İzahlı lüğət

QARACALI (ID - 23500)

sif. İçində qaraca olan. Qaracalı buğda.

QARAÇALA (ID - 23501)

is. məh. Qara neftlə dolu çuxur, ya quyu.

QARAÇI (ID - 23502)

is. 1. Avropa, Asiya və Afrikada köçəri və yarımköçəri qruplar halında yaşayan və əslən hindistanlı olan bir xalq. Qaraçı köçü. - Zəlzələdən iki gün qabaq bir dəstə qaraçı bu şəhərin kənarında çadır qurub düşmüşdü....

QARAÇILIQ (ID - 23503)

is. 1. Qaraçı həyatı, qaraçı
güzəranı, qaraçı məişəti.
məc. Qışqırıqçılıq, küy-kələkçilik; həyasızca qışqırıq salma, həyasızlıq. [Nəcəf bəy Nazlı xanıma:] Qaraçılıq lazım deyil. Mən sənə dedim, aləm...

QARAÇIRAQ (ID - 23504)

is. Qara neftlə yanan çıraq.
Tez gedib Şərəf xalanın evinə çatdım, gördüm evin içində bir qaraçıraq yanır. H.Sarabski. ..Boş konserv qabına tüfəngyağı töküb, cındırdan fitil salmaqla düzəldilmiş qaraçıraq isə, tüstü...

QARAÇÖHRƏ (ID - 23505)

is. bot. Neştər şəklində yarpaqları olan bir bitki. Qaraçöhrənin yarpaqları ensiz neştər şəklində olub, iki cərgəyə düzülmüşdür. M.Qasımov.

QARAÇÖRƏKOTU (ID - 23506)

is. bot. Küncüt fəsiləsindən bir bitki olub, qara və ətirli tumu çörəyin üzünə səpilir.

QARAÇÖYRÜKOTU (ID - 23507)

is. bot. Küncütə oxşar, bir qədər ətirli tum meyvə verən cənub bitkisi; itotu.

QARADABAN (ID - 23508)

sif. dan. Uğursuz, bədşüküm, ağırayaq. [Gəlin:] Elə Cahandar ağanın özü də sonradan, - qaradabansan, gələn kimi evimə qan saldın, - deyə mənim üstümə atılmazmı? Yox, mən qana bais ola bilmərəm. İ.Şıxlı.

QARADALAQ (ID - 23509)

qaradalaq etmək - 1) çox
qovaraq əldən salmaq, üzmək. Bu vuruşmada Nəbi Haqverdi yüzbaşını qovub qaradalaq etdi. “Qaçaq Nəbi” ; 2) qorxudub bağrını yarmaq.

QARADƏRİLİ (ID - 23510)

1. sif. Dərisinin rəngi qara olan. Qaradərili adam.
İs. mənasında, cəm şəklində: qaradərililər - zəncilər.

QARADIRNAQ(LI) (ID - 23511)

sif. Dırnaqlarının rəngi qara olan. Xəzər sərkərdəsinin qaradırnaqlı atı insan qanına hərisdir. M.Hüseyn.

QARADİNMƏZ (ID - 23512)

sif. Daima susan, laldinməz, danışmaz. Qaradinməz adam. - Təbiətən qaradinməz (z.) və qaşqabaqlı olan Rüstəm uzaqdan Rza Qəhrəmanini görən kimi başını tərpətdi. M.İbrahimov. Xəlil əslində qaradinməz adam idi. Mir Cəlal. Usta...

QARADİNMƏZCƏ (ID - 23513)

zərf Susmuş halda, küsmüş kimi. [Süleyman:] Balam, nə olub ki, belə qaradinməzcə oturubsan, yoxsa dünyanın dərdi sənə qalıbdır? Ü.Hacıbəyov.

QARADİNMƏZLİK (ID - 23514)

is. Qaradinməz adamın xasiyyəti; danışmamazlıq. Azadda Cumanınkına oxşayan xasiyyət onun qaradinməzliyi idi. Ə.Əbülhəsən.

QARADOVOY (ID - 23515)

bax qorodovoy. Sərvər fit çalır, qaradovoy çağırır. Qoçular həmən saat qoyub qaçırlar. Ü.Hacıbəyov.

QARADÖŞLÜ (ID - 23516)

sif. Döşü qara olan. Qaradöşlü toyuq.

QARADUVAQ (ID - 23517)

sif köhn. Qarğış ifadə edən söz (adətən köməkçi feillərlə işlənir). [Ana qışqırır:] Əndamın açılsın, qaraduvaq olasan, yaşın qara gəlsin, ay Gülpəri, uşağı yandırdın! H.Sarabski.

