İzahlı lüğət

HƏRƏKƏLƏMƏ (ID - 16471) “Hərəkələmək” dən f.is. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

HƏRƏKƏLƏMƏK (ID - 16472) f. dilç. Ərəb əlifbası ilə yazılmış sözdə saitləri necə oxumaq lazım gəldiyini göstərmək üçün hərflərin üstünə və ya altına hərəkə qoymaq. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

HƏRƏKƏSİZ (ID - 16473) sif. dilç. Hərəkəsi olmayan, hərəkə ilə oxunmayan. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

HƏRƏKƏT (ID - 16474) is. [ər.] 1. Bir şeyin və ya onun hissələrinin sabit bir nöqtəyə görə öz yerini və ya vəziyyətini dəyişməsi; hərəkətsizliyin, sükunətin ziddi olan vəziyyət. Ritmik hərəkət. Dairəvi hərəkət. - Cismin hərəkəti onun hissələrinin... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

HƏRƏKƏTEDİCİ (ID - 16475) sif Hərəkət edən, hərəkətdə olan, işləyən. Avtomobilin hərəkətedici hissələri. Refleksin əmələ gəlməsində iki neyron - hissedici və hərəkətedici neyronlar iştirak edir. - Sulu məhlullarda, ərintilərdə daim sərbəst hərəkət... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

HƏRƏKƏTLİ (ID - 16476) sif. 1. Hərəkət edən, dayanmaz, qərarsız, mütəhərrik. Maşının hərəkətli hissələri. 2. məc. Çox hərəkət edən, qərar tapmayan; diri, diribaş, qıvraq. [Rüstəm:] Necə xanımlar: şəhbaz baxışlı, ahu gözlü, şirin hərəkətli,... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

HƏRƏKƏTÖTÜRÜCÜ (ID - 16477) sif xüs. Hərəkəti bir yerdən başqa yerə ötürən. Hərəkətötürücü dişli çarx. Hərəkətötürücü qayış. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

HƏRƏKƏTSİZ (ID - 16478) sif 1. Hərəkət etməyən, tərpənməz halda olan, qımıldanmayan. Yayın orta aylarında gün otları yandırır; Hərəkətsiz o təbiət məzarlığı andırır. S.Vurğun. Işıq titrədikcə [Qaragünənin] qaya parçası kimi hərəkətsiz üzündə... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

HƏRƏKƏTSİZLİK (ID - 16479) is. 1. Hərəkət olmadığı hal, vəziyyət, tərpənməzlik. Cismin hərəkətdə olması və hərəkətsizliyi bir-birinə əks olan iki haldır. - Hərəkətsizlikdən bədəni həm dözülməz dərəcədə üşüyür, həm də gizildəyirdi. M.Rzaquluzadə.... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

HƏRƏKƏTVERİCİ (ID - 16480) sif. 1. Aparıcı, yönəldici, istiqamətverici; əsas, baş. - Vətənpərvərlik quruluşumuzun hərəkətverici qüvvəsidir. 2. tex. Hərəkətə gətirən, hərəkəti idarə edən. Hərəkətverici çarx. - Ekskavatorun bütün hərəkətverici... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

HƏRƏM (ID - 16481) is. [ər.] köhn. 1. Arvad, zövcə. [Çopo:] Qəbir torpaqla örtülmədən əvvəl xaqan, onun hərəmi və dayə gəldi. Çəmənzəminli. [Həsən:] Ah .. mənim hərəmim. Qardaşlar, niyə gözləyirsiniz, bu qədər zülmə dayanmaqmı olar? Zor... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

HƏRƏMAGASI, HƏRƏMBAŞI (ID - 16482) is. köhn. Hərəmxanada xidmət edən, oraya girib-çıxmağa ixtiyarı olan saray xidmətçisi. [Cavan] hərəmbaşının rəyinin ziddinə olaraq, saraydakı qulluqçu qızlardan biri ilə sevişmişdi. P.Makulu. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

