İzahlı lüğət
DUMBUL (ID - 10996)is. Biri böyük, biri kiçik olmaqla ikiçanaqlı zərbli musiqi aləti. Dumbul çalmaq. - Dumbul əvvəl ağır, sonra sürətli templə çalınardı. H.Sarabski.
|
DUMBULÇALAN, DUMBULÇU (ID - 10997)is. Dumbulda çalan çalğıçı. Dumbulçu həmin mahnının tempi ilə dumbulu çalar, iştirak edənlər də aşağıdakı mahnını oxuyardılar. H.Sarabski.
|
DUMBULÇULUQ (ID - 10998)is. Dumbulçunun işi, peşəsi.
|
DUM-DUM (ID - 10999)[coğrafi, addan]: Dum-dum gülləsi - ucu küt olub ağır surətdə yaralayan, qəlpələnən güllə.
|
DUMDUM (ID - 11000)dumdum halvası dan. - real olmayan, həqiqətdə tapılmayan, mümkün, yaxud asan olmayan şey haqqında.
|
DUMDUMA (ID - 11001)is. məh. Fırfıra.
|
DUMDURU (ID - 11002)sif. 1. Lap duru, büllur kimi şəffaf. Dumduru su. - Araz gəlir daşınnan;
Suyu qalxır başınnan; Əzəli dumduruydu; Bulandı göz yaşınnan. (Bayatı). Bu səssiz dərədəsə sular axır dumduru; Mürgüləyən qayalar sanki geyib zərxara.... |
DUMDURULUQ (ID - 11003)is. Dumduru şeyin hal və keyfiyyəti.
|
DUMRUQ (ID - 11004)is. məh. 1. Bax tumurcuq.
Açılmayıb düymə halında olan qönçə, çiçək qönçəsi. Alça ağacı dumruq göstərir, daha yazdır. Dəridə qabarcıqlı səpgi. Üzü dumruqla doludur. |
DUMRUQLANMA (ID - 11005)“Dumruqlanmaq”dan
|
DUMRUQLANMAQ (ID - 11006)f Tumurcuqlanmaq, tumurcuq əmələ gəlmək.
|
DUMURCUQ (ID - 11007)is. Damcı.
dumurcuq-dumurcuq zərf Damcı-damcı. |
DUPDURU (ID - 11008)bax dumduru.
|
DUPLET (ID - 11009)[fr.] Bilyard oyununda: şar vurma üsullarından biri.
|
DUR (ID - 11010)zərf [fars.] klas. Uzaq, uzaq məsafədə olan.
□ Dur etmək (eyləmək) - uzaqlaşdırmaq. Cənnəti-vəslindən, ey canım, məni dur eyləmə. Xətayi. Dur olmaq - uzaqlaşmaq. Məzur tut, ey əziz, məzur! Mən qəsd ilə səndən olmadım... |
DURACAQ (ID - 11011)is. 1. Nəqliyyat vasitələrinin dayanacaq yeri; duraq. Biz gəlib duracağa çatdıq. Avtobus duracağı. - Yol üzərində bulunan duracaqların birində bir qədər dincəlmək lazım gəldi. S.Hüseyn. Bir qədərdən qatar duracağa çatdı. S.Rəhimov....
|
DURAQ (ID - 11012)is. Duracaq, dayanacaq yer, mənzil, düşərgə. Çarvadarların duraqları karvansaralar olardı. - Çənlibel durağım, Qırat oynağım; At minməkdə arzumanım qalmadı. “Koroğlu”. Deyirlər, qaçağın olmaz durağı... M.Rahim.
// bax... |
DURBİN (ID - 11013)[fars.] 1. is. Uzaq şeyləri görmək üçün iki paralel müşahidə borucuğundan ibarət, əldə tutulan optik cihaz; binokl. Bir də gördüm,.. səyahətçi libasında bir şəxs durbin ilə qayanın döşündəki köhnə imarətə baxır. S.S.Axundov....
|
DURBİNLİ (ID - 11014)sif. Durbini (binoklu) olan, əlində durbin (binokl) tutmuş. 'Pəncərədən baxıb qaçır ağ durbinlixanımlar. S.Vurğun.
|
DURDURMAQ (ID - 11015)icb. Durmağa məcbur etmək.
|
DURĞU (ID - 11016)is. Dayanma, durma, dayanış.
□□ Durgu işarələri qram. - yazıda (mətndə) sözlər və ya söz birləşmələri arasında sintaktik əlaqəni göstərən qrafik işarələr (nöqtə, vergül, iki nöqtə və s.). |
DURĞUN1 (ID - 11017)sif. 1. Hərəkətsiz, sakit. Durğun hava. - Gecə olduqca sakit və durğun idi. M.S.Ordubadi. Yaz səhərinin sərin, təmiz, durğun havasında telefon elə cingildəyirdi, deyərsən, mis tiyana çaşnı tökürlər. Mir Cəlal. Balaca bir külək...
|
DURĞUN2 (ID - 11018)is. Yoğun bağırsağın sonu.
|
DURĞUNLUQ (ID - 11019)is. 1. Durğun şeyin halı; hərəkətsizlik, hərəkət etməmə. [Turxan bəy:] Hər duruşunda, hər baxışında bir durğunluq var. H.Cavid. İndi [Qısanın] simasında intihara qərar vermiş kimi, küt bir durğunluq vardı. Mir Cəlal.
2.... |
DURĞUZMA (ID - 11020)“Durğuzmaq”dan f.is.
|
DURĞUZMAQ (ID - 11021)f 1. Ayağa qaldırmaq, yerindən qaldırmaq.
