İzahlı lüğət
DADILMAQ (ID - 7696)məch. Dadına baxılmaq.
|
DADIMLIQ (ID - 7697)is. Dad, tam, şirinlik.
|
DADIŞMAQ (ID - 7698)f köhn. Yumurta döyüşdürərkən onun bərkliyini dişə vurub yoxlamaq. Məlumdur ki, uşaqlar yumurta döyüşəndə əvvəl bir dadışırlar, yəni yumurtalarını dəyişib vururlar dişlərinə. C.Məmmədquluzadə.
|
DADIZDIRILMA (ID - 7699)“Dadızdırılmaq”dan f.is.
|
DADIZDIRILMAQ (ID - 7700)məch. Dadma baxdırılmaq, dadını, ləzzətini duyacaq dərəcədə yedirilmək, ya içirilmək.
|
DADIZDIRMA (ID - 7701)“Dadızdırmaq”dan f.is.
|
DADIZDIRMAQ (ID - 7702)bax daddırmaq. Südü uşağa dadızdırmaq. - [Qətibə:] Bəlkə də şair məni bu günün acılıqlarını dadızdırmaq üçün ölümdən qurtardı. M.S.Ordubadi.
// Azacıq yedirmək, ya içdirmək. |
DADIZMA (ID - 7703)“Dadızmaq”dan f.is.
|
DADIZMAQ (ID - 7704)bax dadızdırmaq. [Arılar] bir qədər bal dadızdılar eşşəyə. S.Ə.Şirvani. Reyhan ürəyində bu xoruzdan bir tikə də olsa koxaya dadızmamağı qərara aldı. S.Rəhimov.
|
DADLANDIRMA (ID - 7705)“Dadlandırmaq”dan f.is.
|
DADLANDIRMAQ (ID - 7706)f Dad vermək, dada gətirmək, bir şey artıraraq dadlı etmək.
|
DADLANMA (ID - 7707)“Dadlanmaq”dan f.is.
|
DADLANMAQ (ID - 7708)f Dada gəlmək, ləzzətli olmaq, dadlı olmaq. Qar dağa çıxır, dadlanır. (Ata. sözü).
|
DADLI (ID - 7709)1. sif Yaxşı dadı olan, ləzzətli. Dadlı meyvə. Dadlı yeməklər. - Baxmaz guşeyi-çəşm ilə fəqiranə tərəf; Yüyürürsüz ora kim, dadlı, f.isincanlı olur. M.Ə.Sabir. [Piri baba:] Onun balı çox dadlıdır. S.S.Axundov. Üç ay qabaq...
|
DADLICA (ID - 7710)sif Çox dadlı, çox ləzzətli.
|
DADLI-DUZLU (ID - 7711)sif Xoşagələn, gözəşirin, qanışirin.
|
DADLILIQ (ID - 7712)is. Dadlı şeyin hal və keyfiyyəti; şirinlik, ləzzətlilik. Həyatın dadlılığı. Bulaq suyunun dadlılığı.
|
DADMA (ID - 7713)“Dadmaq”dan f.is.
|
DADMAQ (ID - 7714)f 1. Dadını, tamını bilmək üçün bir az yemək və ya içmək. - Dadmaqla mal tükənməz. (Ata. sözü). [Xanmirzə bəy:] Sən məzhəbin haqqı, bu şərablardan bir az dad. N.Vəzirov.
// Ümumiyyətlə yemək, ya içmək. Axşam azanı... |
DADMALI (ID - 7715)1. is. Yeməli, ya içməli şey. Beləliklə, bu adamlar barmaqlarını batırıb dadmalını dadardılar. S.Rəhimov.
2. sifi Dadlı, ləzzətli. Dadmalı şey. |
DADRƏS (ID - 7716)is. [fars.] klas. Köməkçi, müdafiəçi, himayəçi, dada çatan. Dildadələrin dadrəsi, yavəri sənsən. Q.Zakir. Mən fəqiri bəsləmişsiz orada; Dadrəsim bunda yetişsin dada. Aşıq Pəri. Fəryadına yetdiklərin imdadına yetməz; Fikr...
|
DADSIZ (ID - 7717)sif. Dadı olmayan; ləzzətsiz, tamsız. Dadsız xörək. Dadsız meyvə.