HƏRƏMXANA (ID - 16483) is. [ər. hərəm və fars. ...xanə] köhn. Sarayda hərəmlərin (2-ci mənada) yaşadığı otaqlar, bina. 0ah Səlməxatuna işarə etdi ki, hərəmxanaya getsin və xacəyə buyurdu ki: - Mirzə Sədrəddini çağır, gəlsin. M.F.Axundzadə. ..Əbdülhəmidin... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

HƏRF (ID - 16484) is. [ər.] 1. Hər hansı bir dilin əlifbasında adətən müəyyən səsə uyğun gələn yazı işarəsi; əlifbanı təşkil edən işarələrdən hər biri. “B” hərfi. Kiçik hərf. - Ismin üç hərf ilə eylərəm aşkar; Biri “kaf’dı,... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

HƏRFBƏHƏRF (ID - 16485) zərf[ər. hərf və fars. bə] Hərfi-hərfinə, hərfiyyən, əslindəki kimi, eynən, hərf-hərf. Hərfbəhərf köçürmək. Hərfbəhərf diktə etmək. Hərfbəhərf tərcümə etmək. - Yazılsa nöqtəbənöqtə, deyilsə hərfbəhərf Qutarmaz... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

HƏRF-HƏRF (ID - 16486) zərf [ər.] Hərflərlə, hər hərfi ayrıca olaraq. Hərf-hərf diktə etmək. Yusif köhnə əlifba ilə yazdığı adını hərf-hərf oxudu. B.Bayramov. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

HƏRFİ (ID - 16487) sif. [ər.] Hərfı-hərfınə, hərfbəhərf. □ Hərfi tərcümə - cümlədəki sözləri olduğu kimi bir dildən başqa dilə çevirməkdən ibarət olan tərcümə. Hərfi tərcümə dilin qayda-qanunlarını pozur. Hərfi tərcümə ən yanlış... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

HƏRFİ-HƏRFİNƏ (ID - 16488) zərf Heç bir şey artırıb-əskiltmədən, dəyişmədən, olduğu kimi, dəqiq. Gördüklərini hərfi-hərfinə danışmaq. Hadisəni hərfi-hərfinə yazmaq. - Əjdər, Məmmədəlinin sözlərini və özünün ona verdiyi cavabları hərfi-hərfinə... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

HƏRGAH (ID - 16489) [fars.] Xəbəri felin şərt şəkli ilə ifadə olunan budaq cümləsini baş cümləyə bağlayan və şərti qüvvətləndirən bağlayıcı - əgər. Hərgah vaxtın olsa, axşam bizə gəl. - [Süleyman:] Hərgah, Allah eləməmiş, Əsgər pis... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

HƏRGİZ (ID - 16490) zərf[fars.] Əsla, qətiyyən, heç vaxt. [Tarverdi:] Ağa, vallah, mən bundan əvvəl heç quldurluğa getməmişdim, dəxi bundan sonra hərgiz getmənəm. M.F.Axundzadə. [Xan əyanlara:] Ağalar, özünüz bilirsiniz ki, mənim hərgiz ovdan əliboş... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

HƏRGÜNKÜ (ID - 16491) sif. Hər gün olan, hər gün baş verən; hər gün görülən. Hərgünkü işdir. [Qızın] üzündə hərgünkü bu təlaş dolu sualı oxumağa ana vərdiş etmişdi. Ə.Məmmədxanlı. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

HƏRGÜNLÜK (ID - 16492) sif. Hər gün işlədilən, zər gün geyilən, adi, gündəlik. Hərgünlük paltar. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

HƏRİ (ID - 16493) əd. məh. Bəli, hə. [Qənbər:] Həri, keçin, durmayın. H.Nəzərli. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

HƏRİF (ID - 16494) is. [ər.[ 1. Gözə tanış gəlməyən, şübhəli görünən tip; subyekt. Bu hərif kimdir? O hərif haradan gəldi? - [Mehralı:[ Müxtəsər, bankdan bizim çeklərlə pul alanda hərifləri qamarlayıblar. S.Rəhman. [Yusif:[ Həriflər daşımağa... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