QARAFATMA (ID - 23518)

is. zool. Evlərin soba və buxarıya yaxın isti divar dəliklərində gizlənən və gecələr kəsik-kəsik cırıldayan qaramtıl cücü. Küncə-bucağa dolmuş qarafatmaların qəmli cırıltıları çöldəki böcəklərin səsinə qarışmışdı....

QARAGEYMİŞ (ID - 23519)

is. dan. Bədbəxt, yazıq. [Mamaça:] A, a, a! Qarageymiş, .. heç xəbərüvüz var ki, bizim kənddə Kəblə Qayxanım doğub? H.Sarabski.

QARAGİLƏ (ID - 23520)

1. sif. Dənəsi, giləsi qara olan. Qaragilə üzüm.
is. Salxımlı qara və ya qırmızı turş meyvəsi olan kol bitki və bu bitkinin meyvəsi. Qaragilə xırda kol bitki olub, sıra ilə düzülmüş yumurtaşəkilli yaşılyarpaqları və tək-tək...

QARAGÖZ(LÜ) (ID - 23521)

sif. Gözləri qara. Qaragöz qız. Qaragöz oğlan. - Böyük qız ucaboylu, incəbelli, qaragözlü, uzun qarasaçlı, .. nəzakətli bir .. gözəl olduğunu sübut edirdi. S.S.Axundov. Qaragözlü, şahin oğlan; Az danışar, düşünərdi. N.Rəfibəyli....

QARAGÖZLÜK (ID - 23522)

qaragözlük etmək dan. yalandan ağlamaq, aldatmaq üçün özünü ağlayan kimi göstərmək.

QARAGÜL (ID - 23523)

is. Orta Asiyada yetişdirilən qiymətli, qıvrımtüklü dərisi olan qoyun cinsi. // Bu qoyunun dərisi; Buxara dərisi. [Mirzə Muxtarın] həmişə damağında əyri qəlyan olardı, soyuq havada boynu qaragül dərili uzun paltonu çiyninə salardı....

QARAGÜN(LÜ) (ID - 23524)

sif. Bədbəxt, başıbəlalı, yazıq; həyatı, güzəranı çox ağır keçən. [Səkinə xanım:] Sənin adına və abrına zərər yetişməsin deyən, mən gərək ömrüm olduqca özümü qaragünlü edim? M.F.Axundzadə. // İs. mənasında. Kim...

QARAGÜNÇÜLÜK (ID - 23525)

QARAGÜNLÜK (ID - 23526)

: qaragünlüyünü qablaşdırmaq dan. - hər cür məhrumiyyəti, çətinliyi, təhlükəni və s. arzuolunmaz şeyləri gözü önünə almaq, ona hazır olmaq. [Gileygüzarov] bu qənaətə gələndən sonra, mən binəva öz qaragünlüyümü qablaşdırdım....

QARAGÜRUHÇU (ID - 23527)

is. tar. Çar Rusiyasında: silahlı talançı bandaların iştirakçısı; irticaçı padşahpərəst təşkilatlardan birinin üzvü. Qaragüruhçu dəstələr. Qaragüruhçu təşkilatlar. // Ümumiyyətlə, qatı irticaçı. Vəziyyətdən çıxmaq...

QARAGÜRUHÇULUQ (ID - 23528)

is. Qaragüruhçunun fikir və zehniyyəti, işi, əməli; qatı irticaçılıq.

QARAGAC (ID - 23529)

is. bot. Meşə zonalarında təsadüf edilən oduncağı bərk, qol-budaqlı böyük ağac. Qarağac Azərbaycanda qədim zamanlardan bəri becərilən, sıx kölgəlik əmələ gətirən bəzəkli ağaclardan biridir. Qədirov.

QARAGAT (ID - 23530)

is. bot. Xırda üzüm kimi salxımlı, turşməzə, qara və qırmızı meyvəsi olan kol-bitki və onun giləmeyvəsi. Giləmeyvədən qarağat, çiyələk, moruq və başqalarında “C” vitamini vardır. - Kişmiş ilə hüccət edir qarağat....

QARAHƏLLƏ (ID - 23531)

is. Xalq təbabətində işlətmə dərmanı kimi işlənən bitki və onun toxumu.

QARAXƏBƏR (ID - 23532)

is. dan. Daim bəd danışan, pis xəbər verən adam.

