İzahlı lüğət
BƏDŞÜKÜMLÜK (ID - 3658)is. Uğursuzluq, bədbəxtlik gətirmə.
|
BƏDTƏR (ID - 3659)sif. [fars.] bax betər. [Heydər bəy:] Səni toysuz aparmaq mənə ölümdən bədtər görünür. M.F.Axundzadə. Rəqibi vəsldə yar ilə görmək xeyli bədtərdir. S.Ə.Şirvani. Tuf belə dövrana ki, bədtər olur; Seyri-fələk, dövri-zaman...
|
BƏDUĞUR (ID - 3660)sif. və is. [fars.] Bəxti gətirməyən, uğursuz, şükümsüz. Bəduğur adam.
[Kəndlilərdən bəzisi] təki deyirdi, bu bəduğurların üzünü görməyim. Mir Cəlal. |
BƏDZAT (ID - 3661)sif. və is. [fars. bəd və ər. zat] Zatı pis, nacins, yaramaz, alçaq; hiyləgər, fitnəkar (bəzən söyüş mənasında işlənilir). [Mollabaşı:] Çünki o məlunların əxbarı əksər ovqat nəticə bağışlayır, amma özləri yalançı...
|
BƏDZATLIQ (ID - 3662)is. Yaramazlıq, alçaqlıq, hiyləgərlik, fitnəkarlıq, nacinslik.
|
BƏHADİR (ID - 3663)[fars.] bax bahadır.
|
BƏHADİRANƏ (ID - 3664)zərf [fars.] İgidcəsinə, qəhrəmancasına, bahadırcasına.
|
BƏHAİ (ID - 3665)is. [xüs. is.-dən] Bəhailiyə mənsub olan adam.
|
BƏHAİLİK (ID - 3666)is. 1. XIX əsrin ortasında İranda əmələ gəlmiş kosmopolit bir məzhəb. (Babın şagirdlərindən biri olan Bəhaüllanın adından). [Seyid Əsədulla:] ..Siz bab və bəhailik aləmi barəsində uzun və uzadı mütaliə etməlisiniz. M.S.Ordubadi.
2.... |
BƏHANƏ (ID - 3667)is. [fars.] 1. Bir iş üçün əsas ola bilən keyfiyyət, səbəb, dəlil. Mübahisə
üçün bəhanə axtarmaq. - Faş oldu nəsihətin cəhanə; Sən qoymadın ortada bəhanə. Füzuli. Fəxrəddin qapıya yanaşmaq üçün heç bir bəhanə əldə... |
BƏHANƏÇİ (ID - 3668)is. Hər şeyə bəhanə tapan adam. Bəhanəçiyə bəhanə əskik deyil. (Ata. sözü).
|
BƏHARİSTAN (ID - 3669)is. [fars.] şair. Güllüçiçəkli, yaşıllıq yer. Dəbistan bir bəharistan, onun əzharı irfandır. M.Hadi.
|
BƏH-BƏH (ID - 3670) |
BƏHCƏT (ID - 3671)is. [ər.] 1. Gözəllik.
2. Şadlıq, sevinc, fərəh. Şairəm, təbim dəniz, şeiri-tərim dürdanədir; Bəhcətim, eyşim, sürurim, vəcdim əhraranədir. M.Ə.Sabir. Sürücünün şərqisində vətən səsi dinlənir; Gah ruhuma bəhcət verir,... |
BƏHƏR (ID - 3672)is. [fars.] 1. Meyvə, məhsul, bar, bəhrə. Bu ağacın bəhəri azdır. Bu il bəhər hədsizdir.
2. Xeyir, səmərə. |
BƏHƏRHAL (ID - 3673)zərf [fars. bəhər və ər. hal] köhn. Hər halda, hər necə olursa olsun, hər zaman, bütünlüklə, hər vaxt. [Vəzir:] Bəhərhal gərəkdir Şölə xanımı inandırmaq ki, Teymur ağa səndən güclü deyil... M.F.Axundzadə. Zənn edirəm...
|
BƏHƏRLİ (ID - 3674)sif. Meyvə verən, məhsul verən, bar verən; meyvə gətirmiş.
|
BƏHƏRLİLİK (ID - 3675)is. 1. Məhsulluluq.
