Mürəkkəb cümlələr

Vasitəsiz və vasitəli nitq. Hissə 1.

Test ID - 61011
Müəllif: elm_xadimi (Əlavə edilib: 28.02.2014)

O, gülə-gülə: -Necədir, məktəbimiz xoşuna gəldi?- deyə soruşdu. Cümlənin düzgün   sxemi  hansı  sıradadır?

M:"v", -m
M:-V?, -m
M:"v", -m
"v"-m
V-m

CAVAB DÜZDÜR!

Testin cavabını DÜZ tapdınız. Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın.

CAVAB SƏHVDİR

Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə 1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
Testin cavabını göstər
Testdə səhv var?

Testin izahını yazın

Zəhmət olmasa testin izahını maksimum detaylı yazın.
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı "Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.

Hansı mürəkkəb cümlə deyil?

Səlmanın qorxusundan gözləri hədəqəsindən çıxmış, rəngi saralmışdı
Yaz gəldi, hər tərəfdə torpaq onun ilıq nəfəsi ilə qızınmağa başladı
Həm uşaqları çağırmışıq, həm də onların valideyinlərini
Oğru da mənəm, doğru da?
O, qapıdan içəri girəndə ayağa durduq, keçib əyləşəndən sonra biz də oturduq

Yer budaq cümləsini göstər

Məlumdur ki, Azərbaycanda 9 milyon əhali yaşayır.
Naməni elə yazmışam ki, Mirzə Valeh təpəsi üstə gələr.
Istəyirəm ki,hamınız əlacı olasınız.
Elə xatirələr var ki, yaddan çıxmır
Cəmiyyət hara vurursa, oradan dirilik suyu qaynayır.

Cümlələrdən biri aydınlaşdırma əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlə deyil:

Ağız deyəni qulaq eşitmirdi: iyirmi – otuz adam üz – üzə, çiyin – çiyinə oynayırdı
Ot öz kökünün üstündə bitir: adam ya ağılda, ya da vücudda öz nəslinə çəkməlidir
Səlim başını tərpətdi, yəni o razı idi
Ağacdakı quşlar səs saldı, uşaq diksindi

Yer budaq cümləsi hansı suallara cavab verir?

Nə qədər?
Haraya? harada? haradan?
Niyə? nə üçün? nə səbəbə?
Niyə? nə üçün? nə məqsədlə?

Səbəb budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümləni göstərin:

Coşğunu bir həftəlik gəzintiyə göndərdilər, ona görə ki, o dərs əlaçısıdır
Biz zəhməti ona görə sevirik ki, əsl insan kimi yaşayaq
Kəndlilər palçığa saman qatırdılar ki, qışda evin divarlarını yağış yumasın
Vüqar ona görə belə tez getdi ki, qatara vaxtında çatsın

Tabeli mürəkkəb cümlə hansıdır?

Şəhərdə işlərini tez qurtarsaydın, hava qaralmamış kəndə yola düşərdik
Rəşid işdən saat 7 – də gəlməli idi, ancaq gəlmədi
Oqtay dərslərini oxudu, yoldaşları ilə gəzməyə getdi
O, əl – üzünü yuyub, saçlarını daradı

Tabeli mürəkkəb cümlədə işlənən bağlayıcı sözlər haqqında hansı fikir səhvdir?

Bağlayıcı sözlər köməkçi nitq hissəsidir
Bağlayıcı sözlər ədatlarla da işlənir
Bağlayıcı sözlər müxtəlif cümlə üzvləri olur
Bağlayıcı sözlərlə bağlanan budaq cümlələr baş cümlədən əvvəl gəlir

Hansı tabeli mürəkkəb cümlədə budaq cümlə baş cümlədən əvvəl gəlmişdir?

Rəis əmr etmişdi ki, ikinci qurğudakı işlər müvəqqəti dayandırılsın
Kənd tanıyıram ki, hələ də asfalt yolu yoxdur
Yağış təzəcə kəsmişdi ki, ana qaranquş yuvadan uçub yem axtarışına çıxdı
İlk dəfə idi ki, Elçin qonaqları qarşılayırdı

Vasitəli tamamlıq budaq cümlələrinin sualları:

Kimə? kimdən? nədən?
Nə? nəyi? kimi?
Kimin? nəyin? haranın?
Nədir? necədir? nə cürdür?