QARAXƏT(Lİ) (ID - 23533)

sif. Üzündə qara xətt (üzdən vurulmuş saqqal) olan. [Sənəm xanım:] Arıq, lakin sağlam çöhrəli, qaraxətli, parlaq və cəsur gözlü bir oğlanın divan qabağında qürurla durduğunu görür. Çəmənzəminli.

QARAJ (ID - 23534)

QARAQABAQ (ID - 23535)

sif. Üzü gülməyən, qaşqabaqlı; üzügülməz, adamayovuşmaz. Qaraqabaq adam. - Yazıq o şəxsə ki qaraqabaqdır; Nə qədər yaraşır insana gülmək! M.Müşfiq. Evində və kənarda bəzən əsəbi, qaraqabaq, qaradinməz görünən bu qadının...

QARAQABAQLIQ (ID - 23536)

is. Qaraqabaq adamın xasiyyəti, xüsusiyyəti; qaşqabaqlılıq, üzügülməzlik.

QARAQALPAQ (ID - 23537)

is. Qaraqalpaq MR-in əsas əhalisini təşkil edən, türk dilləri qrupuna daxil olan bir xalq və bu xalqa mənsub adam.

QARAQALPAQCA (ID - 23538)

zərf və sif. Qaraqalpaq dilində. Qaraqalpaqca danışmaq. Qaraqalpaqca-rusca lüğət.

QARAQANÇIR (ID - 23539)

is. Bərk əzilməkdən bədənin hər hansı bir yerində qanın dəri altında qaralıb bərkiməsi. Uşağın barmağı qapı arasında qalıb qaraqançır olubdur.

QARAQAPAQ (ID - 23540)

is. Samovarın qaynamasını azaltmaq üçün, onun odluğunun başına qoyulan və odun közərməsinə mane olan qapaq. Samovarın qaraqapağını basmaq. - Qız, əlində samovarın qaraqapağını sürtərək, saçı, başı nizamsız özünü bayıra...

QARAQARGA (ID - 23541)

is. 1. Parlaq qara tükləri olan iri qarğa.
2. məc. Yaşı çox olduğuna baxmayaraq, saçları ağarmayan adam haqqında. Qaraqarğa qarımaz. (Məsəl).

QARAQAŞ(LI) (ID - 23542)

sif. Qaşları qara olan. Qaraqaş oğlan. Qaraqaş qız. - Zeynəb qaraqaş, qaragöz bir qız idi. S.S.Axundov. Qızı qaraqaş, qaragöz, .. [Məmmədin] nəzərində gözəl bir qızdı. C.Cabbarlı. [Ərknaz] miniatürlərdə rəsm edilən badamgözlü,...

QARAQILÇIQ (ID - 23543)

is. Qılçığı qara olan buğda və ya çəltik çeşidi. İri qaraqılçıq sünbüllər Cahandar ağanın ayağına toxunsa da, kişi vəziyyətini dəyişmədi. İ.Şıxlı.

QARAQINIQ (ID - 23544)

is. bot. Xırda çiçəkli çoxillik bir bitki.

QARAQIŞQIRIQ (ID - 23545)

is. Səs-küy, çığır-bağır; heç bir ciddi səbəb olmadan qaldırılan hayküy, qışqırıq. Birisi qəflətən gəlib .. [Səlimi] tərpətdikdə, o qaraqışqırıq qoparır, qapıdan yapışıb buraxmırdı. S.Rəhimov. [Qaraçı] səhər qaraqışqırıq...

QARAQIŞQIRIQÇI (ID - 23546)

sif. və is. Səs-küy salan, çığır-bağır edən, heç bir ciddi səbəb olmadan və qarasına qışqırıq qoparmağı adət etmiş (adam).

QARAQIZDIRMA (ID - 23547)

is. Xalq arasında malyariyaya verilən ad; isitmə. Bu qaraqızdırma məni əldən salıb, - deyə oğlan böyümüş gözlərini ağır-ağır qaldırıb, Xəlilin üzünə baxdı. M.Hüseyn.

QARA-QORXU (ID - 23548)

is. Birini qorxduğu və ya çəkindiyi bir şeylə və ya bir işlə hədələmə, qorxutma; hədə. □ Qara-qorxu gəlmək qorxutmaq, hədələmək. Mənə bir bunca qaraqorxu gəlmə ruzi-məhşərdən; Qiyamət varmı, ey vaiz, firaqi-yardən artıq?...

QARAQOVMA (ID - 23549)

qaraqovmaya salmaq dan. - təqib etmək, qısnamaq, sıxışdırmaq, tələsdirmək.

Bu səhifə dəfə baxılıb

......
Insert Error: Table './shagird_myusers/spam_checker' is marked as crashed and last (automatic?) repair failed