İzahlı lüğət
TƏHRİK (ID - 38786)is. [ər.] Sözlə və ya başqa şirnikləndirici vasitələrlə birini bir iş görməyə vadar etmə, sövq etmə, meyilləndirmə, həvəsləndirmə. [Kitabpaylayan:] Sonra eşitdim ki, bir mollanın təhrikinə görə gəlib, məndən kitabları...
|
TƏHRİKÇİ (ID - 38787)is. Təhrik edən, həvəsləndirən, sövq edən adam (pis işə).
|
TƏHRİKEDİCİ (ID - 38788)sif. Təhrik edən, həvəsləndirən, sövq edən (adətən pis işə).
|
TƏHRİR (ID - 38789)is. [ər.] klas. Yazma, yazı; qələmə alma. // Yazılmış, yazılı şeir, kitab və s. Cəhd edin, göndərdiyim təhrirlər puç olmasın! M.Ə.Sabir. □ Təhrir etmək (qılmaq) klas. yazmaq, qələmə almaq. Təhrir qılıb münasibihal; Bu...
|
TƏHRİRİ (ID - 38790)sif. və zərf [ər.] Yazılı, yazılmış surətdə (şifahi əksi). Təhriri cavab. Təhriri surətdə. - Dəmirov yol barəsində tərtib etdiyi təhriri məruzəni çıxarıb, yenə sədrə təqdim etdi. S.Rəhimov. Katib Cəmilin yazdığı təhriri...
|
TƏHSİL (ID - 38791)is. [ər.] 1. Oxumaqla elm və bilik əldə etmə. Bir neçə ildən sonra Yusif Sərrac təhsili-elm üçün İsfahana getdi. M.F.Axundzadə.
2. Oxumaq nəticəsində əldə edilən biliklərin məcmusu. Orta təhsil. Uşaqlara təhsil vermək. Xüsusi... |
TƏHSİLLİ (ID - 38792)sif. Təhsil almış, oxumuş, bilikli. Yoldaşların ikisi də ali təhsillidirlər. Ə.Vəliyev.
|
TƏHSİLSİZ (ID - 38793)sif. Heç bir təhsil görməmiş; oxumamış.
|
TƏHSİLSİZLİK (ID - 38794)is. Təhsil görməmiş, oxumamış adamın halı.
|
TƏHSİN (ID - 38795)is. [ər.] Bir işi və ya şeyi bəyənib tərifləmə, alqışlama; təqdir, tərif. Malikin sözlərini [kəndlilər] diqqətlə təhsin səsləri ilə dinləyirdilər. M.İbrahimov. [Buğac] atasının təhsin və təqdirini qazanacaqdı... M.Rzaquluzadə....
|
TƏHT (ID - 38796)is. [ər.] Adətən təhtində şəklində - altında, hakimiyyəti, idarəsi altında, tabeiyyətində, tabeliyində. [Vaqif:] [Fətəlinin] təhtindəki yerlərin də yönü Dərbəndə tərəfdir, bir iş olsa beli [Rusiyaya] bağlıdır. Çəmənzəminli....
|
TƏHTƏLHESAB (ID - 38797)is. və sif [ər.] Sonradan haqq-hesab vermək şərtilə alman pul. Təhtəlhesab pul almaq.
|
TƏHVİL (ID - 38798)is. [ər.] (adətən “almaq” , “etmək” köməkçi feilləri ilə işlənir) 1. Təzə işə keçərkən və ya işdən çıxarkən tapşırılmış işi, vəzifəni, şeyi başqa adama vermə. [Nüsrət:] Toğrul, sən işləri təhvil al! C.Cabbarlı....
|
TƏHVİLÇİ (ID - 38799)is. Bir şey təhvil verən adam.
|
TƏXƏLLÜS (ID - 38800)is. [ər.] Adətən yazıçıların, rəssamların və b.-nın işlətdikləri qondarma ad. Az bir zamanda onun böyük şair olub Nəsimi təxəllüsü daşıdığı şəhərə yayıldı. Çəmənzəminli.
|
TƏXƏLLÜSLÜ (ID - 38801)sif. Təxəllüsü olan, təxəllüslə yazan. “Füyuzat” ın 24-cü nömrəsində, axırıncı səhifədə “Azad” təxəllüslü şair üzünü xanımlara tutub [deyir].. C.Məmmədquluzadə.