Zərflik budaq cümləsində budaq cümlənin baş cümlədə ifadə olunan hal və hərəkətlərin məqsədini bildirdiyi cümləni seçin:

Ayna arvad buzovu Qızıl inəyin altından dartıb çıxartdı ki, kəndin buzovlarına qatsın
Şagird suallara yaxşı cavab verdi, ona görə ki, ciddi hazırlaşmışdı
Bu qız nə qədər gözəldirsə, o qədər də sadə və səmimidir
Cəmiyyət hara vurursa, oradan dirilik suyu qaynayır

Kəmiyyət budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlələr:

Kəmiyyət budaq cümləsi baş cümlədəki hərəkətin və ya əlamətin səbəbini bildirir
Kəmiyyət budaq cümləsi baş cümlədəki hərəkətin məqsədini bildirir
Kəmiyyət budaq cümləsi baş cümlədəki hərəkətin şərtini bildirir
Kəmiyyət budaq cümləsi baş cümlədəki hərəkətin və ya əlamətin miqdarını bildirir

“ Yazın yuxusu nə qədər şirindirsə, oyaqlığı da o qədər ləzzətlidir ” cümləsinin növünü müəyyən edin:

Kəmiyyət budaq cümləsi
Yer budaq cümləsi
Zaman budaq cümləsi
Məqsəd budaq cümləsi

Tabeli mürəkkəb cümlənin təhlil qaydası sırasında verilənlərdən biri səhvdir:

Mürəkkəb cümlənin növü
Budaq cümləni baş cümləyə bağlayan vasitə
Budaq cümlənin növü
Məna əlaqəsi

"Elə ki bahar gəlir, təbiət canlanır" cümləsinin sadələşmiş forması hansı variantda doğrudur?

Bahar gəldiyi üçün təbiət canlandı
Əgər bahar gəlsə, təbiət canlanar
Bahar gəlmək istəyəndə təbiət canlanır
Təbiət canlanır, çünki bahar gəlir
Bahar gələndə təbiət canlanır

Mən otaqdan çıxmaq istəyəndə bir nəfər içəri girdi-cümləsini mürəkkəb cümləyə çevirsək, nə budaq cümləsi yaranar?

xəbər budaq cümləsi
tamamlıq budaq cümləsi
zaman budaq cümləsi
yer budaq cümləsi

Biri mürəkkəb cümlənin qrammatik təhlil qaydaları sırasında verilə bilməz.

Mürəkkəb cümlənin novu: tabeli və tabesiz
Əlaqə vasitələri: intonasiya və bağlayıcı vasitələr
Məna əlaqələri
Cümlədə rolu

Biri mürəkkəb söz deyil

addımbaşı
kitabxana
hazırcavab
ayaqqabı
qaragilə

Vurğusu ilk hecaya düşən sözlər cərgəsini göstərin:

mahir, Türkiyə, şərait
kafedra, London, məsələn
bəlkə, direktor, Avropa
avtobus, estetika, qışlaq
səhər, gömgöy, gəlmişik

Hansı məna əlaqəsinə ortaq zaman zərfliyi var?

səbəb nəticə əlaqəsi
bölüşdürmə əlaqəsi
qarşılaşdırma əlaqəsi
zaman əlaqəsi
ardıcıllıq əlaqəsi

Tərzi – hərəkət budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümləni tapın:

Adam var, heç nəyi bəyənmir
Qurban elə gəlirdi ki, elə bil heç kimi görmürdü
“ İnsanın ürəyindən nə keçirsə, o gizlində qalmamalıdır ”
“ Kim ki intizamlıdır, döyüşü də o udur ”
“ Hamıya məlumdur ki, payızda meyvə bol olur ”
......
Insert Error: Table './shagird_myusers/spam_checker' is marked as crashed and last (automatic?) repair failed