// Yerindən qalxmağa (durmağa) məcbur etmək. Başqasını durğuzub yerində oturmaq. - Mansur onu durğuzub aparmaq istədisə də, Sitarə mane olub oturdu. C.Cabbarlı. Yuxudan oyatmaq. Uşaqları... |
DURMA (ID - 11022)“Durmaq”dan f.is.
|
DURMADAN (ID - 11023)zərf Dayanmadan, arası kəsilmədən, ara vermədən, daim. Yağış durmadan yağır. Durmadan danışır. Biliyinizi durmadan artırın! - Əsirdi durmadan birbaşa yellər; Döyürdü bağrını dağ-daşa sellər. S.Vurğun.
|
DURMAQ (ID - 11024)f 1. Ayaq üstə, şaquli vəziyyətdə hərəkətsiz dayanmaq. Ağacın altında kölgədə durmaq. Güzgünün qabağında durmaq. Sahildə durub dənizə baxdıq. - [Odabaşı Xudayar bəyə:] ..Di, burada niyə durubsan, buyur, gedək mənzilə. C.Məmmədquluzadə....
|
DURMAQAÇ (ID - 11025)zərf dan. Tez, tələsik, təcili, birnəfəsə.
|
DURMAQSIZIN (ID - 11026)bax durmadan.
|
DURNA (ID - 11027)is. zool. Dimdiyi, boğazı və ayaqları uzun köçəri iri bataqlıq quşu. Qatarqatar olub qalxıb havaya; Nə çıxıbsız asimanə, durnalar?! M.V.Vidadi. Durnalar dəstə-dəstə göydə uçar; Oxuyar nəğmələr, cənuba qaçar. A.Səhhət. Göylərin...
|
DURNABALIĞI (ID - 11028)is. zool. Şirin sularda yaşayan yastı və uzunsov başlı yırtıcı balıq. Suyun özünün və çayın dibinin rəngindən asılı olaraq, durnabalıqları tutqun və ya sarımtıl yaşıl rəngdə olur. Bədəninin uzunsov oxşəkilli olması və...
|
DURNABOĞAZ(LI) (ID - 11029)sif. Uzun boğazı olan, uzunboğaz.
|
DURNAGÖZ(LÜ) (ID - 11030) sif. şair. 1. Gözəl, aydın gözləri olan. [Gülsənəm:] Kəndimizdəki durnagözlü qızları ürkütməklə saymaq olmur. M.Hüseyn.
2. məc. Təmiz, saf, dumduru mənasında. Çox keçmişəm bu dağlardan; Durnagözlü bulaqlardan. S.Vurğun.... |
DURU (ID - 11031)sif. 1. Maye halında olan, su kimi axıcı, sıyıq. Duru yanacaq. Durupalçıq. Duru xörək.
// Həddindən artıq sıyıq olan, suyu çox olan, sulu. Duru qatıq. Duru dovğa. Saf, təmiz, şəffaf, aydın. Vətənimin göyləri göllərindən... |
DURUXDURMA (ID - 11032)“Duruxdurmaq”dan f.is.
|
DURUXDURMAQ (ID - 11033)icb. Duruxmağa məcbur etmək, duruxmasına səbəb olmaq; çaşdırmaq, karıxdırmaq, təəccübləndirmək. Bu sual [Əbülhəsən bəyi] duruxdurdu. M.S.Ordubadi.
|
DURUXMA (ID - 11034)“Duruxmaq”dan f.is. Mən onların duruxmasına hirsləndim. Mir Cəlal.
|
DURUXMAQ (ID - 11035)f Fikrə getmək, söz axtarmaq, düşünmək. Gözlərin kimi gözlər; Duruxub kimi gözlər? Sarı Aşıq. ..Sadıq bir az duruxub cavab verdi ki, lağlağı onun ayamasıdır. C.Məmmədquluzadə. [Məşədi bəy] duruxdu, gülümsünərək daha ifadəli...
|
DURUXSU(N)MAQ (ID - 11036)bax duruxmaq.
..Xidmətçi qadın gəlib [qapını] açdı. Məni görürkən duruxsundu. M.S.Ordubadi. Cəfər qarpızı hirslə yerinə qoyub geri çəkildi, qiymətini azaltmaq üçün bir-iki addım da qızdan uzaqlaşdı. Sonra duruxsuyub Rüstəm... |
DURULAMA (ID - 11037)“Durulamaq”dan f.is.
|
DURULAMAQ (ID - 11038)f dan. Aydınlaşdırmaq, müəyyənləşdirmək. O, çötkəni qabağına çəkdi, çırt yoxuşa, çırt enişə, haqq-hesabı durulayıb aydınlaşdırdı. S.Rəhimov.
|
DURULANMA (ID - 11039)“Durulanmaq”dan f.is.
|
DURULANMAQ (ID - 11040)f Duru olmaq, duru hala gəlmək, durulmaq; şəffaflanmaq. Su durulandı.
|
DURULAŞDIRILMA (ID - 11041)“Durulaşdırılmaq”dan f.is.
|
DURULAŞDIRILMIŞ (ID - 11042)f.sif. Duru hala gətirilmiş.
|
DURULAŞDIRMA (ID - 11043)“Durulaşdırmaq”dan
|
DURULAŞDIRMAQ (ID - 11044)f. Duru hala salmaq; şəffaflaşdırmaq. Suyu durulaşdırmaq.
|
DURULAŞMA (ID - 11045)“Durulaşmaq”dan f.is.
|
Bu səhifə dəfə baxılıb
İnformatika hazırlığı
Tam məlumat...
Ofis proqramları kursu
Tam məlumat...
Riyaziyyat dərsləri - qeydiyyat başladı
Tam məlumat...
......