İzahlı lüğət
XALÇA-PALAZ (ID - 17062) top. Xalça və palazdan ibarət döşənəcək. Ev xalça-palazla dolu idi. Otağa xalça-palaz döşəmək. - [Molla Xatın]
sübh tezdən tut ağacının altını sulayıb süpürdü, hovuzun başını göyçək xalça-palazla döşədi, samovar... |
XALÇAŞÜNAS (ID - 17063)is. [xalça və fars. ...şünas] Xalçaçılıq işini yaxşı bilən adam, xalça mütəxəssisi.
|
XALÇATOXUYAN (ID - 17064) bax xalçaçı 1-ci mənada.
|
XALDAR (ID - 17065)sif [fars.] Xallı, xalı olan (əsasən heyvanlar haqqmda). Xaldar pələng. [Pəricahan xanım:] Xaldar dayça mənim. S.S.Axundov. Keçəl Qulamqulu xaldar ilansayağı koldan-kola keçə-keçə oradan sürünüb, buradan çıxırdı. S.Rəhimov....
|
XALDARLAMA (ID - 17066)“Xaldarlamaq” dan f.is.
|
XALDARLAMAQ (ID - 17067)f Xal-xal eləmək, xal salmaq, xallamaq. Xamırı yeyən siçanlar bu şəkilləri də xaldarlamışdılar. S.Rəhimov.
|
XALDARLANMA (ID - 17068)“Xaldarlanmaq” dan f.is.
|
XALDARLANMAQ (ID - 17069)məch. Xal-xal boyanmaq, xal-xal olmaq, xallarla örtülmək. Bu ortada uzanan mizin üstü təsadüfən tökülən mürəkkəblərdən boyanıb xaldarlanmışdı. S.Rəhimov.
|
XALDLAR (ID - 17070)tar. Van gölü həvalisində yaşamış və miladdan əvvəl XIV-XII əsrlərdə Urartu dövlətində hakimiyyət sürmüş tayfa.
|
XAL-XAL (ID - 17071) sif Xallı, xallarla örtülü, xallarla bəzəkli, üstündə xallar olan. Xal-xal parça. Xal-xal örpək. Xal-xalpaltar. - Əlində qırmızı xal-xal çamadan; Gedir kənd yoluyla cavan bir oğlan. B.Vahabzadə. Xal-xal olmaq - 1) parça-parça...
|
XALXAL1 (ID - 17072) is. Keçmişdə qadınların yaraşıq üçün topuqlarına taxdıqları gümüş, qızıl və s.-dən düzəldilmiş zmqırovlu halqa. Topuqlarını bəzəyən zümrüd xalxalların qızıldan düzəlmiş zəngləri xanım yeridikcə zərif-zərif səslənirdi....
|
XALXAL2 (ID - 17073) is. Heyvanlara məxsus binalarda ayrıca bölmə. Xalxalı təmiz saxlamalı. [Zəmigar xanım] əlində çatı, buzov dalınca qaçanları da, malları xalxala dolduranları da .. gözdən qoymurdu. I.Şıxlı.
|
XALI (ID - 17074)is. Böyük xalça. Azərbaycan xalıları. İran xalısı. - [Hacı Qambay] divardakı xalılara, rəfdəki qablara və bütün otaqdakı şeylərə ötəri göz gəzdirdi. Qantəmir. [Nuriyyə] qayğısız bir görünüş alaraq, qarşı divara vurulmuş...
|
XALIÇI (ID - 17075)is. Xalı toxuyan usta, xalçatoxuyan.
|
XALIÇILIQ (ID - 17076)is. Xalı toxuma sənəti.
|
XALI-XALÇA (ID - 17077) is. top. Xalı və xalçalardan ibarət döşənək. Otağa xalı-xalça döşəmək.
|
XALIYANI (ID - 17078)bax kənarə 3-cü mənada.
|
XALİ (ID - 17079)sif [ər.] 1. Boş, adamsız, tənha. O qədər çıxmadın, gördü aqibət; Sən gəzən yerləri xali gözlərim. Q.Zakir. [Murad] sakit, indiki insanlardan tamamilə xali bir yer arayırdı. S.Hüseyn. Aslan xali küçədə çox gözləmədi. M.Hüseyn....
|
XALİQ (ID - 17080)is. [ər.] Xəlq edən, yaradan (Allahın adlarından biri). Yaxşılıq et, at dəryaya, balıq bilməsə də, xaliq bilər. (Ata. sözü). Ol gün ki sənə xaliq edər lütf bir övlad; Olsun ürəyin şad. M.Ə.Sabir. [Molla Qurban Fərruxa:] Bir...
|
XALİS (ID - 17081)sif [fars.] 1. Heç bir qatışığı olmayan, saxta olmayan; saf, təmiz. Xalis gümüş. Xalis yun. Xalis spirt. - [Hacı Qara:] Əgər nəqd pulunuz yox isə, mən yağ ilə sövda edərəm, bəşərti ki xalis inək yağı ola. M.F.Axundzadə. [Hurizad]...
|
XALİSLİK (ID - 17082)is. Qatışıqsızlıq, saflıq, təmizlik; xalis şeyin halı, keyfiyyəti.
|
XALQ (ID - 17083)is. 1. Ölkənin, dövlətin sakinləri, əhalisi. Azərbaycan xalqı. - Əsl qəhrəmandır; Əsl şair ki; Omrü də xalqının ömrüylə birdir. N.Xəzri.