2. Xeyirlilik, səmərəlilik. |
BƏHƏRSİZ (ID - 3676)sif. 1. Meyvəsiz, məhsulsuz, barsız; meyvə, məhsul verməyən, bar verməyən.
2. Xeyirsiz, səmərəsiz. |
BƏHƏRSİZLİK (ID - 3677)is. 1. Bəhər, meyvə, bar verməzlik, məhsulsuzluq.
2. Xeyirsizlik, səmərəsizlik. |
BƏHR1 (ID - 3678) |
BƏHR2 (ID - 3679)is. [ər.] köhn. Dəniz, dərya. BəhriXəzər (Xəzər dənizi). - Yaşım suyu oldu varəvarə; Bir bəhr ki, yox ona kənarə. Füzuli.
|
BƏHR3 (ID - 3680)[fars.] bax bəhər. Çəkmişik övladımızın fikrini; Ömrümüz olsa görərik bəhrini. M.Ə.Sabir.
|
BƏHRƏ1 (ID - 3681)is. [fars.] tar. Keçmiş zamanlarda mülkədarların kəndlilərdən aldıqları natural vergi (məhsul). Tiflisdə “sirk” oyunu həmişə qışda başlanır, ondan ötrü ki, müsəlman bəyləri və mülkədarları özgə vaxt kəndlərdə rəiyyətdən...
|
BƏHRƏ2 (ID - 3682)is. 1. Bax bəhər. ..Heydərqulu bəhrəni tamam alıb, Hacı Qara Dinməzə satıbdır... N.Vəzirov. [Alı] bir az əvvəl bostandan ilk bəhrə alaraq, iki araba qovun, qarpız dərib hazırlamışdı. A.Şaiq. Ostapenko arını saxlamağı, bəsləməyi,...
|
BƏHRƏLƏNMƏ (ID - 3683)“Bəhrələnmək”dən f.is.
|
BƏHRƏLƏNMƏK (ID - 3684)f. Fayda götürmək, səmərə götürmək; faydalanmaq, istifadə etmək.
|
BƏHRƏLİ (ID - 3685)b a x bəhərli.
|
BƏHRƏSİZ (ID - 3686)b a x bəhərsiz.
|
BƏHRƏSİZLİK (ID - 3687)bax bəhərsizlik.
|
BƏHRƏYAB (ID - 3688)sif. [fars.] köhn. Bəhrə götürən, fayda götürən, fayda aparan.
□ Bəhrəyab olmaq köhn. - faydalanmaq, istifadə etmək. [Hacı Kərim:] Cənab şair, bərfərz ki, bizim hər birimizdə bir təqsir var ki, sənətindən bəhrəhab olmur,... |
BƏHRİ (ID - 3689)sif. [ər.] köhn. Dənizə, gəmiçiliyə və ya hərbi donanmaya aid olan.
|
BƏHRİ-TƏVİL (ID - 3690)is. [ər.] əd. 1. Əruz vəzninin bəhrlərindən biri.
2. Müəyyən vəznlərdə, lakin qəlibsiz deyilən və sonları qafiyəli olan cümlələr şəklində nəsr forması. Sabirin bəhri-təvilləri. |
BƏHRİYYƏ (ID - 3691)[ər.] Dənizə məxsus, dənizə aid.
□ Qüvveyi-bəhriyyə köhn. - bir dövlətin hərbi-dəniz qüvvələri, hərbi gəmiləri və s. |
BƏHRİYYƏLİ, BƏHRİYYƏÇİ (ID - 3692)köhn. bax dənizçi. Bəhriyyəçilərdən ibarət olan dəniz piyada batalyonu qəti hücumla düşməni .. təpədən vurub çıxardı. Ə.Əbülhəsən.
|
BƏHRİYYUN (ID - 3693)top. [ər.] köhn. 1. Dənizdə, gəmidə işləyənlər.
2. Dəniz əsgərləri, hərbi-dəniz qüvvələri. |
BƏHS (ID - 3694)is. [ər.] 1. Bir şey haqqında ətraflı danışma, müzakirə etmə, fikir yeritmə.
// Söhbət, danışıq. □ Bəhs etmək - danışmaq, söhbət etmək, fikir yeritmək. Biz bir neçə Badkubə müəllimləri.. ictimai məişətdən bəhs... |
BƏHSƏBƏHS (ID - 3695)1. zərf Bir-biri ilə yarışaraq, bir-biri ilə bəhsləşərək; bir-birinin acığına. Bəhsəbəhs etmək.
