İzahlı lüğət

İDİOTCASINA (ID - 18240)

zərf İdiot kimi, gic kimi, gic-gic. Idiotcasına hərəkət etmək. Idiotcasına danışmaq.

İDİOTİZM, İDİOTLUQ (ID - 18241)

is. Anadangəlmə kəmağıllıq, giclik.

İDİŞ (ID - 18242)

is. dilç. Şərqi və Mərkəzi Avropa yəhudilərinin, əsasmı alman dialektləri təşkil edən dili.

İDMAN (ID - 18243)

is. [ər.] Orqanizmi inkişaf etdirmək və möhkəmləndirmək məqsədini güdən bədən mümarisələri (hərəkətləri). Idman məşğələləri. Idman oyunları. Idman meydançası. Idman ustası. - Gündüzlər dərslərə, idmana, oynamağa və...

İDMANÇI (ID - 18244)

is. və sif İdmanla məşğul olan (adam). Idmançılarımız birinciliyi qazandılar. Idmançı oğlan. - Bu halında [Məcid] sanatoriya həyətlərində, uşaq meydançalarının qapısında qoyulan idmançı heykəllərinə bənzəyirdi. Mir Cəlal....

İDMANÇILIQ (ID - 18245)

is. İdmanla məşğul olma.

İDRAK (ID - 18246)

is. [ər.] 1. Dərk etmə, bilmə; dərk etmə qabiliyyəti. [Şeyx Sədra:] Buna idrakınız varırmı sizin? Sizcə məchul qədri şeyxinizin. H.Cavid. Idrak ilə vurduğum çəkicimin səsindən; Çatlayır divarları qaranlıq zindanların. Ə.Cavad....

İDRAKLI (ID - 18247)

sif. İdrakı olan, dərrakəli, fəhmli, düşüncəli, şüurlu. Bu ayda bizim təşkilat ibtidai bir haldan çıxıb .. idraklı, müntəzəm, mübariz bir təşkilat şəklinə keçir. M.S.Ordubadi. [Gülnisə:] Sən idraklı olduğun üçün bilirdim...

İDRAKLIQ (ID - 18248)

is. Dərrakəlilik, fəhmlilik, düşüncəlilik.

İDRAKSIZ (ID - 18249)

sif. İdrakı olmayan, dərrakəsiz, fəhmsiz; düşüncəsiz, şüursuz. [Provokasiyaya] qurban olmuş idraksız .. ermənilər isə müsəlmanları gülləyə basırdılar. M.S.Ordubadi. [Elxan:] [Solmaz] idraksız bir kütlənin səfil qorxaqlığına...

İDRAKSIZLIQ (ID - 18250)

is. Dərrakəsizlik, fəhmsizlik, şüursuzluq, düşüncəsizlik. Bizim idraksızlığımız, təşkilatsızlığımız da düşmənlərimizə yardım verir. M.S.Ordubadi.

İENA (ID - 18251)

Yaponiyada pul vahidi.

İFA (ID - 18252)

is. [ər.] 1. Bir işi icra etmə, həyata keçirmə, yerinə yetirmə. □ İfa etmək - 1) yerinə yetirmək, əda etmək. - Mən özümə aid vəzifələri vaxtında ifa etməyə söz verirəm. M.S.Ordubadi. [Ənisə] öhdəsinə alacağı vəzifəni...

İFAÇI (ID - 18253)

is. Hər hansı bir incəsənət (dram, ədəbi, musiqi) əsərini ifa etmək üçün çıxış edən adam. Musiqi ifaçılarının müsabiqəsi. Gözəl ifaçı. Müxtəlif rolların ifaçısı. - Xalq çalğı alətlərində çalan ifaçıların 1939-cu...

İFAÇILIQ (ID - 18254)

is. Hər hansı bir musiqi əsərini, yaxud dramatik rolu yaradıcılıqla ifa etmə. Ifaçılıq məharəti. Ifaçılıq xüsusiyyəti. - Mirzə Sadıq tarın səsinin xeyli artmasına müvəffəq oldu və tarda ifaçılıq mədəniyyətini yüksək...

İFADƏ (ID - 18255)

is. [ər.] 1. Anlatma, izah etmə, aydın və açıq söyləmə, demə, izhar etmə; izah, şərh, bəyan. Yazılı ifadə (yazı ilə bildirmə). Şifahi ifadə (ağızdan anlatma). Ifadə tərzi. - Bu sualın ahəngi içərisində nə kimi ifadələr...

