|
Bölmə III
§25. Müasir Azərbaycan ədəbi dilinin normaları. Hissə 1.
|
Test ID - 78644
Müəllif: lala
(Əlavə edilib: 09.12.2014)
Ədəbi dilin neçə norması var?
CAVAB DÜZDÜR! Testin cavabını DÜZ tapdınız. Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın. CAVAB SƏHVDİR Paylaşın - Hamı bilsin
Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə
1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
|
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı
"Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.
Dilçiliyin danışıq səslərindən bəhs olunan bölməsi necə adlanır?
Morfologiya
Sintaksis
Fonetika
Leksika
Söz yaradıcılığı
Natiqlik sənətinin əsas tələblərindən biri səhvdir:
Mümkün qədər geniş danışmaq
Düzgün, dəqiq və gözəl danışmaq
Nitqin intonasiyasına, ritminə fikir vermək, ritmin tələblərinə uyğun bədən, baş və əl – qol hərəkətləri etmək
Nitqə əvvəlcədən hazırlaşmaq
Azərbaycan dili hansı xüsusiyyətlərinə görə iltisaqi dillərə aiddir?
Morfoloji quruluşuna görə
Ahəng qanunun möhkəmliyinə görə
Alınma sözlərə görə
Türk dilləri ilə qohumluğuna görə
Vurğu haqqında deyilənlərdən biri yanlışdır:
Azərbaycan dilində vurğunun 3 növü var
Azərbaycan dilində söz kökünə şəkilçi artırılarkən, bir qayda olaraq vurğu sözün əvvəlinə doğru istiqamətlənir
Sözdəki hecalardan birinin digərinə nisbətən qüvvətli tələffüz olunması heca vurğusu adlanır
Dilimizdə elə şəkilçilər var ki, onlar vurğu qəbul etmir
Vurğu haqqında aşağıdakı fikirlərdən biri düzgündür:
Sözlərdə hecalardan birinin və cümlələrdə sözlərdən birinin digərlərinə nisbətən qüvvətli tələffüz olunmasına vurğu deyilir
Azərbaycan dilində vurğunun iki növü var
Türk mənşəli sözlərdə vurğulu heca sözün əvvəlində gəlir
Dilimizdəki bütün şəkilçilər vurğu qəbul edir
Vurğusu birinci hecaya düşən sözlər hansıdır?
Gözəl, sonra, yazıçı
Yazıçılıq, ana, nabələd
Kamera, lakin, Dante
Bəzi, gövdə, yamyaşıl
Dil haqqında fikirlərdən biri düzgündür:
Dil bioloji hadisədir
Dili bioloji hadisə sayanlar da var
Dilin birinci funksiyası fikir ifadə etməkdir
İnsanlara qulluq göstərən başqa ictimai hadisələr yoxdur
Dil və nitq haqqında aşağıdakılardan biri səhvdir:
Nitq əsasdır, dil ondan törəmədir
Dil tarixən çox az dəyişikliklərə uğrayır
Ünsiyyət vasitəsi olan dilin ünsiyyət prosesi olan nitqə çevrilməsi çox mürəkkəb bir hadisədir
Nitq dilə nisbətən dəyişkəndir
Qeyd olunan fikirlərdən biri səhvdir:
Dil əsasdır, nitq ondan törəmədir
Dil tarixən az dəyişkəndir, nitq isə çox dəyişkəndir
Dil və nitq ünsiyyət vasitələridir
Ünsiyyət vasitəsi olan dilin ünsiyyət prosesi olan nitqə çevrilməsi çox mürəkkəb bir hadisədir
Nitq mədəniyyətinin hamı üçün məcburi olan şərti:
Nitqin dəqiqliyi
Nitqin düzgünlüyü
Nitqin ifadəliliyi
Nitqin sərbəstliyi
Nitq haqqında fikirlərdən biri yanlışdır:
O nitq forması düzgün hesab olunur ki, orada dilin fonetik, leksik, qrammatik qayda – qanunları pozulmasın
Nitqin ifadəliliyi – fikrin ifadəsi üçün bilavasitə tələb olunan dil vasitəsini tapmaqla müəyyən edilir
Mədəni nitq həm də dəqiq olmalıdır
Nitqin düzgünlüyü nitq mədəniyyətinin birinci şərtidir
Nitq normalarının tarixiliyi haqqında aşağıdakılardan biri səhvdir:
Norma tarixi kateqoriyadır
Ədəbi dilin normasında sabitlik həmişə olmur
Nitq normalarının tarixiliyi ədəbi dilin inkişafının təkmilləşməsinin nəticəsidir
Dövr keçdikcə ədəbi dilin normasında əvvəlkindən fərqli müəyyən keyfiyyətlər meydana çıxır
Müasir Azərbaycan ədəbi dilinin normaları haqqında deyilənlərdən biri səhvdir:
Orfoepik və orfoqrafik normalar dilimizin fonetik və qrammatik normaları əsasında yaranır
Türk dillərinin iltisaqi quruluşa malik olması onların ədəbi normalarının xarakterini, tipologiyasını müəyyən edir
İltisaqilik ədəbi dildə əsas şərt kimi gözlənilir
Ədəbi dilin normaları bir sistem olsa da, onların müstəqilliyi yoxdur
Özləşmə üç yolla gedir. Bunlardan biri səhvdir:
Hər hansı söz ustasının qədim mənbələrdən, xalq dilindən söz götürməsi yolu ilə
Cəmiyyətin özündə müəyyən hadisə ilə bağlı « söz partlayışı » yolu ilə
Türk dillərinin təsiri ilə
Alınma sözlərin təsiri ilə
Hansı fikir səhvdir?