2. is. Yarış, yarışma. Burada sağlam yaradıcılıq yarışı, bu sözün yaxşı mənasında, bəhsəbəhs vardı. R.Rza. |
BƏHSLƏŞMƏ (ID - 3696)“Bəhsləşmək”dən f.is.; mübahisə.
|
BƏHSLƏŞMƏK (ID - 3697)qarş. 1. Bir-biri ilə mübahisəyə girişmək, mübahisə etmək.
Yarışmaq, yarışa girişmək. Gəl bəhsləşək, görək hansımız bu işi tez qurtararıq. |
BƏXİL (ID - 3698)[ər.] bax paxıl.
|
BƏXİLLİK (ID - 3699)bax paxıllıq.
|
BƏXŞ (ID - 3700)[fars.] Bağışlayan, verən, səbəb olan (adətən tərkib şəklində işlənir).
□ Bəxş etmək - bağışlamaq, vermək. Səni mənə bəxş elədi zamana; Yaxşı olan nəsib olmaz yamana. M.V.Vidadi. Bir insanın həyatını təmin etmək,... |
BƏXŞAYİŞ (ID - 3701)[fars.] bax bəxşiş. İnsaniyyətin mizanı səxavətdir, bəxşayişdir. N.Vəzirov. [Molla:] Yox, əxəvi, bəxşayiş tümən-tümən, haqq-hesab dinar-dinar, - dedi. S.Rəhimov.
|
BƏXŞİŞ (ID - 3702)is. [fars.] Bağışlanan şey, bağışlanmış şey; pay. Ağca xanım . . atasına yazdığı məktubun içində bir şahı iriliyində zərli bir kağız da qoymuşdu ki, bu da Qara köpəyə bəxşiş olsun. S.S.Axundov. [Mahmud:] Bəlkə mən özümü...
|
BƏXT (ID - 3703)is. [fars.] 1. Tale, qismət. O zülf qarə qılıb bəxtimi məgər, Seyyid? Mənim əzəl də bu bəxti-qarəliyim var idi. S.Ə.Şirvani. Kişiyə hər şeydən qabaq bəxt lazımdır. Ə.Haqverdiyev. Mənim böyük düşmənim öz bəxtimdir. M.S.Ordubadi.
Müvəffəqiyyət,... |
BƏXTƏBƏXT (ID - 3704)sif. [fars.] Təsadüfi bəxt, müvəffəqiyyət ümidi ilə edilən, bəxti sınamaq üçün edilən. [Ələmdar:] “Bəxtəbəxt” deyə, ayırdığı qızılın hər komasını bir dəsmalına yığıb bağladı. S.Rəhimov.
|
BƏXTƏVƏR (ID - 3705)sif. [fars.] Xoşbəxt, bəxtli, taleli. ..[Narmgül] indi bəxtəvər həyatın meyvələrini dadmışdı. Ə.Vəliyev.
□ Bəxtəvər etmək - xoşbəxt etmək. [Bayram:] Heç dərd eləmə, Allah qoysa ölməsəm, tezliklə səni bəxtəvər elərəm.... |
BƏXTƏVƏRLİK (ID - 3706)is. Xoşbəxtlik.
// Çıx. halında: bəxtəvərlikdən - bikarçılıqdan, dərdsizlikdən. [Cavad:] Dərdim var, ay başına dönüm, sirrim var, mən bəxtəvərlikdən buraya gəlməmişəm. Mirzəyə ərizə yazdıracağam. B.Talıblı. |
BƏXTİQARA (ID - 3707)sif. (bəzən “bəxtiqarə” şəklində işlənir). Bütün ömrü boyu talesiz, qaragün, əziyyət və məşəqqətlə yaşayan; bədbəxt, talesiz. Bu qaragözlüləri bunca sevmişəm, Vahid! Nə yaxşı olmamışam bəxtiqarə, şükr olsun!...
|
Bu səhifə dəfə baxılıb
Tarix fənni üzrə hazırlıq (Abituriyent və MİQ hazırlığı)
Tam məlumat...
Ofis proqramları kursu
Tam məlumat...
Riyaziyyat hazırlığı (online və kursda)
Tam məlumat...
......