İzahlı lüğət

URYADNİK (ID - 40620)

[rus.] tar. Çar Rusiyasında qəza polisinin aşağı rütbəli xidmətçisi. Lap elə axşamüstü, günün gedən vaxtı uryadnik kişini beləcə döydüyü yerdə, Abbasın cini toplanıb kəlləsinə çıxmışdı. S.Rəhimov. Uryadnik atını Iskəndərin...

US (ID - 40621)

is. qəd. 1. Ağıl, kamal, zəka, dərrakə, fərasət, idrak.
2. Ədəb, tərbiyə.

USANDIRICI (ID - 40622)

sif. Usandıran, bezdirən, bıqdırıcı, bezikdirici, yorucu, üzücü. [Rza Ulduza:] Hər şey cansıxıcıdır, usandırıcı, yorucudur. M.İbrahimov. Cırcıramaların usandırıcı səsi ətrafı bürümüşdü. Ə.Vəliyev.

USANDIRMA (ID - 40623)

“Usandırmaq”dan f.is.

USANDIRMAQ (ID - 40624)

f Təngə gətirmək, bezdirmək, bıqdırmaq; yormaq, üzmək. Məni candan usandırdı, cəfadan yar usanmazmı? Füzuli. Böylə əsəbi qonşu hər halda insanı usandırar. H.Cavid.

USANMA (ID - 40625)

“Usanmaq”dan f.is.

USANMAQ (ID - 40626)

f . Təngə gəlmək, bıqmaq, bezmək, canı sıxılmaq, yorulmaq, üzülmək. [Doktor Zibeydəyə:] Həyat öz-özlüyündə mücərrəd olaraq o qədər gözəldir ki, ondan doymaq və usanmaq olmaz. Çəmənzəminli. [Laçın] uzun get-gəllərdən...

USANMAZ (ID - 40627)

sif. Yorulmaz, yorulmaq bilməyən.

USANMAZLIQ (ID - 40628)

is. Yorulmazlıq, yorulmaq bilməmə.

USLU (ID - 40629)

sif. qəd. 1. Ağıllı, dərrakəli, zəkalı, fərasətli.
2. Ədəbli, tərbiyəli, ağıllı-kamallı. Yadımdadır onun: “Gözəl balam usludur; Yoxsa nağıl söyləmərəm sənə” , - deyən sədası. M.Rahim.

USTA (ID - 40630)

is. 1. Bir sənəti lazımınca, əsaslı surətdə öyrənib onunla məşğul olan adam; sənətkar. Bununla belə onun bircə nəfər həqiqi dostu var idi: saatsaz usta Zeynal. Ə.Haqverdiyev. Usta Fərrux işdən kefi kök qayıtmışdı. B.Bayramov....

USTABAŞI (ID - 40631)

is. köhn. Bir neçə ustaya rəhbərlik edən usta, baş usta. Ustabaşı kənarda durub məlumat verir, qabarlı əllər ilmə düyürdü. Çəmənzəminli. // Ustaya hörmətlə müraciət. [Qərib:] Xəbər söylə mənə, ay ustabaşı; Əlindəki...

USTACASINA (ID - 40632)

bax ustadanə.

USTAD (ID - 40633)

is. [fars.] Elm və ya sənət sahəsində geniş və dərin məlumatı və qabiliyyəti olan şəxs. Qabil şagird ustad olur ustadan. (Ata. sözü). // məc. Müəllim, tərbiyəçi, öyrədici, mürşid. Ey yorulmaq bilməyən ustadımız! Yandı...

USTADANƏ (ID - 40634)

zərf və sif. [fars.] köhn. Ustalıqla, ustacasma, məharətlə, bacarıqla, məharətli. Qüdrətli fikir və sözlərin düzgün, yerində, ustadanə deyilməsi cümlənin təsir qabiliyyətini artırır. M.İbrahimov.

USTADLIQ (ID - 40635)

is. Məharət, bacarıq; bir işdə qazanılan şöhrət. Qəribin ustadlığı ətrafa yayılmışdı. “Aşıq Qərib” .

USTADNAMƏ (ID - 40636)

is. [fars.] Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatında çox vaxt qoşma, bəzən də divani şəklində olub, məzmunca hikmətamiz, nəsihətamiz, fəlsəfi məzmunda şeir növlərindən biri (bir ənənə olaraq aşıqlar dastana ustadnamə ilə başlayırlar)....