Dilin inkişafı xalqın tarixi ilə bilavasitə bağlıdır
Dil faktları xalqın mədəni – tarixi səviyyəsi haqqında təsəvvür yaradır
Qohum tayfaların dili birləşərək həmin xalqın dilinə çevrilir
Dil müstəqil inkişaf qanunlarına malik olduğundan cəmiyyətdəki dəyişikliklərə reaksiya vermir
Dilə aid edilən əlamətlərdən biri yanlışdır:
Mücərrəd işarələr sistemindən ibarətdir
Özünəməxsus quruluşu, ifadə imkanları yoxdur
Tarixən çox az dəyişikliyə uğrayır
Ünsiyyət vasitəsidir
Nitqin düzgünlüyünün pozulması nədən yaranır?
Nitqdə uzunçuluğa, təkrara yol verməkdən
Dilin fonetik, leksik və qrammatik quruluşunu bilməməkdən
Sözün leksik mənasını bilməməkdən
Orfoepiya qaydalarına əməl etməməkdən
Aydın nitq adlanır:
Tərcümə yolu ilə çatdırılan nitq
Azərbaycan dilində olan nitq
Sənət adamlarının nitqi
Əlavə vasitələr olmadan başa düşülən nitq
Çoxmənalılıq yaradan sözlər hansı nitq hissəsinə aid olur?
Həmişə eyni nitq hissəsinə aid olur
Yalnız əsas nitq hissəsinə aid olurlar
Yalnız köməkçi nitq hissəsinə aid olurlar
Heç bir nitq hissəsinə aid olmurlar
Dilin lüğət fonduna daxil olan sözlərin hamısı sayılır:
Fəal leksika
Qeyri – fəal leksika
Köhnəlmiş sözlər
Neologizmlər
Uyğun variantı seçin:
Ritorika - ədəbi dilin normaları
Mimika – nitqə uyğun əl – qol hərəkətləri
Nitq istisnaları - ədəbi dildəki qeyri – normativ hallar
Jest – üz əzələlərinin mənalı hərəkəti
Professorun auditoriyada oxuduğu mühazirə natiqliyin hansı növünə aiddir?
Bədii
İnzibati – idarə
İşgüzar
Akademik
Biri yazılı ədəbi dil nümunəsi kimi verilə bilməz:
Reklamlar
Publisist kitablar
Elmi kitablar
Mühazirələr
Aşağıdakılardan biri nitq istisnası ola bilər:
Arxaizmlər
Dialektizmlər
Milli mənşəli terminlər
Sinonimlər
Şeirin, nəsrin məlahətlə, emosional ifa edilməsi natiqlik sənətinin hansı sahəsinə aiddir?
Bədii
Siyasi
Akademik
İşgüzar
Azərbaycan dövləti beynəlxalq münasibətlərdə hansı dildə təmsil olunur?
Türk dilində
Rus dilində
İngilis dilində
Azərbaycan dilində
Terminlər nəyə deyilir?
Müxtəlif bölgələrdə işlənən sözlərə deyilir
Müxtəlif peşə sahələri aid olan sözlərə deyilir
İsimdir
Fonetikaya deyilir
sözbirləşmələrinə deyilir
İnformatika hazırlığı
Tam məlumat...
Vakansiya - Rus bolmə üçün Riyaziyyat müəlimi
Tam məlumat...
Fransız dili kursu
Tam məlumat...
......