|
Bölmə I
§5. Azərbaycan dili haqqında ümumi məlumat. Hissə 1.
Test ID - 52233
Müəllif: Admin
(Əlavə edilib: 12.11.2011)
XIX əsrdə Azərbaycan dilinin dövlət dili olmaması nə ilə bağlı idi?
CAVAB DÜZDÜR! Testin cavabını DÜZ tapdınız. Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın. CAVAB SƏHVDİR Dostlarınızla paylaşın!
|
Bütün testləri görmək üçün hər gün ən azı BİR aşağıda gələn videoya baxmaq mütləqdir.
Beləliklə SİZ həm YOUTUBE kanalımıza dəstək vermiş və bütün testlər əlçatan olacaq.
Özləşmə meyli haqqında fikirlərdən biri səhvdir:
Müasir Azərbaycan dilinin lüğət tərkibində 60 – cı illərdən başlayaraq özləşmə meylləri müşahidə olunur
Dili tərk etmiş bir sıra türk mənşəli sözlərin yenidən qayıtması da özləşmə prosesinin təsiri ilə baş verir
Özləşmə dedikdə hər cür söz yaradıcılığı başa düşülür
Özləşmə üç yolla gedir
Sonu q ilə bitən sözlərə saitlə başlanan şəkilçi əlavə olunarsa q hərfinin dəyişməmə səbəbi nədir?
belə şey olmaz
milli söz olduğuna görə
alınma söz olduğuna görə
bu yalnız şəfəq sözü üçün doğrudur
vurğu həmişə son hecaya düşdüyünə görə
Azərbaycan dilinin lüğət fondunu təşkil edir:
Dildə olan uzunömürlü sözlər
Dildə olan sözlərin hamısı
Neologizmlər
Ümumişlək sözlər
Bütün testləri görmək üçün hər gün ən azı BİR aşağıda gələn videoya baxmaq mütləqdir.
Beləliklə SİZ həm YOUTUBE kanalımıza dəstək vermiş və bütün testlər əlçatan olacaq.
Fikirlərdən hansı yanlışdır?
Ədəbi dilin tabe olduğu qayda – qanunlar sisteminə nitq normaları deyilir
Ədəbi dil xalq dilinin ciddi fonetik, leksik, morfoloji və sintaktik normalar əsasında fəaliyyət göstərən formasıdır
Ədəbi dil - milli dilin müəyyən qayda – qanunlara tabe olan və xalqın nümunəvi ünsiyyətinə xidmət edən nitq formasıdır
Nitq ünsiyyət vasitəsidir
Dilin birinci funksiyası nədir?
Dil insanı əhatə edən əşya və hadisələrin adlarını bildirir
Dil fikri ifadə edir
Dil cəmiyyətdə ünsiyyət vasitəsidir
Dil ünsiyyət prosesidir
Dil haqqında fikirlərdən biri səhvdir:
Dil sırf bioloji hadisədir
Dil cəmiyyətdə ünsiyyət vasitəsi kimi işlənir
Dil ictimai hadisədir
Dil orqanizmdə ikinci siqnal sisteminin nəticəsidir ki, bu da canlılardan ancaq insana aiddir
Hansı fikir səhvdir?
Dilin inkişafı xalqın tarixi ilə bilavasitə bağlıdır
Dil faktları xalqın mədəni – tarixi səviyyəsi haqqında təsəvvür yaradır
Qohum tayfaların dili birləşərək həmin xalqın dilinə çevrilir
Dil müstəqil inkişaf qanunlarına malik olduğundan cəmiyyətdəki dəyişikliklərə reaksiya vermir
Bütün testləri görmək üçün hər gün ən azı BİR aşağıda gələn videoya baxmaq mütləqdir.
Beləliklə SİZ həm YOUTUBE kanalımıza dəstək vermiş və bütün testlər əlçatan olacaq.
Oğuz qrupuna daxil olan cərgə hansıdır?
Türk, türkmən, qazax
Qırğız, tatar, qaqauz
Türk, türkmən, qaqauz
Qaqauz, başqırd, qumuq
Nitqin düzgünlüyünün pozulması nədən yaranır?
Nitqdə uzunçuluğa, təkrara yol verməkdən
Dilin fonetik, leksik və qrammatik quruluşunu bilməməkdən
Sözün leksik mənasını bilməməkdən
Orfoepiya qaydalarına əməl etməməkdən
Nitq etiketləri haqqında səhv fikri göstərin:
Nitq etiketlərindən yerli – yerində istifadə olunması ünsiyyətin normal gedişinə, anlaşmaya kömək edir
Elə nitq etiketləri vardır ki, əsrlər, minilliklər boyu sabit qalır
Elə nitq etiketləri vardır ki, müəyyən dövrdə, mərhələdə işlənib, sonra ünsiyyətdən çıxır
Yoldaş! Vətəndaş! müraciət formaları fəal işlənən nitq etiketləridir
“ Yarpaqlar yerə tökülürlər ” cümləsində ədəbi dilin hansı norması pozulmuşdur?
Leksik
Qrammatik
Fonetik
Həm fonetik, həm qrammatik
Bütün testləri görmək üçün hər gün ən azı BİR aşağıda gələn videoya baxmaq mütləqdir.
Beləliklə SİZ həm YOUTUBE kanalımıza dəstək vermiş və bütün testlər əlçatan olacaq.
“ Dil – dil ötmək ” Frazeoloji birləşməsinin sinonimini tapın:
Ağzına su almaq
Dilotu yemək
Ağzını qıfıllamaq
Ürəyi axmaq
Dilçilik elmi nəyi öyrənir?