|
TƏXƏRRÜŞ (ID - 38802)is. [ər.] Xarici mühitin, bir şeyin (səs və s.-nin) orqanizmə və ya onun bir hissəsinə təsiri nəticəsində əmələ gələn hal; qıcıqlanma, qıcıq. □ Təxərrüşə gəlmək - qıcıqlanmaq. [Əsgər:] Birdən onlara yox, bizimkilərə...
|
TƏXƏYYÜL (ID - 38803)is. [ər.] Bir adamı və ya bir şeyi zehnində, xəyalında təsəvvürə gətirmə, canlandırma; xəyala, xəyalata qapılma. // Xəyal, xülya, xəyalat. Rüxsarə o qədər təxəyyül aləminə qapılmışdı ki, elə bil lap salonda əyləşmişdi....
|
TƏXFİF (ID - 38804) |
TƏXİR (ID - 38805)is. [ər.] Yubanma, gecikmə, ləngimə. ..Məktub sahibi gəldi idarəyə və ruznamənin təxirindən başladı giley eləməyə. Məmmədquluzadə. □ Təxir etmək - yubatmaq, gecikdirmək, ləngitmək, sonraya saxlamaq (keçirmək). [Mələkə:]...
|
TƏXİRƏSALINMAZ (ID - 38806)sif. Təxirə salma bilməyən, yubadıla bilməyən, gecikdirilə bilməyən; təcili. Təxirəsalınmaz vəzifə. - [Həkimin] elə bil çox tələsik, təxirəsalınmaz işi var..
Seyidbəyli. |
TƏXLİYYƏ (ID - 38807)is. [ər.] köhn. Boşaltma, boşaldılma.
|
TƏXMİN (ID - 38808) |
TƏXMİNƏN (ID - 38809)zərf [ər.] Bir qədər az və ya bir qədər çox, bir az tez və ya bir az gec və s.; təqribən (əsasən say və rəqəmlərdən, ölçü və vaxt adı bildirən sözlərdən əvvəl işlədilir). Təxminən yanvar-fevral aylarında. - Bu kəndlərin...
|
TƏXMİNİ (ID - 38810)sif. [ər.] Həqiqətə az və ya çox dərəcədə yaxın olan; təqribi. Təxmini plan.
Rəis lülələnmiş bir kağız gətirib açdı. Bu, tikinti sahəsinin təxmini xəritəsi idi. Mir Cəlal. |
TƏXRİBAT (ID - 38811)is. [ər. “təxrib” söz. cəmi]
Müharibə, təbii fəlakət və s. nəticəsində dağıntı. Zəlzələnin törətdiyi təxribat. -.. Vətəndaş müharibəsi zamanından qalan təxribatın cansıxıcı əsərləri gözə çarpırdı. H.Nəzərli.... |
TƏXRİBATÇI (ID - 38812)is. Təxribatçılıqla məşğul olan adam.
|
TƏXRİBATÇILIQ (ID - 38813)is. Hər hansı ölkədə xarici dövlətin casusları tərəfindən ziyankarlıq məqsədilə hərbi və dövlət əhəmiyyətli obyektlərin dağıdılması, sıradan çıxarılması. Düşmən casuslarının təxribatçılığı.
|
TƏXSİS (ID - 38814)is. [ər.]: təxsis etmək - müəyyən məqsəd üçün ayırmaq. [Xəlil:] Mənim anlayışımca, on manat təxsis etməli və növbə ilə yemək daşımağa adam təyin etməli. Çəmənzəminli. [Məlikşah:] Məmləkətin gözəl bir tərəfində...
|
TƏXSİSAT (ID - 38815)is. [ər. “təxsis” söz. cəmi] 1. Bir iş üçün ayrılan pul.