İFADƏÇİ (ID - 18256)

is. İfadə edən, əks etdirən, təmsil edən. M.F.Axundovdan sonra ən böyük demokrat, bu yeni keyfiyyətli demokratizmin ədəbiyyat sahəsində böyük ifadəçisi C.Məmmədquluzadə (Molla Nəsrəddin) oldu. M.İbrahimov.

İFADƏLƏNDİRİLMƏ (ID - 18257)

“İfadələndirilmək” dən f.is.

İFADƏLƏNDİRİLMƏK (ID - 18258)

məch. İfadə edilmək, əks etdirilmək.

İFADƏLƏNDİRMƏ (ID - 18259)

“İfadələndirmək” dən f.is.

İFADƏLƏNDİRMƏK (ID - 18260)

f. İfadə etmək, əks etdirmək.

İFADƏLƏNMƏ (ID - 18261)

"İfadələnmək” dən f.is.

İFADƏLƏNMƏK (ID - 18262)

məch. İfadə olunmaq, əks olunmaq, öz əksini tapmaq.

İFADƏLİ (ID - 18263)

sif. Yaxşı və aydın ifadə edən. Ifadəli nitq. Ifadəli danışıq. Ifadəli yazı. Ifadəli (z.) oxumaq. - Qız atasının dediklərini çox ifadəli bir dillə yazmışdı. M.Hüseyn. // Daxili keyfiyyətləri, təəssüratı və s. əks etdirən....

İFADƏLİLİK (ID - 18264)

is. İfadəli olma, yaxşı və aydın ifadə etmə. Dilin, üslubun ifadəliliyi. Balerinanın hərəkətlərindəki ifadəlilik.

İFADƏSİZ (ID - 18265)

sif İfadəcə zəif, təsirsiz. Ifadəsiz nitq. // Heç bir şey ifadə etməyən, heç bir şey əks etməyən. Ifadəsiz gözlər.

İFADƏSİZLİK (ID - 18266)

is. İfadəcə zəiflik. Nitqin ifadəsizliyi. Üslubun ifadəsizliyi. // Heç bir şey ifadə etməmə.

İFÇİN (ID - 18267)

zərfi məh. Tam surətdə, tamam, bütün, hamısını. Atı ifçin nallamaq. - Qıratı ifçin yəhərləyib, Koroğlunun qabağına çəkdilər. “Koroğlu”. Yanında balası o haçadırnaq; Əlvan çiçəkləri ifçin yolardı. H.K.Sanılı.

İFFƏT (ID - 18268)

is. [ər.] Saflıq, təmizlik, irz, namus, həya, əxlaq. [Maral:] Hər iki tərəfim təhlükəli uçurum... Burada qalsam, Turxan bəyin murdar nəfəsi, qoşulub qaçarsam, namus, iffət məsələsi.. H.Cavid.

İFFƏTLİ (ID - 18269)

sif. Namuslu, ismətli, həyalı; təmiz, saf. Iffətli qız. Iffətli gəlin. - Zəmanənin “xarab “bir vaxtında nəcib, gözəl, həyalı, iffətli və ismətli bir qız tapmaq çox da asan deyildi. S.Hüseyn.

İFFƏTSİZ (ID - 18270)

sif Namussuz, ismətsiz, həyasız, abırsız. Iffətsiz qadın.

İFLAS (ID - 18271)

is. [ər.] 1. Bankın, tacirin və s.-nin borc iltizamlarını vaxtında ödəyə bilməməsi nəticəsində müflis olması, sınıq çıxması. Bankın iflası. Tacirin iflası. □ İflas etmək (olmaq) - müflis olmaq, sınıq çıxmaq, var-yoxu əlindən...

İFLİC (ID - 18272)

is. [ər.] 1. Orqanizmin hər hansı bir hissəsini və ya üzvünü normal fəaliyyətdən qoyan xəstəlik. Iflic olmaq. Iflic vurmaq. Iflic tutmaq. Beyin iflici. // Bu xəstəliyə tutulmuş (adam). Neçə illərdir iflicdir.
2. məc. Fəaliyyətsizlik,...

İFLİM-İFLİM (ID - 18273)

zərfi dan. Tikə-tikə, parça-parça. [Gülpəri:] Deyir, Tarıqulunun cibini kəsiblər, özünü də iflim-iflim eləyiblər. Ə.Haqverdiyev.