Millət. Qəm-kədər ordusunun bayrağını parçaladım; Xalqımın ömrünə öz ömrümü... |
XALQÇI (ID - 17084)is. tar. Xalqçılıq tərəfdarı.
|
XALQÇILIQ (ID - 17085)is. tar. XIX əsrin ikinci yarısında Rusiyada xırda burjua ziyalılarının, kəndli icmasını idealizə və fəhlə sinfinin rəhbərlik rolunu inkar edən ictimai-siyasi hərəkatı.
|
XALQŞÜNAS (ID - 17086)köhn. bax etnoqraf.
|
XALQŞÜNASLIQ (ID - 17087)köhn. bax etnoqrafiya.
|
XALLAMA (ID - 17088)“Xallamaq” dan f.is.
|
XALLAMAQ (ID - 17089)f Xal qoymaq. Üzünü xallamaq.
|
XALLANMA (ID - 17090)“Xallanmaq” dan f.is.
|
XALLANMAQ (ID - 17091)məch. 1. Xal qoyulmaq.
2. Xal-xal olmaq, xallar əmələ gəlmək. Istidən üzü xallandı. |
XALLI (ID - 17092)sif. 1. Üzündə xalı olan. Iki övlad anası, xallı .. xanım vaxtilə demişdi ki, siz Cəmilə xanım, bizim sənətkarı dərk edin. S.Rəhimov. Nərminə göyçək idi. Qara xallı, girdə çəhrayı sifətindən təbəssüm əskik olmazdı. B.Bayramov....
|
XALLICA (ID - 17093)sif oxş. İncə xalları olan, xallı, xal-xal. Qaraca qız [pişiyə] yaxınlaşıb gördü ki, xallıca gözəl bir pişik balasıdır. S.S.Axundov.
|
XALLILIQ (ID - 17094)is. Üzündə çoxlu xal olma.
|
XALSEDON (ID - 17095)[yun.] Kvars növündən mineral. Nazik laylı xalsedon əqiq adlanır.
|
XALTA (ID - 17096)is. Heyvanların (əsasən itin) boynuna keçirilən qayış; boyun halqası. Axırda ayı dartınıb xaltanı başından çıxartdı və ildırım kimi özünü Yusifin üstünə atdı. S.S.Axundov. Atı qolbənd eləyən Sarı Imaməli xaldar tulanın...
|
XALTALAMA (ID - 17097)“Xaltalamaq” dan f.is.
|
XALTALAMAQ (ID - 17098)f 1. Boynuna xalta keçirmək. Itin boynunu xaltalamaq.
2. məc. Özünə tabe etmək, öz itaətində saxlamaq. [Nurcahan:] Mən də Nurcahanam, sənin kimiləri çox xaltalamışam, ay it! N.Vəzirov. |
XALTALI (ID - 17099) sif. Boynunda xalta olan. Xaltalı it.
|
XALTURA (ID - 17100)[rus.] 1. Əsas, adi qazancdan başqa asan və əyri yolla əldə edilən əlavə qazanc. Xaltura ilə məşğul olmaq. □ Xaltura etmək - xaltura ilə pul qazanmaq.
2. Başdansovma, atüstü, yarıtmaz görülmüş iş. Oxuyan hazırlıqsız oxuyur,... |
XALTURAÇI (ID - 17101)is. 1. Başdansovma, atüstü iş görən, xaltura edən adam.
2. Xaltura yolu ilə pul qazanan adam. |
XALTURAÇILIQ (ID - 17102)is. 1. Xaltura ilə məşğul olma, xaltura yolu ilə pul qazanma.
2. Başdansovma və bacarıqsız görülən iş. |
XALVAR (ID - 17103)is. 1. Azərbaycanın müxtəlif yerlərində müxtəlif ağırlıqda (təxminən 400 kq ağırlığında) olan köhnə çəki ölçüsü. Hesab var dinarla, bəxşiş var xalvarla. (Ata. sözü). [Hacı Mehdi:] Demək ki, bugünkü qiymət, xalvarı...
|
XAM (ID - 17104) sif. 1. Ələ öyrənməmiş, əhliləşməmiş. Xam quş. - ..Həmişə də qiymətlixam atı alıram ki, onu qoşquya öyrədim. C.Məmmədquluzadə. [Sərvinaz:] Xam cöngə kimi havalanıb çıxıblar dağ döşünə, .. bu əl boyda Tift bunların...
|
XAMA (ID - 17105)is. Çiy südün üzü, qaymağı, smetan. Həmayıl durub camışın xamasını, beçənin balını, buğdanın çörəyini gətirib qoydu Ələsgərin qabağına. “Aşıq Ələsgər”.
|
XAMAÇI (ID - 17106)is. Xama hazırlayan adam.
|
XAM-XAM (ID - 17107) 1. sif Bişməmiş, çiy-çiy, xam halda. Əti xam-xam yemək.
2. zərf Avam adam kimi. Nə xam-xam danışırsan. - [Dəvəçi] xam-xam bağırmağa başladı. S.Vəliyev. |
XAMIT (ID - 17108)is. Qoşqu heyvanlarının boynuna keçirilən üstü yumşaq boyunduruq. Qoca .. atların xamıtını düzəltmək bəhanəsilə yerə düşüb arabanın qabağında bir xeyli qurdalandı. M.Hüseyn.
|
XAMITQIÇ (ID - 17109)sif. dan. Ayaqları (qıçları) əyri, əyriqıç, xamıtpaça. Qızın anadangəlmə qüsuru var idi - qılçaları əyri idi (el arasında belələrinə xamıtqıç deyirlər). S.Dağlı.
|
XAMITLAMA (ID - 17110)“Xamıtlamaq” dan f.is.
|
XAMITLAMAQ (ID - 17111)f Boynuna xamıt keçirmək.
|
Bu səhifə dəfə baxılıb
Rus dili kursu
Tam məlumat...
Autocad və 3DS max kursları
Tam məlumat...
İngilis dili dərsləri
Tam məlumat...
......