2. Pul və ya natural şəkildə qaytarılmaq şərtilə verilən borc (pul, şey və s.). Pul təxsisatı. Təxsisat buraxmaq. - [Şah:] Arandan Darüssəlamın beytülmalına... |
TƏXT (ID - 38816)bax taxt. ..Səfəviyyə nəslindən bir şahzadəni təxtə oturdaq ki, barı nəcabətinə görə təxt və taca səzavar olsun! M.F.Axundzadə. Məşədi Həsən gedəndən sonra uzandım təxtin üstünə. Ə.Haqverdiyev.
|
TƏK1 (ID - 38817)1. say. Təkcə, bircə, bir, ancaq bir, yeganə. iki bacının tək qardaşı. Tək övlad. Bütün evin lampaları kimi, bu axşam həyətin bu tək fənəri də yandırılmamışdı. Ə.Əbülhəsən. □ Tək ədəd riyaz. - qalıqsız ikiyə bölünməyən...
|
TƏK2 (ID - 38818)is. Dib. Mən cəhənnəmə daxil olanda haman quyunun təkindən “vay, dədəm vay” naləsi eşitdim. Ə.Haqverdiyev. Divar kimi dik təpədən göz işlədikcə baxırsan, dərənin təki görünmür. Mir Cəlal. // Dərinlik, alt. Torpağımın...
|
TƏK3 (ID - 38819)Cümlədə adətən feildən sonra gələrək, haqqında danışılan işin dərhal baş verdiyini bildirir: ...kimi. O, gələn tək sakitlik düşdü. - [Xortdan:] Yay qurtaran tək.. taxılı döydürüb, satıb .. qumar borclarına veriblər. Ə.Haqverdiyev....
|
TƏKADAMLIQ (ID - 38820)bax biradamlıq. Təkadamlıq kamera.
|
TƏKALLAHLILIQ (ID - 38821)bax monoteizm.
|
TƏKALTI (ID - 38822)is. Yəhərin altından atın belinə qoyulan, üstü dəri, qalın astarlı yumşaq keçə parçası.
|
TƏKAMÜL (ID - 38823)is. [ər.] 1. Bir şəxsin, bir şeyin təkmilliyə doğru dəyişməsi, inkişafı; kamilləşmə. // Ümümiyyətlə, inkişaf, dəyişmə, yeniləşmə. Ehtiyac təkamülün babasıdır. (Ata. sözü). [Rasim Yavərə:] Siz razılaşın ki, hər şey...
|
TƏKAMÜLÇÜ (ID - 38824)is. Təkamül nəzəriyyəsi tərəfdarı.
|
TƏKAN (ID - 38825)is. 1. Bir şeyi özündən uzaqlaşdırmaq məqsədilə bərk itələmə və ya zərbə. [Növrəstə] tərəkəmələrdən qalmış köhnə keçəni üstünə çəkdiyi zaman qapıya bir təkan vuruldu. Ə.Abasov. // Zərbə və ya silkələnmə nəticəsində...
|
TƏKANLAMA (ID - 38826)“Təkanlamaq”dan f.is.
|
TƏKANLAMAQ (ID - 38827)f İtələmək. ..Aralığa basabas düşür. Bu onu, o bunu təkanlayır. Məmmədquluzadə.
|
TƏKATLI (ID - 38828)bax biratlı.
|
TƏKAVARLI (ID - 38829)sif Bir avarla sürülən, hərəkətə gətirilən (qayıq haqqında). Təkavarlı qayıq.
|
TƏKAYAQLI (ID - 38830)bax birayaqlı.
|
TƏKBARMAQ (ID - 38831)sif. Bir barmağı olan. □ Təkbarmaq əlcək - bir böyük barmağı olan əlcək.
|
TƏKBARMAQLI (ID - 38832)bax birbarmaqlı.
|
TƏKBAŞÇI (ID - 38833)is. Təkbaşçılıq üsulu ilə rəhbərlik edən adam.
|
TƏKBAŞÇILIQ (ID - 38834)is. Rəhbərliyin bir adamın əlində olduğu iş üsulu.
|
TƏKBAŞINA (ID - 38835)zərf 1. Yalqız, yalnız, təkcə, tək özü. Təkbaşına qalmaq. - Xan divan otağına gəlib, orada təkbaşına oturdu. Çəmənzəminli. [Murad] ..nə vaxtadək bayquş kimi təkbaşına yaşayacaqdı? S.Hüseyn.
2. Başqasının köməyi olmadan;... |
Bu səhifə dəfə baxılıb
Rus dili kursu
Tam məlumat...
LANGUAGEDOM-DA ŞAHMAT DƏRSLƏRİNƏ 10% ENDİRİM
Tam məlumat...
Riyaziyyat hazırlığı (online və kursda)
Tam məlumat...
......