HƏRİLKİ (ID - 16495) sif. Hər il olan, hər il baş verən. Bahar gəlmiş Bakıya; Hərilkindən daha şən. Z.Xəlil. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

HƏRİS (ID - 16496) sifl. və zərf [ər.[ Bir şeyə həddindən artıq can atan, ona aludə olan, onun düşkünü olan, təəşşüqü olan; gözüdoymaz, düşkün. [Bayram:[ Amma çibin şirniyə həris olan kimi Tarverdi Pərzadə hərisdir.. M.F.Axundzadə. Bazar... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

HƏRİSLƏŞMƏ (ID - 16497) “Hərisləşmək” dən f.is. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

HƏRİSLƏŞMƏK (ID - 16498) f. Tamahı, acgözlüyü daha da artmaq. Hələ istismarın gündən günə artması, sahibkarların həddindən artıq hərisləşib həyasızlaşması ən avam fəhlələrdə belə yeni duyğu yaratmışdır. M.S.Ordubadi. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

HƏRİSLİK (ID - 16499) is. 1. Bir şeyi etməyə, yaxud öyrənməyə, bilməyə göstərilən hədsiz həvəs, meyil, maraq; aludəlik. Dükan qabağına toplaşanların əhvalatı öyrənmək hərisliyi daha da artırdı. Mir Cəlal. Qoşqarda hələ lap uşaqlıqdan soyuq... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

HƏRKİ-HƏRKİLİK (ID - 16500) is. Qayda-qanun, nizam-intizam olmadığı hal; özbaşınalıq, başlı-başınalıq, hərc-mərclik, qarışıqlıq. Kasıb kəndçilər firqəyə yazılardılar, fəqət işlər hələ yaxşı bir nizama düşməmişdi, hərkihərkilik idi. E.Sultanov.... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

HƏRLƏMƏ (ID - 16501) 1. “Hərləmək” dən f.is. zərfi Dairəvi, dövrəvi, dövrə vuraraq. Hərləmə durub tamaşa etmək. - [Dəmirov və Mürşüdoğlu[ hərləmə oturub, kababın başına toplaşdılar. S.Rəhimov. // sifl Çevrə şəklində olan; dairəvi,... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

HƏRLƏMƏK (ID - 16502) f 1. Dairəvi şəkildə hərəkət etdirmək; fırlatmaq, dolandırmaq, hərləndirmək, aylandırmaq. Çarxı hərləmək. Gözləri sevinclə gülən bir qız və oğlan çiyin-ciyinə verərək qüvvətli əllərilə böyük bir təkəri hərləyir.... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

HƏRLƏNDİRMƏ (ID - 16503) “Hərləndirmək” dən f.is. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

HƏRLƏNDİRMƏK (ID - 16504) bax hərləmək 1 və 2-ci mənalarda. Onun [faytonçunun] əli tərpənir, şallağı havada hərləndirirdi. S.Rəhimov. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

HƏRLƏNMƏ (ID - 16505) “Hərlənmək” dən f.is. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

HƏRLƏNMƏK (ID - 16506) f 1. Bir şeyin ətrafında dolanmaq, fırlanmaq, aylanmaq, dövrə vurmaq. Bağın ətrafına hərlənmək. - Keçəl Həmzə Çənlibeldə Dürata baxdığı zaman Qıratın da yan-yörəsinə hərlənib, özünə mehriban eləmişdi. “Koroğlu”.... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

HƏRLƏTMƏK (ID - 16507) bax hərləmək 1-ci mənada. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

HƏRRAC (ID - 16508) is. [ər.] Bir mülkün, şeyin ən çox pul verənə verilmək üzrə açıq satışa qoyulması; auksion, müzaidə. Bir yerdə ki, millətin haqqı hərrac malıdır; O ölkədə Vətən də, el də satılmalıdır. B.Vahabzadə. Hərrac bazarı -... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