USTALAŞMA (ID - 40637)

“Ustalaşmaq”dan f.is.

USTALAŞMAQ (ID - 40638)

f . Ustalığı, təcrübəsi, məharəti, bacarığı artmaq; püxtələşmək, bişmək, təcrübələnmək. ..Həmişə də qiymətli xam at alıram ki, onu qoşquya öyrədim və bu yolda ustalaşmışam da. C.Məmmədquluzadə. Bilirsən ki, indi...

USTALIQ (ID - 40639)

is. 1. Hər hansı bir sahədə çalışan ustanın işi, peşəsi.
Hər hansı bir sahədə böyük bacarıq, məharət. işdə bir incəlik, ustalıq və xüsusi qabiliyyət görünürdü. Ə.Vəliyev. // Ümumiyyətlə, məharət, bacarıq. Əsil...

USTAYANA (ID - 40640)

bax ustacasına. ..Müalicə müvəqqəti vasitələrdən ustayana istifadə etməyi bacarmaqdan asılıdır. Mir Cəlal.

UŞAQ (ID - 40641)

is. 1. Azyaşlı oğlan, ya qız; çocuq. Uşaqlar üçün kitab. Uşaqların tərbiyəsi. Şerə başlarkən uşaqdım, dostlar! S.Rüstəm. Uşaqlar çox vaxt qolsuz bir köynəklə yaşıl ot üstündə ayaqyalın gəzirlər. Mir Cəlal. // Cavan,...

UŞAQCANLI (ID - 40642)

sif. Öz uşaqlarını, öz övladlarını həddən artıq sevən, onlara qayğı və nəvaziş göstərən; övladcanlı. Uşaqcanlı ana.
Nubar xala yazdı ki, mənim kişim məzlumun birisi, uşaqcanlı girdimanlıdır. S.Rəhimov. Qoşatxan uşaqcanlı...

UŞAQCANLILIQ (ID - 40643)

is. Öz uşaqlarını, öz övladlarını həddən artıq sevmə, onlara çox qayğı və nəvaziş göstərmə; övladcanlılıq.

UŞAQCASINA (ID - 40644)

zərf Uşaq kimi, qeyri-ciddi, sadədilcəsinə, sadəlövhcəsinə. Uşaqcasına hərəkət. Uşaqcasına mühakimə. - Ayrım qızı Kərim babanın uşaqcasına işlərindən, qəribə hərəkətlərindən acıqlanar, Kərim babanın arxasınca hər...

UŞAQCIĞAZ (ID - 40645)

“Uşaq”dan oxş. Uşaqcığaza nə oldu? Uşaqcığaz bərk qızdırıb. - [Xanımnaz:] ..Uşaqcığazım üçün qorxuram. Salıblar onu dilə-ağıza. C.Cabbarlı.

UŞAQCIQ (ID - 40646)

kiç. Kiçik uşaq, balaca uşaq, yazıq uşaq. [Tükəz:] [Hacı Qaranın] başına bir iş gəlsə, uşaqcıqlarım yetim qalacaq. M.F.Axundzadə.

UŞAQƏMİZDİRƏN (ID - 40647)

sif. Öz südü ilə uşağını bəsləyən, südəmər uşağı olan. Uşaqəmizdirən analar.

UŞAQLAŞMA (ID - 40648)

“Uşaqlaşmaq”dan f.is.

UŞAQLAŞMAQ (ID - 40649)

f Qocalıqdan ağlı zəifləşmək, xərifləmək, özünü uşaq kimi aparmaq. Görünür, adam qocaldıqca uşaqlaşır. S.Rəhimov.

UŞAQLI (ID - 40650)

sif. Uşağı ya uşaqları olan. Uşaqlı qadın. - [Cəmilə:] Əhməd uşaqlı anaya heç bir zaman kəm baxa bilməz. S.Rəhimov.

UŞAQLIQ (ID - 40651)

is. 1. Uşaq yaşları. Uşaqlıq dövrü. Uşaqlıq illəri yadımdadır. Uşaqlığı kənddə keçib. Uşaqlıq xatirələri. - Axtarıram, uşaqlıq düşmür ələ; Halım olur fəna bu gündən belə. A.Səhhət. Fərmanın uşaqlığı ismayıllı...