// məc. Heç bir zövq və nəşə verməyən; mənasız, maraqsız. Dadsız ömrü nə eylərdim? Əzəldən; Mən səninçün düşmədimmi qovğaya? Ə.Cavad. |
DADSIZLIQ (ID - 7718)is. 1. Dadı, ləzzəti olmayan şeyin hal və keyfiyyəti. Xörəyin dadsızlığı. Yemişin dadsızlığı.
2. Dad, tam duymama, dad bilməmə. Ağzının dadsızlığı. |
DADÜ-BİDAD (ID - 7719)bax dad-bidad.
|
DADÜ-FƏRYAD (ID - 7720)bax dad-fəryad. Gör hesabın mən çəkdiyim azarın; Bu dadü-fəryadın, bu ahü-zarın. M.P.Vaqif. Əgər dadüfəryada tezyetişməsək, mümkündür ki, millətdən bir əsər dəxi qalmaya. C.Məmmədquluzadə.
|
DADVERİCİ (ID - 7721)sif. Müəyyən dad verən, dadlandıran, dad gətirən. Dadverici maddələr. - Təbiətdə cirədən dadverici maddə kimi geniş miqyasda istifadə edilir. R.Əliyev.
|
DAĞ1 (ID - 7722)is. 1. Yerin hündür, dik, yamaclı və zirvəli hissəsi. Qafqaz dağları. - Dağ dağa rast gəlməz, adam adama rast gələr. (Ata. sözü). Adətən ətəyi, yamacları və zirvəsi nisbətən aydın görünən hər hansı bir yüksəkliyə dağ...
|
DAĞ2 (ID - 7723)[fars.] 1. is. Damğa, qızdırılmış dəmirlə qoyulmuş iz.
□ Dağ basmaq - qızdırılmış dəmirlə bədənə damğa basmaq. sif. Qaynamaqda olan, qaynar. Saleh dağ sudan çaynikə alıb, onu çalxadı. M.İbrahimov. Gör bu çayniki... |
DAĞAL (ID - 7724)sif. və is. dan. Cığal; davakar. Dağal adam. Oyuna dağal qatmaq (cığallıq eləmək).
|
DAĞALLIQ (ID - 7725)is. dan. Cığallıq, davakarlıq. Zeyğəm, Bəşir və Məmmədağa dağallığa başlamışdılar. S.Rəhimov.
|
DAĞAR (ID - 7726)is. köhn. 1. Qaramal dərisindən hazırlanan torba. Köçəri skiflər dəri qab xəz torba (dağar) və matra (suqabı) işlədirdilər. “Qədim dünya tarixi”.
Keçmişdə: üzərində qaytan toxumaq üçün içi əsgi-üsgü və ya yun ilə... |
DAĞARCIQ (ID - 7727)is. Kiçik dağar; çox vaxt dəridən tikilən kiçik torba, çanta. Dağarcığını çuvala tay tutur. (Ata. sözü). Amma məbada dağarcığın ağzı bərk bağlanmış olmuya, əgər pişik oradan özünü xilas eləsə, üz-gözünü cırmaqlayıb...
|
DAĞAYISI (ID - 7728)is. 1. zool. Dağlıq yerlərdə yaşayan ayı növü.
2. məc. dan. Mədəniyyətsiz, qaba, qanacaqsız adam haqqında. |
DAĞBASAR (ID - 7729)is. Dağətəyi, dağ həndəvəri. Dağbasarda yaşayanlar. Dağbasar havası.
|
DAĞBƏYİ (ID - 7730)is. tar. Yayda dağa köçən köçərilərin inzibati işlərini idarə edən hökumət məmuru. Nəbi yenə burda bir ad elədi; Dağbəyini tutub nə ad elədi! “Qaçaq Nəbi”.
|
DAĞBOYANASI (ID - 7731)is. bot. Çətirçiçəklilər fəsiləsindən çoxillik ot bitkisi.
|
DAĞ-DAĞ1 (ID - 7732)sif. Dağ kimi uca, çox yüksək.
|
DAĞ-DAĞ2 (ID - 7733)sif 1. Çox isti, qaynar. Dağdağ su.