Sözün mənşəyini, kökünü, nədən törəməsini öyrənir
Lüğətlərin tərtibi, yaranma qaydalarını
Dilin qayda – qanunlarını, xüsusiyyətlərini
Sözün kökünü, onun başqa sözlərlə bağlılığını
Hər hansı bir zonada yaşayan bir qrup əhalinin dilində işlənən söz və ifadələr adlanır:
Terminlər
Dialekt sözlər
Jarqonlar
Loru sözlər
Aşağıdakı fikirlərdən biri səhvdir:
Azərbaycan dilindəki leksik şəkilçilər işlənmə yerinə görə ön və son şəkilçilər qrupuna bölünür
Bəzən bir sözə bir deyil, iki və daha artıq şəkilçi artırıla bilir
Morfoloji yolla söz yaratmaq prosesi söz köklərinə qrammatik şəkilçilər yaratmaqla yaranır
Dildə sözlərin öz əvvəlki mənasından fərqli olan yeni məna kəsb etməsinə leksik yolla söz yaratmaq deyilir
Bütün testləri görmək üçün hər gün ən azı BİR aşağıda gələn videoya baxmaq mütləqdir.
Beləliklə SİZ həm YOUTUBE kanalımıza dəstək vermiş və bütün testlər əlçatan olacaq.
Aşağıdakı fikirlərdən biri düzgündür:
Leksik şəkilçilər qoşulduqları sözlərin formasını dəyişir
Dildəki ayrı – ayrı sözlər kimi şəkilçi morfemlər omonim ola bilmir
Dilin mənalı hissələri, yəni kök, leksik və qrammatik şəkilçilər ayrı – ayrılıqda fonem adlanır
Morfemika dilçiliyin sözlərin tərkibindən, onların quruluşundan bəhs edən bölməsidir
Şəkilçi artırıldıqda vurğunu özündə saxlayan alınma sözləri göstərin:
Dünyagörünüşü, Ağdam, Ağdaş
Firma, ferma, kosmos
Fonetika, Afrika, ildırım
qıpqırmızı, əvvəl, lakin
alma, gəlin, lakin
Omonim şəkilçilər olan cərgəni seçin:
a) san²
b) ıq²
c) madan²
d) ar²
e) am²
ə) acaq²
a,c,e
b,d,ə
c,e,ə
a,b,d
Bütün testləri görmək üçün hər gün ən azı BİR aşağıda gələn videoya baxmaq mütləqdir.
Beləliklə SİZ həm YOUTUBE kanalımıza dəstək vermiş və bütün testlər əlçatan olacaq.
Biri ədəbi dilin şifahi formasına nümunə kimi verilə bilər:
Reklamlar
Bədii əsərlər
Mühazirələr
Elmi kitablar
Ədəbi dilin hansı norması hər bir şəxsdən sözün mənasına bələd olmağı, onu düzgün, yerində işlətməyi tələb edir?
Leksik
Fonetik
Qrammatik
Həm fonetik, həm qrammatik
Professorun auditoriyada oxuduğu mühazirə natiqliyin hansı növünə aiddir?
Bədii
İnzibati – idarə
İşgüzar
Akademik
Bütün testləri görmək üçün hər gün ən azı BİR aşağıda gələn videoya baxmaq mütləqdir.
Beləliklə SİZ həm YOUTUBE kanalımıza dəstək vermiş və bütün testlər əlçatan olacaq.
Nitq mədəniyyəti haqqında fikirlərdən biri səhvdir:
Natiqliklə nitq mədəniyyətini eyniləşdirmək olmaz
Hər kəs nitqini tərbiyə edə bilər
Ədəbi dilə yiyələnməyin özü nitq mədəniyyətinə sahib olmağa çalışmaqdır
Hər kəs natiq ola bilər
Dilin mənalı hissələri yəni kök, leksik və qrammatik şəkilçilər ayrı – ayrılıqda nə adlanır?
Morfem
Fonem
Vurğu
Heca
Uyğunsuzluğu tapın:
Ağzına su almaq – ağzını qıfıllamaq
Dil – dil ötmək – dilotu yemək
Burnunun ucu göynəmək – ürəyi istəmək
Dil – dil ötmək – ağzına su almaq
Bütün testləri görmək üçün hər gün ən azı BİR aşağıda gələn videoya baxmaq mütləqdir.
Beləliklə SİZ həm YOUTUBE kanalımıza dəstək vermiş və bütün testlər əlçatan olacaq.
Nitq normalarının tarixiliyi haqqında aşağıdakılardan biri səhvdir:
Norma tarixi kateqoriyadır
Ədəbi dilin normasında sabitlik həmişə olmur
Nitq normalarının tarixiliyi ədəbi dilin inkişafının təkmilləşməsinin nəticəsidir
Dövr keçdikcə ədəbi dilin normasında əvvəlkindən fərqli müəyyən keyfiyyətlər meydana çıxır
Nitqin düzgün tərifini tapın:
Nitq – ünsiyyət vasitəsi olub, mücərrəd işarələr sistemindən ibarətdir
Nitq – ünsiyyət prosesidir, bu və ya digər məlumatın ifadə tələbinə uyğun olaraq dilin ifadə imkanları əsasında meydana çıxır
Nitq – nitqin təzahürü üçün lazım gələn ictimai, psixoloji və fizioloji aktların sistemidir
Nitq ünsiyyət vasitəsidir
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı
"Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.