HƏRTƏRƏFLİ (ID - 16509) sif Bir şeyin bütün cəhətlərini qavrayan, onun hər tərəfini nəzərdə tutan; ətraflı, hərcəhətli. Məsələnin hərtərəfli müzakirəsi. Hərtərəfli inkişaf. Hərtərəfli bilik. - “Molla Nəsrəddin” çürümüş, köhnə, yaramaz,... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

HƏRZƏ (ID - 16510) [ər.] 1. is. Mənasız söz, boş söz, hədyan, söyüş. Bu hərzəvü hədyanlara kimlər qulaq asdı; Kim verdi bu axmaq sözə qiymət, uçitellər? M.Ə.Sabir. sif Mənasız, boş, cəfəng, nalayiq. Hərzə sözün mərəzi gələr. (Ata.... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

HƏRZƏ-HƏRZƏ (ID - 16511) zərf Mənasız, boş-boş. Hərzə-hərzə danışıb gülməz idim; Ər nə şey olduğunu bilməz idim. M.Ə.Sabir. // sif. Nalayiq, ədəbsiz, həyasız. Səlim ağa hiss etdi ki, bircə an ayaq saxlasa, söyüş qarışıq hərzə-hərzə sözlər... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

HƏRZƏKAR, HƏRZƏGU (ID - 16512) sif və is. [ər. hərzə və fars. ...kar, ...gu] Hərzə danışan, boşboğazlıq edən; boşboğaz. Hərzəkar adam. Hərzəkarın biridir. – Baxma firibinə hərzəguların; Aralıq vurmaqdı işi buların. Q.Zakir. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

HƏRZƏLİK (ID - 16513) is. Boşboğazlıq, naqqallıq, zəvzəklik; həyasızlıq, sırtıqlıq, ədəbsizlik, utanmazlıq, ağzıyavalıq, ağzıpərtövlük. Hərzəlik etmək - hərzə-hərzə danışmaq, ədəbsiz danışmaq, yava-yava sözlər danışmaq, heyvərə sözlər... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

HƏS (ID - 16514) təql. Minik və ya qoşqu heyvanını dala vermək üçün çıxarılan səs. “Həs “ deyib atın yüyənini dartdı. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

HƏSB-HAL (ID - 16515) is. [ər.] Baş-başa söhbət, hallaşma, dərdləşmə, bir-birinə öz halından danışma. Qocaların həsb-halı. - Arabir səssiz də danışır insan; Arabir sözsüz də keçir həsb-hal. S.Vurğun. Bu nömrədə jurnal axundun öz dili ilə... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

HƏSƏD (ID - 16516) is. [ər.] 1. Paxıllıq. Onun saf qəlbində nə qəzəb, nə kin; Nə həsəd, nə də ki, bir xəyanət var. S.Vurğun. Bu kəndin yeri, torpağının yetirdiyi məhsul qonum-qonşu kəndlərin həsədinə səbəb olardı. S.Rəhimov. Həsəd aparmaq... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

HƏSİR (ID - 16517) is. [ər.] Bəzi ağacların liflərindən, küləşdən, qamışdan və s.-dən toxunan məmulat (yerə sərmək və s. məqsədlər üçün işlədilir). Ustalar əllərini yuyub, gavalı ağacının altına salınmış həsirin üstə əyləşdilər.... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

HƏSİRÇİ (ID - 16518) is. Həsir toxuyan adam, usta. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

HƏSLƏMƏ (ID - 16519) “Həsləmək” dən f.is. Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

HƏSLƏMƏK (ID - 16520) f Geri çəkilmək (bəzən qorxudan, ehtiyat edərək). Qorxudan həsləmək. Hərif həslədi. - [Kazım:] Xan .. mənim zarafatımdan həslədi. Çəmənzəminli. [Pənah:] Haqqın qabağında həslədi xaqan. M.Rahim. // Atı-arabanı geri sürmək,... Tam mətni oxu.... Sual və cavabı bəyəndinizsə "Bəyən" və ya "Like"düyməsini tıklayın!

Bu səhifə dəfə baxılıb