UŞAQLIQDAN (ID - 40652)

zərf Uşaqlıq illərindən, uşaq olduğu vaxtdan, lap kiçik yaşlarından. Məndə uşaqlıqdan folklora maraq oyadan Yusif əmi olmuşdur. A.Şaiq. Müşgünaz uşaqlıqdan təkliyi sevmir, yalqızlıqdan darıxırdı. Ə.Vəliyev.

UŞAQSALDIRMA, UŞAQSALMA (ID - 40653)

is. tib. Hamiləliyin süni yolla vaxtından qabaq dayandırılması və dölün ana bətnindən çıxarılması.

UŞAQSEVƏN (ID - 40654)

sif. Uşaqları sevən, balaca uşaqlara nəvaziş göstərən, onları əyləndirməyi sevən (adam).

UŞAQSEVƏNLİK (ID - 40655)

is. Uşaqlara məhəbbət, uşaqları sevmə.

UŞAQSIZ (ID - 40656)

sif. Uşağı, övladı olmayan, övladsız. Uşaqsız qadın.

UŞAQSIZLIQ (ID - 40657)

is. Uşağı, övladı olmama; övladsızlıq; sonsuzluq.

UŞQUN (ID - 40658)

UŞQUNÇU (ID - 40659)

is. köhn. Uşqun sahibi, uşqunda işləyən, gəmiçi.

UTANCAQ (ID - 40660)

sif. və is. Çox utanan, alışmadığı mühitdə, şəraitdə adamların yanında sıxılan, üzü qızaran. Utancaq uşaq. O çox utancaqdır. - [Uğur:] Əmiqızı, mən gedəndə sən bir utancaq qız idin. İ.Əfəndiyev. // Zərf mənasında....

UTANCAQLI (ID - 40661)

bax utanılacaq. Əslində iş öz-özlüyündə bir az [Nadirin] nəzərində utancaqlı idi. B.Talıblı.

UTANCAQ(LI)LIQ (ID - 40662)

is. Utancaq adamın hal və xasiyyəti, hər şeydə utanma xasiyyəti. Utancaqlıq yaxşı şeydir, amma öz yerində! Mir Cəlal. // İsmət, həyalılıq, abırlılıq. Onun ən gözəl və sevimli xüsusiyyətlərindən birisi zahiri görünüşündə...

UTANDIRMA (ID - 40663)

“Utandırmaq”dan f.is.

UTANDIRMAQ (ID - 40664)

f . Birinin utanmasına, xəcalət çəkməsinə səbəb olmaq, bir söz deyərək, ya danlayaraq, töhmətləndirərək onda xəcalət və ya peşmançılıq hissi oyatmaq, qızartmaq, utancaq bir vəziyyətə salmaq. Uşağı utandırmaq. - [Həsənqulunu]...

UTANIB-QIZARMA (ID - 40665)

“Utanıb-qızarmaq”dan f.is. Mən Laçının utanıb-qızarmasına razı olmadım və dedim. H.Nəzərli.

UTANIB-QIZARMAQ (ID - 40666)

bax utanmaq.
[Məmməd] qalxdı, utanıb-qızararaq səs gələn tərəfə getdi. Çəmənzəminli. Doktor çeşməyini götürüb cibinə qoyur, açıq gözilə Gülöyşəyə baxır, Gülöyşə isə utanıb-qızarmırdı. S.Rəhimov.

UTANILACAQ (ID - 40667)

sif. Xəcalətə, utanmağa səbəb olan, münasib olmayan, pis. Burada utanılacaq şey yoxdur.

UTANMA (ID - 40668)

“Utanmaq”dan f.is.

UTANMAQ (ID - 40669)

f 1. Bir işdən, hərəkət və sözdən, ya da başqa bir səbəbdən xəcalət çəkmək, mənəvi üzüntü duymaq. Bolqar öz dilini bilmədiyindən xəcalət çəkəndə bizlər də öz dilimizdə danışmaqdan utanırıq. C.Məmmədquluzadə. Qərənfil...

Bu səhifə dəfə baxılıb

......
Insert Error: Table './shagird_myusers/spam_checker' is marked as crashed and last (automatic?) repair failed