətən dəyişkəndir
Dil haqqında fikirlərdən biri düzgündür:
Dil bioloji hadisədir
Dili bioloji hadisə sayanlar da var
Dilin birinci funksiyası fikir ifadə etməkdir
İnsanlara qulluq göstərən başqa ictimai hadisələr yoxdur
Özləşmə üç yolla gedir. Bunlardan biri səhvdir:
Hər hansı söz ustasının qədim mənbələrdən, xalq dilindən söz götürməsi yolu ilə
Cəmiyyətin özündə müəyyən hadisə ilə bağlı « söz partlayışı » yolu ilə
Türk dillərinin təsiri ilə
Alınma sözlərin təsiri ilə
Natiqlik sənətinin əsas tələbləri sırasında verilənlərdən biri səhvdir:
Mövzu haqqında geniş danışmaq
Dinləyicilər üçün anlaşıqlı şəkildə danışmaq
Nitqin intonasiyasına uyğun əl – qol, baş və bədən hərəkətləri etmək
Nitqə əvvəldən hazırlaşmaq
Bu türk dillərindən hansı, Azərbaycan dilinin də daxil olduğu oğuz qrupuna aiddir?
Salur
Başqırd
Qaqauz
Qazax
Müasir Azərbaycan ədəbi dilinin normaları haqqında deyilənlərdən biri səhvdir:
Orfoepik və orfoqrafik normalar dilimizin fonetik və qrammatik normaları əsasında yaranır
Türk dillərinin iltisaqi quruluşa malik olması onların ədəbi normalarının xarakterini, tipologiyasını müəyyən edir
İltisaqilik ədəbi dildə əsas şərt kimi gözlənilir
Ədəbi dilin normaları bir sistem olsa da, onların müstəqilliyi yoxdur
Alınma sözlər cərgəsini göstərin
Vətən, ana, sait
Məktub, şəfəq, təbii
Səkkiz, uşaq yurd
Motor, torpaq, yeddi
Bacı, su, oxumaq
Nitqin düzgün tərifini tapın:
Nitq – ünsiyyət vasitəsi olub, mücərrəd işarələr sistemindən ibarətdir
Nitq – ünsiyyət prosesidir, bu və ya digər məlumatın ifadə tələbinə uyğun olaraq dilin ifadə imkanları əsasında meydana çıxır
Nitq – nitqin təzahürü üçün lazım gələn ictimai, psixoloji və fizioloji aktların sistemidir
Nitq ünsiyyət vasitəsidir
Nitq fəaliyyəti nədir?
Nitqin təzahürü üçün lazım olan ictimai, psixoloji və fizioloji aktların sistemidir
Fikrin ifadəsi üçün bilavasitə tələb olunan dil vasitəsini tapmaqla müəyyən edilir
Dilin özünün səlisliyi, ifadə imkanlarının genişliyi
Üslub baxımından ən uğurlu dil vasitəsini tapıb işləmək
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı
"Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.