2. məc. Çox dərdli. Ana yalqız dayanıb; Ananın qəlbi dağ-dağ. R.Rza. |
DAĞDAĞA1 (ID - 7734)is. bax dəğdəğə. Çöllərdə var bağalar; Ürəkdə dağdağalar; Yarın vurduğu yara; Məhşər günü sağalar. (Bayatı). Elə belə, ürəyimə dağdağa düşüb ki, görəsən, sən kimsən? “Koroğlu”. [Əlimərdan:] Hə, indi bildim...
|
DAĞDAĞA2 (ID - 7735)is. məh. Kiçik taxta parçasından qayrılan və fırladarkən kəskin, uğultulu səs çıxaran uşaq oyuncağı.
|
DAĞDAĞAN (ID - 7736)is. bot. 1. Bərk oduncağı olan, meşələrdə bitən bir ağac və ya kol.
Dağdağan ağacının noxud iriliyində olan şirin meyvəsi. Köhnə məişətdə: dağdağan ağacından qayrılaraq, guya pis gözdən qorumaq üçün uşağın papağına... |
DAĞDAĞANLIQ (ID - 7737)is. bot. Dağdağan ağacları bitən yer. Dağdağanlıqda bir ayı gördük. Dağdağanlıqda sərinlənmək.
|
DAĞ(1)DAR (ID - 7738)sif [fars.] klas. Dağlı, ürəyi dağlı, çox kədərli, yaralı. Dağidar ürək.
// İs. mənasında. Ürəyi dağlı adam. Ey sariban, qətarimizi kuyi-yarə çək; Rəhm et, bu dağidarları laləzarə çək. S.Ə.Şirvani. Dağ(i)dar etmək... |
DAĞ-DAŞ (ID - 7739)is. Yolu olmayan, yaşamaq üçün yararsız olan təpəlik və daşlıq yerlər. [Səlim qızı:] ..Aydəmir də, bilirsən ki, dağda-daşda, ona qızmı yaraşar? C.Cabbarlı. [Əmiraslan baba:] Bax, o zaman bizim bu Ağbulaq obasına, dağ-daşdan...
|
DAĞ-DƏRƏ (ID - 7740)is. b ax dağ-daş. Dağ-dərəni dolannam; Dərya kimi bulannam. (Bayatı). [Kərimqulu:] Bir də bu qızı kola-kosa, dağdərəyə buraxma! S.Rəhimov. İki qardaş ömür sürür; Dağ-dərədə uzun zaman. B.Vahabzadə.
|
DAĞDİBİ (ID - 7741)sif. Dağın lap aşağı hissəsində olan.
|
DAĞDÖŞÜ (ID - 7742)is. Dağın ön və orta tərəfi, azca mail səthi.
// sif Dağın döşündə yerləşən. Dağdöşü otlaqlar. |
DAĞƏTƏYİ (ID - 7743)sif Dağın düzənliyə qovuşan maili tərəflərində yerləşən. Dağətəyi zonalar. Azərbaycanın dağətəyi və dağlıq rayonlarında əkmək üçün xaşa ən münasib çoxillik paxlalı bitkidir.
// is. Dağın ətəyində yerləşən... |
DAĞIDICI (ID - 7744)sif Dağıdan, dağıtmağa qadir olan. Zərbə dalğasının dağıdıcı təsiri.
// Pozucu, pozğunluq salan, çox zərərli. |
DAĞIDICILIQ (ID - 7745)is. Dağıtma qabiliyyəti. Atom bombasının dağıdıcılıq qüvvəsi.
|
Bu səhifə dəfə baxılıb
İnformatika hazırlığı
Tam məlumat...
LANGUAGEDOM-DA ŞAHMAT DƏRSLƏRİNƏ 10% ENDİRİM
Tam məlumat...
Kompüter kursları (word, excell, windows)
Tam məlumat...
......