İFNA (ID - 18274)

is. [ər.] klas. Yox etmə, puç etmə, məhv etmə, tələf etmə. Nə qəm, uğratsa da bir gün məni ifnayə zaman; Mən gedərəmsə, məramım yenə dünyadə durar. M.Ə.Sabir. Bu illətin Allaha qalıb bircə davası; Uğratdı bizi büsbütün...

İFRAQ (ID - 18275)

is. [ər.] köhn. 1. Qəlibə tökmə, qəlibə axıtma. // Müəyyən qəlibə salma.
2. Qaydaya salma.

İFRAT (ID - 18276)

is. [ər.] Bir şeyin son həddi, bir şeyi son həddə çatdırma, mübaliğəyə varma, həddi keçmə. Ifrat dərəcə (son hədd). Ifrat tədbirlər. - Hər işin ifratı vəziyyəti dəyişə bilər. M.S.Ordubadi. // sif. Qəti, barışmaz. Nə qədər...

İFRATÇI (ID - 18277)

is. İfrata meyil edən, bir işdə ifratçılıq edən. ..Bütün ifratçılarımıza tövsiyəmiz budur ki, işə əhəmiyyət nəzəri ilə baxsınlar. Ü.Hacıbəyov.

İFRATÇILIQ (ID - 18278)

is. İfrata varma, ifrata meyil, bir işdə ifrat tədbirlərə əl atma.

İFRAZ (ID - 18279)

is. [ər.] fiziol. Orqanizmin bir yerindən (yaradan və s.-dən) bir şey (maye) çıxma, axma. Narzan mədə şirəsinin ifrazını artırır. Ə.Əliyev. □ Ifraz etmək - ayırmaq, axıtmaq, dışarı çıxarmaq. Yaranın ifraz etdiyi irin.

İFRAZAT (ID - 18280)

is. [ər. "ifraz” söz. cəmi] fiziol. Bədənin ifraz etdiyi maddələr. Irinli ifrazat. // Nəcis. ..Insanın və heyvanın bədənindən bayıra çıxan şeylərdə (ifrazatda) həmişə mikroblar vardır. N.Nərimanov.

İFRAZETDİRİCİ (ID - 18281)

sif. fiziol. İfraza səbəb olan. Ifrazetdirici dərmanlar.

İFRİT (ID - 18282)

is. [ər.] 1. İblis, şeytan, cin. [Padşah:] Yalan danışma, ifrit, sən bilməyirsən, mən bilirəm. Ə.Haqverdiyev.
2. Çox sərt, amansız, qəddar adam haqqında. □ Ifrit kəsilmək - bərk acıqlanmaq, amansız olmaq, qəzəblənmək....

İFRİTƏ (ID - 18283)

is. və sif. [ər.] dan. Çox çirkin, bədheybət, bədləkər, kifir (qadın haqqında). Ifritənin biridir. // Araqarışdıran, pislik edən, fitnəkar qadın haqqında. Elə qarı qapını örtcək dəyişilib oldu bir küpəgirən ifritə, cadu....

İFRİTƏLİK (ID - 18284)

is. Həddən artıq çirkinlik, eybəcərlik, bədheybətlik, bədləkərlik.

İFŞA (ID - 18285)

is. [ər.] Faş etmə, aşkara çıxarma, meydana çıxarma, üstünü açma. □ Ifşa etmək - faş etmək, üstünü açmaq, üzə çıxarmaq, meydana çıxarmaq, açıb göstərmək (birinin cinayətini, gizli niyyətini və s.-ni). Düşmənin hiyləsini...

İFŞAÇI (ID - 18286)

is. Birinin cinayətinin, hiyləsinin, pis niyyətinin üstünü açan, ifşa edən, aşkara çıxaran, açıb göstərən adam.

İFŞAÇILIQ (ID - 18287)

is. İfşa etmə, ifşa ilə məşğul olma.

İFŞAEDİCİ (ID - 18288)

sif. İfşa edən, faş edən, üstünü açan, aşkara çıxaran, açıb göstərən, ifşa mahiyyətində olan. Ifşaedici sənədlər. Ifşaedici dəlillər. - Bakı komitəsi çar hökumətinin avqust ayındakı xəyanətini ifşaedici bir proklamasiya...

İFŞAEDİCİLİK (ID - 18289)

is. İfşa etmə, ifşa mahiyyətində olma.

Bu səhifə dəfə baxılıb

......
Insert Error: Table './shagird_myusers/spam_checker' is marked as crashed and last (automatic?) repair failed